«رضوا عاشور» یکی از برجستهترین نویسندگان و منتقدان ادبی معاصر زن عربزبان است که آثار قابل ملاحظهای از او به خصوص در زمینه رمان و داستان منتشر و ترجمه شده و در کشورهای دنیا مورد استقبال هم قرار گرفته است.
رضوا عاشور در سال ۲۰۱۴ میلادی در سن ۶۸ سالگی در قاهره درگذشت، اما آثار او هنوز منتشر میشود و مخاطبان خاص خودش را دارد. در سال ۱۳۹۷ رمان تاریخی «من پناهنده نیستم» از این نویسنده فقید برای اولین بار توسط انتشارات شهرستان ادب با ترجمه «اسما خواجهزاده» در ایران منتشر شد و مورد توجه علاقهمندان آثار داستانی قرار گرفت. داستان در مورد حمله ارتش اسرائیل در ۲۲ میسال ۱۹۴۸ میلادی به سرزمینهای مرزی فلسطین است و کشتار و آوارگی مردم ستمدیده فلسطین و غمنامهای که هنوز ادامه دارد. شخصیت اول این داستان زنی به نام رقیه است که حالا پا به سن گذاشته و به اصرار پسرش حسن ماجرای تاریخی واقعه ۱۹۴۸ و حمله اسرائیل به فلسطین و قتل و غارت آنها را موبهمو تعریف میکند. در واقع نویسنده در این رمان به ماجرای زندگی یک خانواده فلسطینی اهل روستای ساحلی «طنطوره» پرداخته است که به خاطر حمله شبانه ارتش «هاگانا» اسرائیل مجبور به فرار و ترک زادگاهشان میشوند: «.. استان حیفا در دو روز سقوط میکند و یهودیها روستا به روستا جلو میآیند و عاقبت به روستای طنطوره میرسند... رقیه و مادرش از ترس اینکه به دست سربازان اسرائیلی نیفتند، مقداری از وسایل زندگیشان را برمیدارند و از خانه خارج میشوند. آنها قفل بزرگی به دروازه خانهشان میزنند تا دوباره به آنجا برگردند اما...» همچنین نویسنده به جز تشریح قتلعام کودکان و زنان فلسطینی در طنطوره، اشاراتی دارد به جنگهای داخلی لبنان و رنج هجرت و وقایع تلخی که بعد از پیمان «اوسلو» بین اسرائیل و فلسطین رخ میدهد. البته نگاه نویسنده به جز موشکافی وقایع تاریخی و سیاسی فلسطین به سنتهای زندگی اقلیمی و آئینی مردمان نواحی شمالی فلسطین و دیگر روستاهای فلسطین هم است. رقیه در این داستان به زبان اولشخص مفرد خاطرات جوانی خود به همراه خانواده را به طور مفصل برای مخاطب شرح میدهد. مترجم این کتاب در مصاحبهای اشاره کرده که رضوا عاشور، بعد از چاپ کتابش در مصر به دلیل صراحت گفتار و ثبت افشاگرانهای از جنایات ارتش اسرئیل، مورد هجوم تهدیدات و فشارهای روانی دولت قرار میگیرد و ناچار به ترک مصر میشود. اما همان فشارهای سیاسی باعث فروش بیشتر کتابش میشود. داستان سرشار از ماجراجوییهای مختلف است، اما در بعضی مواقع، توضیحات و توصیفات بیش از حد نویسنده از آداب و رسوم و سبک زندگی آوارگان و پناهجویان فلسطینی در اردوگاهها، باعث خستگی مخاطب میشود و این داستان رئال را به داستانهای مستند شبیه میسازد. این کتاب که موفق به دریافت جوایز متعددی در جشنوارهها ادبی جهان شده است در ۴۶۲ صفحه منتشر شده است.