رئیس‌جمهور امریکا در اولین سخنرانی بعد از تکمیل خروج از افغانستان گفت که امریکا هیچ راه دیگری به جز خروج از افغانستان نداشت. جو بایدن، همه تقصیر‌ها را به گردن دولت ترامپ انداخت و گفت که مجبور شده به توافق ترامپ با طالبان عمل کند: «می‌بایست یا تعهد دولت قبلی را انجام می‌دادیم و افغانستان را ترک می‌کردیم یا می‌گفتیم که این کشور را ترک نمی‌کنیم و ده‌ها هزار سرباز خود را به جنگ باز می‌گرداندیم.» بایدن نحوه خروج را هم ستود و با عبارت «موفقیتی فوق‌العاده» از آن یاد کرد. تقریباً همزمان با سخنرانی بایدن، مکالمه ۱۴ دقیقه‌ای او با اشرف غنی منتشر شد؛ مکالمه‌ای که نشان می‌دهد نه بایدن و نه اشرف غنی از خطر فوری حمله طالبان به کابل مطلع نبوده‌اند. ترامپ با انتقاد چندباره از نحوه خروج دولت امریکا گفته که بایدن باعث تحقیر مطلق امریکا شده و باید استعفا دهد. اعضای جمهوریخواه کنگره هم می‌خواهند بایدن و وزیر خارجه‌اش را استیضاح کنند.
جو بایدن ۲۴ ساعت بعد از خروج آخرین سرباز امریکایی از افغانستان در یک سخنرانی از تکمیل مأموریت امریکا در افغانستان دفاع کرد و ان را «موفقیتی فوق‌العاده» خواند، مأموریتی که فقط در پایان آن دست‌کم ۱۳ سرباز امریکایی کشته و ۱۷۰ افغان نیز در حمله روز جمعه به فرودگاه کابل، قربانی شدند. او گفت که هر روز ادامه حضور امریکا در افغانستان حدد ۳۰۰ هزار دلار برای امریکا هزینه داشت و البته شرایط سخت حضور در افغانستان باعث شده بود روزانه به طور متوسط حدود ۱۷ کهنه سرباز امریکایی خودکشی کنند. او علت خروج از افغانستان را به دولت دونالد ترامپ نسبت داد، دولتی که به گفته بایدن توافق آن با طالبان گزینه‌ای به جز خروج یا جنگ مجدد را پیش روی دولت او نگذاشته بود. جو بایدن گفت که امریکا پس از توافقی که دولت دونالد ترامپ با طالبان امضا کرد، امکان ادامه حضور در افغانستان را نداشت و تأکید کرد: ««ما تنها یک انتخاب ساده داشتیم. یا تعهد دولت قبلی را انجام می‌دادیم و افغانستان را ترک می‌کردیم یا می‌گفتیم که این کشور را ترک نمی‌کنیم و ده‌ها هزار سرباز خود را به جنگ بازمی‌گرداندیم. بگذارید واضح بگویم؛ خروج ۳۱ اوت مهلت دلخواه نبود.» وی تأکید کرد که انتخاب واقعی بین خروج یا تشدید درگیری‌ها بود: «من قصد نداشتم این جنگ را برای همیشه طولانی کنم و قصد نداشتم خروج را برای همیشه طولانی کنم.» بایدن گفته که پایان حضور نظامیان امریکایی در افغانستان «بهترین تصمیم برای امریکا» بوده و تأکید کرد: «من این حرف را از صمیم قلب می‌گویم. شک نداریم که این تصمیم درست، عاقلانه و بهترین تصمیم برای امریکا بود. او گفت که دولتش چاره‌ای جز «ترک یا افزایش تنش» در طولانی‌ترین جنگ امریکا پس از توافق ترامپ با طالبان نداشت: «وقتی من دولت را تحویل گرفتم طالبان در قوی‌ترین موقعیت خود از سال ۲۰۰۱ به این طرف بود. تقریباً نیمی از کشور را تحت کنترل داشت.» رئیس‌جمهور امریکا می‌گوید که امریکا ۳۰۰ هزار نفر از نیرو‌های امنیتی افغانستان را بیش از دو دهه آموزش داده و آن‌ها را تجهیز کرده بود تا به گفته او «یک دشمن قوی در جنگ‌های داخلی آن‌ها با طالبان باشد»، ولی اعتراف کرد که «این فرض که دولت افغانستان بتواند برای مدتی فراتر از عقب‌نشینی نظامی ادامه دهد، دقیق نبود.» متنی که تقریباً همزمان با سخنرانی بایدن از آخرین مکالمه او با شرف غنی در رویترز منتشر شده نشان می‌دهد که نه تنها او و اشرف غنی از خطر فوری حمله طالبان آگاه نبوده‌اند، بلکه تصوری هم از توانایی مقاومت ۳۰۰ هزار نیروی امنیتی افغانستان ندارند. او در این مکالمه به اشرف غنی می‌گوید: «روشن است که شما بهترین ارتش را دارید. در برابر ۷۰، ۸۰ هزار نفر، شما ۳۰۰ هزار نیروی مسلح دارید که قابلیت خوب جنگیدن را کاملاً دارند.»بایدن هرچند گفته که حالا دیگر جنگ امریکا در افغانستان تمام شده، ولی تأکید می‌کند که امریکا همچنان با داعش خراسان کار دارد.
