همزمان با ادامه مذاکرات طالبان در قطر برای شفافسازی توافق صلح اسفند 1398 طالبان با امریکا، روند تصرف بخشهای گستردهتری از خاک افغانستان به دست طالبان تشدید شده است. رئیس دفتر سیاسی طالبان در قطر، دیروز در یادداشتی نوشت گروه طالبان میخواهد به جنگ 40ساله و تمام عوامل آن پایان دهد.
ملا برادر، روز یکشنبه -۳۰ خرداد- در یادداشتی تحت عنوان «چطور یک افغانستان باثبات، مستحکم و پیشرفته داشته باشیم؟»، نوشت که هرچند در روند اجرای توافقنامه قطر، مشکلاتی به میان آمده، ولی باز هم این توافقنامه، تنها راه برای آوردن صلح در افغانستان است که با آزادی متباقی زندانیان، پایان فهرستهای سیاه و نظارت و عملیشدن سایر موارد باقیمانده، زمینه برای پایان بحران افغانستان فراهم خواهد شد. به گفته ملابرادر، به جای نظام غیرمتمرکز و بیاختیار، افغانستان به یک نظام مستحکم اسلامی نیاز دارد: «ما آن نگرانیهایی را درک میکنیم که پس از خروج نیروهای خارجی، هم در اذهان افغانها و هم در اذهان جامعه جهانی در مورد چگونگی نظام آینده خطور میکند. ما در پاسخ به اینگونه نگرانیها باید بگوییم که این به گفتوگوهای بینالافغانی ربط دارد، ما باید پیش از وقت با گمانهزنیها فرصت گفتوگو را از دست ندهیم. » رئیس دفتر سیاسی طالبان در قطر، گفته که این گروه، به حقوق همه شهروندان از جمله اقلیتها، آزادی بیان، آموزش، کار و غیره متعهد است و به جامعه جهانی اطمینان داده که دیپلماتها و کارمندان خارجی مؤسسات خیریه در افغانستان، در نظامی که طالبان از آن صحبت کرده، مصون خواهند بود. ملا برادر این را هم گفته که این گروه به هیچ کسی اجازه نمیدهد از خاک افغانستان، علیه امنیت کشور دیگری استفاده کند.
این یادداشت رئیس دفتر طالبان در حالی نوشته شده که مذاکرات این گروه در قطر، در چارچوب توافق اسفند 1398 ادامه دارد. در تازهترین تحول در خصوص مذاکرات، توماس نیکلسون، نماینده ویژه اتحادیه اروپا برای افغانستان شنبه شب با ملا برادر رئیس دفتر سیاسی طالبان در قطر دیدار کرد و دو طرف درباره چگونگی مذاکرات صلح و وضعیت جاری افغانستان گفتوگو کردهاند. در این دیدار، گروه طالبان از تأمین امنیت کارمندان نهادهای خیریه و دیپلماتهای خارجی اطمینان داده است. به گزارش دویچهوله، محمد نعیم گفته است:«ملا برادر آخند روشن ساخت که امارت اسلامی از طرف خویش به مصونیت سازمانهای خیریه، دیپلماتها و کارمندان آنها متعهد میباشد و آنها میتوانند به فعایتهای دیپلماتیک و خیریه خویش ادامه بدهند.»قرار است یک هیئت هفتنفره از طرف دولت افغانستان نیز طی روزهای آینده به مذاکرات در دوحه قطر ملحق شود. این سفر البته قرار بود دیروز انجام شود که به تعویق افتاده است.
سقوط 5 شهرستان جدید
با این وجود، نگرانیها درباره رفتار طالبان بعد از خروج نیروهای خارجی همچنان ادامه دارد. «حنیف اتمر» وزیر خارجه افغانستان در مجمع دیپلماسی آنتالیا گفته که تصمیم ناتو برای خروج نظامی از افغانستان روایت و تعبیر «غلط» پیروزی را برای طالبان به وجود آورده است. عبدالله عبدالله، نماینده صلح دولت افغانستان نیز روز جمعه هشدار داده بود که طالبان بعد از خروج نیروهای امریکایی و ناتو تمایلی به دستیابی به توافق صلح نشان نمیدهند. عبدالله عبدالله به آسوشیتدپرس گفت: «خروج نیروهای امریکایی و ناتو از افغانستان بر مذاکرات با طالبان تأثیر خواهد داشت. رهبران طالبان ممکن است جسورتر شوند، دستکم برخی از مقامهای طالبان فکر میکنند که با خروج نیروها میتوانند از وضعیت موجود امتیازاتی نظامی کسب کنند.»پایگاه هیل وابسته به کنگره امریکا درباره اظهارات عبدالله نوشته است:« این اظهارات در بحبوحه انتشار گزارشهایی مطرح شده که بیان میکند طالبان به سرعت اراضی از دست رفته خود در جنگ ۲۰ ساله را به دست میآورد و این امر فشار بیشتری را بر دولت بایدن قرار میدهد مبنی بر اینکه چگونه میخواهد از دولت افغانستان بعد از خروج همه نیروهایش از این کشور تا ماه سپتامبر (شهریور) حمایت کند.» در جدیدترین تحول در این رابطه، پنج شهرستان دیگر نیز در افغانستان به تازگی سقوط کرده است. «وفیالله رحمانی» رئیس شورای ولایتی «تخار» اعلام کرد که پس از سقوط شهرستان «بهارک»، شهرستانهای «بنگی»، «چال»، «هزارسمچ»، «ینگیقلعه» و «نمکآب» مربوط به ولایت بلخ نیز به تصرف طالبان درآمده است. همچنین طالبان مرکز شهرستان چهاربولک ولایت بلخ واقع در شمال افغانستان را تصرف کرده است.