می‌خواستم برای زن جوان مسلمان الگوسازی کنم

سرویس فرهنگ و هنر جوان آنلاین: الیس سنت جولیان، نویسنده و روزنامه‌نگاری است که دیدگاه‌های غیرانسانی درباره زنان مسلمان را از بین می‌برد و سعی می‌کند کلیشه‌ها و تعصبات منفی را که رسانه‌های ضداسلام نسبت به آن‌ها روا داشته‌اند، برطرف کند. وی در همین رابطه پرتره سی زن مسلمان برجسته موفق را در قالب کتاب «سی پرتره از زنان مسلمان مشهور» نقاشی کرده و درباره آن‌ها کتاب نوشته است. جولیان در قلم متعهد و خستگی ناپذیر خود از حقوق زنان مسلمان بدون انحصارطلبی و براساس برابری جنسیتی آن‌ها دفاع می‌کند و بر آن است تا زنان مشهور مسلمان در حوزه‌های علمی، ورزشی و کارآفرینی را که همگی برای رسیدن به دنیای بهتر تلاش کرده‌اند به تصویر بکشد. نشریه فرانسوی Oumma با این نویسنده و روزنامه‌نگار مصاحبه کرده است.

جولیان در پاسخ به این سؤال که شما در کتاب سی پرتره از زنان مسلمان مشهور اولین ملاقات خود با یک زن مسلمان را در دوران دانشجویی بیان می‌کنید و خاطره روزی را آورده اید که با این دوست الجزایری محجبه و با شخصیت، خنده‌کنان قدم می‌زنید و دوستی خوبی داشتید، چه تفاوتی بین او و تصویری کلیشه‌ای که رسانه‌ها از زن محجبه ارائه می‌کنند وجود دارد؟ می‌گوید: در رسانه‌ها زنانی که محجبه هستند مجبورند برای پوشش خود مدام توضیح بدهند که این حجاب اجباری نیست و آن‌ها مدرن و آزاد در انتخاب هستند، در حالی که زنان مسلمان باحجاب و باسواد که توفیق علمی، هنری یا اقتصادی دارند، کمتر مورد سؤال قرار می‌گیرند ولی اهمیتی به دستاورد‌ها و مهارت‌های آن‌ها داده نمی‌شود. آن‌ها خیلی بیشتر از حجابشان مطرح هستند و حرف‌های زیادی برای گفتن دارند. من وقتی این دوست الجزایری مسلمانم را پیدا کردم، چیز‌های زیادی درباره اسلام به من یاد داد که به من کمک کرد تعصباتم را از بین ببرم. ما درباره موضوعات زیادی باهم بحث می‌کردیم مانند فلسفه، ادبیات، موسیقی و سینما. در جلسه‌ای با یک زن خوب مراکشی به نام اسماء لامرابت آشنا شدم که کارش بررسی قرآن درباره حقوق زنان بود. به نظرم کتاب من هم ادامه آن جلسات و متأثر از زنان مسلمان فعال است.
وی به این سؤال که شما پرتره سی زن مسلمان از فرانسه و سایر نقاط را با توصیفاتی قابل تأمل نقاشی کردید، آیا امیدوارید این کار ما را از تعصبات سرسختانه‌ای که نسبت به زنان مسلمان داریم دور می‌کند؟ اینگونه پاسخ می‌دهد: در واقع یکی از اهداف این کتاب ازبین بردن تعصبات درباره زنان مسلمان است که اغلب زیرسلطه شوهر یا مردان خانواده به عنوان فردی مطیع معرفی و تصور می‌شوند، اما در چندین پرتره که کار را دنبال کردم، می‌دیدم که پدران از دخترانشان حمایت و آن‌ها را تشویق هم می‌کنند، به عنوان مثال پدر توریا چائوی، نخستین خلبان مراکشی و عرب به دخترش کمک کرد تا آرزوی خود را برای خلبان شدن محقق کند، در زمانی که دیدن زنان در این حرفه حتی بیشتر از حد معمول بود. امیدوارم غیرمسلمانان هم این کتاب را بخوانند و با این زنانی که مانند دیگران با جنگ تعصبات روبه‌رو می‌شوند، دیدار داشته باشند؛ زنانی که با بی‌عدالتی می‌جنگند تا دنیا را تغییر دهند.