برای ملت سازی نیامده بودیم
در حالی که باقی ماندن تهدید داعش و گروه‌های تروریستی بعد از ۲۰ سال اشغال باعث شده که انتقادات به اشغال و حضور امریکا در افغانستان تشدید شود، بایدن گفته که هدف اشغال افغانستان تضعیف تروریسم و کشتن بن‌لادن بوده که به گفته او، امریکا به هر دو هدف رسیده است. او همچنین در سخنرانی خود گفت: «هرگز مأموریت ما در افغانستان ملت‌سازی نبود.» بایدن گفته که خروج از افغانستان به مثابه پایان دادن اقدام نظامی برای ساختن دیگر کشور‌ها است. این در حالی است که جورج بوش رئیس‌جمهور وقت امریکا در سال ۲۰۰۱، عملیات امریکا در افغانستان را «عملیات آزادی پایدار» خوانده بود که اساساً گفته می‌شد علاوه بر مبارزه با تروریسم، برای ایجاد دموکراسی و ایجاد یک دولت پایدار در افغانستان طراحی شده است. «سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه اظهارات «جو بایدن» را در این باره که وقت آن رسیده ایالات متحده دخالت در امور سایر کشور‌ها را کنار بگذارد، مثبت ارزیابی کرد و در عین حال یادآور شد، اکنون باید دید این وعده تحقق پیدا خواهد کرد؟! جو بایدن و امانوئل ماکرون، رؤسای جمهور امریکا و فرانسه، هر دو با فاصله یکی دو روز اعتراف کردند که زمان آن رسیده تا از دخالت در امور داخلی سایر کشور‌ها با هدف تحمیل دموکراسی غربی بر آن‌ها دست بردارند. ما از چنین اظهاراتی استقبال می‌کنیم و مدت‌هاست خواستار آن بودیم که از ماجراجویی‌هایی که شرکای غربی ما طی ده‌ها سال گذشته انجام داده بودند، درس عبرت گرفته شود.»
سیگنال‌های امریکا و اروپا به طالبان
یک مقام خزانه‌داری امریکا به رویترز گفته که امریکا هفته گذشته مجوز ادامه کمک‌های بشردوستانه به افغانستان را صادر کرده است. در حالی که طالبان که در فهرست سیاه واشنگتن قرار دارد، کنترل افغانستان را به دست گرفته است، این را برخی چراغ سبز واشنگتن برای همکاری با طالبان قلمداد می‌کنند. همزمان، پنتاگون هم گفته که ارتش ایالات متحده با طالبان برای کمک به خروج امریکایی‌ها و اتباع افغان همکاری داشته و سه مقام ارشد دفاعی امریکا هم می‌گویند سطح هماهنگی و کمک بسیار فراتر از چیزی است که رهبران پنتاگون علناً گفته‌اند. همزمان، دفتر نخست‌وزیر انگلیس اعلام کرد، لندن با طالبان برای خروج ایمن اتباع انگلیسی و همکاران افغانستانی لندن طی ۲۰ سال اخیر، در حال مذاکرات مستقیم است. وزیر خارجه آلمان هم در دیدار با همتای قطری خود در دوحه گفته به مذاکره با طالبان در قالب مذاکرات دوحه ادامه خواهند داد. هایکو ماس هرچند گفته که بی‌ثباتی در افغانستان غیرقابل‌تحمل است و به رسمیت شناختن طالبان در اولویت نیست، ولی اضافه کرده که مذاکرات با طالبان بسیار مهم است و ما به این گفتگو‌ها در قطر ادامه خواهیم داد و اقدامات آن‌ها را زیر نظر خواهیم گرفت.
احتمال درگیری با پنجشیر
یک مقام ارشد طالبان دیروز گفت که با وجود تلاش‌ها برای حل موضوع پنجشیر از طریق مذاکره، فرماندهان این ولایت تمایلی برای گفتگو و توقف جنگ ندارند. «امیرخان متقی»، رئیس کمیسیون دعوت و ارشاد طالبان، در پیام اخیر گفت که با وجود تلاش‌های زیاد، جبهه پنجشیر تمایلی به حل این مسئله از طریق گفتگو و توقف جنگ ندارد. به گفته وی، آرامش و شادی در کل افغانستان وجود دارد، اما پنجشیر از این آرامش و خوشبختی محروم شده است. وی از مردم پنجشیر خواست با یکدیگر مشورت کنند و به فرماندهان جنگ بگویند که اکنون که امریکا و ناتو از افغانستان خارج شده‌اند بهتر است از طریق مذاکره شرایط را بهبود دهند، در غیر این صورت این اتفاق نخواهد افتاد. برخی رسانه‌ها به نقل از منابع نزدیک به احمد مسعود، رهبر جبهه مقاومت در پنجشیر روز سه شنبه گزارش داده‌اند که طالبان به این ولایت حمله کرده، اما حملات‌شان دفع شده است. طلوع‌نیوز هم گزارش داده که نیرو‌های طالبان روز دو شنبه از چند جهت به پنجشیر حمله کرده‌اند، اما نیرو‌های مقاومت حملات گروه طالبان را دفع و مهار کرده‌اند. گفته شده که اکنون درگیری به صورت پراکنده در برخی نقاط جریان دارد.
