دیوان محاسبات کشور گزارش تفریغ بودجه ۹۹ را چهار ماه زودتر از موعد مقرر (دی ماه) به مجلس ارائه داد.
بودجهریزی عملیاتی بیشک نیازمند گزارش بهنگام تفریغ بودجه و همچنین گزارشهای ماهانه و فصلی از بودجه در جریان کشور میباشد، این در حالی است که دیوان محاسبات کشور گزارش تفریغ بودجه ۹۹ را چهار ماه زودتر از موعد مقرر (دی ماه) به مجلس ارائه داد؛ علاوه بر این دیوان گزارشهای دو ماهه به صورت دورهای از عملکرد بودجه سال جاری به نمایندگان ارائه میدهد که مجموعه این اقدامات گزارشهای تفریغ بودجه را به سمت برخط شدن پیش میبرد. امروز دیگر همه از نقش بودجهریزی عملیاتی در مهار تورم و همچنین توزیع و بازتوزیع صحیح امکانات و توسعه اقتصادی اطلاع دارند، از اینرو انتشار بهنگام گزارشهای تفریغ بودجه و همچنین گزارشهای دورهای از عملکرد بودجه بسیار حائز اهمیت است.
اگر چه به دلیل بودجهریزیهای نامتوازن طی هشت سال گذشته اقتصاد ایران آسیب دید و همچنان اقتصاد و مردم درگیر بودجهریزیهای نامناسب دولت قبل هستند و کارشناسان معتقدند آثار این بودجهها تا مدتی در اقتصادایران باقی خواهد ماند، اما خوشبختانه دیوان محاسبات با درک اهمیت اصلاح نظام بودجهریزی، گزارش تفریغ بودجه سال ۹۹ را چهارماه زودتر از موعد مقرر به مجلس شورای اسلامی تحویل داد، این رویداد بیشک مرهون زحمات شبانهروزی دستگاه مذکور است.
اول مرداد ماه سال گذشته، روزی که مهرداد بذرپاش به عنوان کاندیدای ریاست دیوان محاسبات در مجلس سخن میگفت، وعدهای درباره حسابرسی اثربخش و ارائه زودهنگام گزارشهای تفریغ بودجه و حتی حرکت به سمت برخط شدن آن داد. بر همین اساس بود که سال گذشته گزارش تفریغ بودجه سال ۹۸ یک ماه زودتر از موعد قانونی به دست نمایندگان مجلس رسید و امسال این فاصله کمتر هم شد و چهار ماه زودتر از موعد مقرر در قانون، گزارش تفریغ بودجه سال ۹۹ در اختیار نمایندگان مجلس قرار گرفت.
بر اساس اعلام دیوان محاسبات این اقدام از لحاظ زمانی، برای نخستین بار در تاریخ دیوان محاسبات رقم میخورد و نحوه اجرای بودجه سال گذشته، در اواسط تیرماه آغاز شدهاست تا پس از ارائه رسمی به مجلس، وکلای ملت و نخبگان و عموم مردم با در اختیار داشتن فرصت کافی، عملکرد دستگاههای اجرایی را با اشراف بیشتری واکاوی کرده و لایحه پیشنهادی دولت برای سال آینده را با دقت مضاعف مورد بررسی قرار دهند.
حالا ۳۱ شهریور ماه گزارش تفریغ بودجه آخرین سال مالی دولت روحانی در کارتابل نمایندگان مجلس قرار گرفته است و نمایندگان میدانند که در بودجه سال ۹۹ بیش از ۴۹ درصد دچار عدم رعایت تمام یا بخشی از احکام قانون بودجه شدهاند و حدود ۶/۱۷ درصد فاقد عملکرد بودهاند و نهایتاً حدود ۷/۳۲ درصد به صورت کامل اجرایی شدهاند.
در اصل ۵۵ قانون اساسی آمدهاست که دیوان محاسبات، حسابها و اسناد و مدارک مربوط را برابر قانون جمعآوری و گزارش تفریغ بودجه هر سال را به انضمام نظرات خود به مجلس شورای اسلامی تحویل میدهد، این گزارش باید دردسترس عموم گذاشته شود.
دیوان محاسبات کشور سالانه با بررسی حسابها و اسناد مربوط به دستگاههای دولتی گزارش «تفریغ بودجه» را تهیه میکند که در آن نحوه و میزان هزینه سازمانها، پروژهها و پیشرفت آنها بر اساس لایحه بودجه مشخص است. مطابق ماده ۲۲۱ آییننامه داخلی مجلس شورای اسلامی، رئیس دیوان محاسبات موظف است گزارش تفریغ بودجه سالانه کشور را حداکثر تا پایان دیماه سال بعد تهیه و برای رسیدگی به مجلس شورای اسلامی تسلیم کند.
گفتنی است رئیس کل دیوان محاسبات در اسفند ماه سال ۹۹ اعلام کردهبود که هدفگذاری ما، ارائه گزارش تفریغ بودجه سال ۱۳۹۹ تا پایان شهریورماه است و همچنین میخواهیم گزارشهای اجرای بودجه را هر دو ماه یکبار به نمایندگان محترم ارائه کنیم که این وعدهها روز گذشته عملیاتی شد.
نمایندگان مجلس امیدوارند با اقدامات تحولی دیوان درباره گزارشهای عملکرد بودجه، نظارت بر بودجه سالانه و گزارشهای تفریغ بودجه به سمت آنلاین و به روز شدن پیش برود و در صورت فراهم شدن زیرساختهای لازم در سایر سازمانها تا رسیدن به این هدف راه درازی نماندهاست.
لزوم نظارت آنلاین دیوان محاسبات بر بودجه سالانه
روز گذشته در مراسم رونمایی از گزارش تفریغ بودجه سال ۹۹ در دیوان محاسبات کشور، محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی یادآور شد: هر ساله بعد از ارائه لایحه بودجه، گزارش تفریغ بودجه آن در دی ماه ارائه میشد، اما در حال حاضر که اوایل مهرماه قرار داریم و دولت به تازگی کار تدوین لایحه بودجه ۱۴۰۱ را آغاز کرده، گزارش تفریغ بودجه سال ۹۹ حاضر بوده و دو هفته دیگر در صحن علنی مجلس قرائت میشود.
رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه با اشاره به اینکه قرار است هر دو ماه یکبار گزارش اولیه از نظارت بر بودجه نیز ارائه شود، عنوان کرد: نظارت برخط بر بودجه کمک شایانی به تصمیمگیریها میکند و امیدواریم تمام امور برخط شود که در راستای رویکرد هوشمندسازی به عنوان یکی از چهار رویکرد مجلس انقلابی است.
در راستای تحقق نظارت بر خط، دیوان محاسبات کشور همچنین در دی ماه گذشته گزارش هشت ماهه اجرای بودجه سال ۱۳۹۹ جهت بهرهبرداری در تصویب هر چه بهتر قانون بودجه ۱۴۰۰ را برای نخستینبار همزمان با بررسی لایحه بودجه سال آینده به مجلس شورای اسلامی ارائه کردهبود.
در همین مورد محمدرضا میرتاجالدینی، نایبرئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی در گفتگو با فارس، ارائه زودهنگام گزارش تفریغ بودجه سال ۹۹ را ارزشمند و قابل تقدیر دانست و گفت در این گزارش علاوه بر محتوای دقیق، پیشنهادات اصلاحی نیز از سوی دیوان مطرح شدهاست.