اثری برای خودباوری
از این نویسنده و نقاش سؤال می‌شود: سعی دارید نشان بدهید که کتاب شما برای دختران و پسران جوان است. آیا منظور شما این است کمک کنید ذهنیت جوانان مسلمان را تغییر بدهید یا این زمینه را برای آن‌ها فراهم کنید؟ و او پاسخ می‌دهد: متوجه شدم کتاب‌های زیادی درباره الهام بخشیدن از زنان برای جوانان وجود دارد، اما تعداد کمی درباره زنان مسلمان است، برای همین این کتاب را نوشتم تا جوانان در این شخصیت‌های ارائه شده بتوانند مدل‌هایی پیدا کنند که شبیه آن‌ها باشد. زنان پیشگام بسیاری در این کتاب وجود دارد؛ اولین زن مسلمان دریافت کننده جایزه صلح نوبل و اولین مغربی که به بلندترین قله جهان صعود کرده. هدف این است که آن‌ها راه را برای جوانان هموار کنند، جرئت داشته باشند بدون توجه به موانع پیش بروند و در زمینه کاری خودشان اولین باشند، به خودشان بگویند هرکاری امکانپذیر است و با این کتاب برایشان الگوسازی کنم.
جولیان در پاسخ به این سؤال که وجه مشترک همه این زنان موفق مسلمان این است که آن‌ها جرئت باور کردن به رؤیا‌های خودشان را دارند و برای تحقق آن‌ها تلاش می‌کنند. چطور آن‌ها توانستند در مناطقی که انتظارش نبود چنین بدرخشند، بدون اینکه هویت دینی واعتقادی آن‌ها زیر سؤال برود؟ نیز اینگونه توضیح می‌دهد: برخی از آن‌ها از کشور‌هایی هستند که برای زنان ارزشی قائل نیستند، مانند عربستان سعودی یا افغانستان. زنان در این کشور‌ها اغلب با داستان‌های نمایشی به عنوان قربانی معرفی می‌شوند. من می‌خواستم با ارائه پرتره‌هایی از زنانی که انتظار دیدن آن‌ها را ندارید، برخلاف عادت بنویسم. یک هنرمند خیابانی و یک کارگردان را انتخاب کردم تا نشان دهم آن‌ها خودشان سرنوشت خود را در دست می‌گیرند و به شیوه خود با سنت‌های مردسالارانه می‌جنگند. زنان این کتاب برای رسیدن به آرزو‌های خود فراتر از قرارداد‌ها و هنجار‌های اجتماعی حرکت کرده‌اند. آن‌ها در شجاعت، اراده و شهامت مشترک هستند و جنبه‌های مختلف هویت خود را با هم ترکیب می‌کنند و نشان می‌دهند یک زن مسلمان هستند.
در میان این پرتره‌ها مریم میرزاخانی، ایرانی نابغه ریاضیات که خیلی زود تنها در ۱۰ سالگی درگذشت، قابل توجه است. او یک نابغه واقعی بود که به خاطر کارش مشهور شد. من تصمیم گرفتم در مورد او بنویسم، زیرا می‌تواند سایر دختران جوان را تحریک کند که ریاضیات و علوم را انتخاب کنند؛ رشته‌های تحصیلی‌ای که هنوز تعداد کمی به خصوص زنان در آن‌ها حضور دارند.
از این نویسنده و روزنامه‌نگار زن فرانسوی سؤال می‌شود که خود شما هم مسلمان شده‌اید. آیا می‌خواهید بگویید که اسلام کمک کرده است مسیر‌ها و آرزو‌های این ۳۰ زن برجسته و الهام بخش مسلمان را بهتر درک کنید؟ که اینگونه پاسخ می‌دهد: این واقعیت که خودم هم مسلمان هستم یک مزیت مثبت است تا مبادا گرفتار کلیشه‌ها علیه زن مسلمان بشوم. سال ۲۰۰۹ یک کتاب برای کودکان به نام «سامی‌ها و اشباح» توسط زنی غیرمسلمان نوشته شد. داستان ماجرای دختربچه‌ای را تعریف می‌کرد که نمی‌خواست شبح شود، یعنی یک زن محجبه! این نوع کتاب‌ها آسیب‌های زیادی می‌رسانند و ذهنیت بچه‌ها را از کودکی نسبت به حجاب خراب می‌کنند. به نظرم باید کاری می‌کردم و وقت آن رسیده بود که کتاب‌های مثبت درباره زنان مسلمان و محجبه هم وجود داشته باشد و از یک سو مهم است که اولین کسانی که مورد توجه قرار می‌گیرند، زنان مسلمان باشند، این همان چیزی است که من همیشه مشتاق انجام آن بوده ام. در واقع من به عنوان یک نویسنده و روزنامه نگار، مطالب زیادی درباره زن و اسلام نوشته ام و قبلاً هم پرتره‌های الهام بخشی از زنان مسلمان نوشته بودم. با این کتاب می‌خواستم یک گام جلوتر بروم و آن را به اشتراک بگذارم و این داستان‌های واقعی را به دیگران منتقل کنم تا فراموش نشوند.