هدف ما جلوگیری از ورود خارجی‌های بی‌کیفیت و کاهش پرونده‌های شکایت است

استخدام بازیکنان خارجی در فوتبال ایران همیشه بحث‌برانگیز بوده است. حواشی ناشی از ناتوانی باشگاه‌ها در پرداخت دستمزد آن‌ها از یک سو و بی‌کیفیت بودن بسیاری از خارجی‌ها از سوی دیگر سازمان لیگ را برآن داشت تا سازوکاری جدید را برای به خدمت گرفتن بازیکنان و همچنین مربیان خارجی به باشگاه‌ها ابلاغ کند. فریبرز محمودزاده مدیر نقل و انتقالات سازمان لیگ در گفتگو با «جوان» چند و، چون این دستورالعمل و ابهامات ایجاد شده را تشریح کرد.

فلسفه تدوین دستورالعمل جذب بازیکن و مربی خارجی از سوی سازمان لیگ فوتبال چه بوده است؟
برای توضیح این موضوع باید به عقب برگردیم. علت اصلی جلوگیری از شکل‌گیری پرونده‌های شکایت جدید در محاکم بین‌المللی است. مگر غیر این است که همه از میزان بالای پرونده‌های شکایت خارجی‌ها از تیم‌های فوتبال کشورمان گلایه داشتند؟ همیشه از این مسئله انتقاد می‌شد. به همین خاطر یک فصل در جهت حفظ منافع ملی و جلوگیری از هدررفت ارز، ورود بازیکن خارجی به فوتبال ایران ممنوع شد. پس از آن اجازه ورود خارجی‌ها داده شد، اما تنها به این شرط که ضوابطی برای آن تعیین شود تا از طریق ایجاد برخی فیلتر‌ها و سختگیری‌های بیشتر روی این مسئله نظارت صورت بگیرد. اعمال مقررات جدید برای جذب خارجی‌ها برای جلوگیری از ورود بازیکنان بی‌کیفیت، گرفتن تضمین جهت پرداخت دستمزد و بالا بردن سطح فوتبال بوده است. باید به AFC و فیفا نشان دهیم که باشگاه‌های ایرانی هم توانایی به خدمت گرفتن بهترین‌ها را دارند. درست است که فصل قبل ورود مربی و بازیکن خارجی ممنوع بود، اما عصر ارتباطات و آموزش است و انتقال بازیکنان یک قاعده جهانی محسوب می‌شود. سال‌ها پیش در اروپا قانونی به نام «بوسمن» گذاشته شد که جذب بازیکن خارجی را محدود کرده بود. این قانون بیش از یک فصل دوام نیاورد چراکه جلوی ترانسفر بازیکنان در دنیا را گرفته بود. در حالی که مردم باهم در ارتباط هستند و هر بازیکنی می‌تواند در یک لیگ دیگر بازی کند. مربی، بدنساز و آنالیزور خوب خارجی با این قوانین به تیم‌های مختلف می‌روند. نه اینکه مربیان ما خوب نباشند، ولی سطح فوتبال و آموزش آن‌ها با ما متفاوت است.

در خصوص مقرراتی که برای جذب بازیکنان خارجی تعیین شده توضیح دهید.
برای این کار از برخی کارشناسان خبره کمک گرفتیم تا برای ورود خارجی‌ها حلقه تنگ‌تر شود. قبلاً یک قاعده کلی حاکم بود و آیین‌نامه ما فقط در هفت، هشت خط خلاصه می‌شد، اما الان این آیین‌نامه را به سه، چهار صفحه افزایش داده‌ایم. آیین‌نامه فوق در سه بخش تدوین شده است؛ بخش اول مربوط است به اینکه چه باشگاه‌هایی می‌توانند بازیکن خارجی به خدمت بگیرند. بخش دوم سوابق خارجی‌ها است و بخش سوم نیز به بحث ضمانت‌نامه‌ها و احراز مدارک اختصاص یافته است. فیلتر‌های ورودی ما به باشگاه‌هایی که دارای پرونده منجر به صدور رأی هستند اجازه نمی‌دهد بازیکن خارجی به خدمت بگیرند.

باشگاه‌هایی که هنوز آرای شاکیان‌شان صادر نشده اجازه استخدام بازیکن خارجی دارند؟
در مورد پرونده‌های مفتوح نمی‌توانستیم مانع شویم چراکه از لحاظ حقوقی وقتی رأی صادر نشده و طرفین معترض هستند یعنی ارکان قضایی برای‌شان حق اعتراض را قائل شده‌اند. در محاکم قضایی بحثی به نام دفاع کردن وجود دارد به این معنی که حتی متهم نیز حق دفاع دارد. باشگاه‌هایی که این شرایط را دارند در حقیقت متهم نیستند بلکه در سیستم پرداختی دچار تأخیر شده یا با شاکی اختلاف مالی دارند. از آنجا که ارکان قضایی به آن‌ها حق دفاع داده ما نیز نمی‌توانیم به صرف داشتن پرونده مفتوح اجازه به خدمت گرفتن بازیکن خارجی را به آن‌ها ندهیم.

تیم‌ها برای خرید بازیکن از کشور‌های مختلف باید چه ضوابطی را رعایت کنند؟
در بخش سوابق ورزشی نیز حساسیت زیادی به خرج دادیم. کشور‌ها و قاره‌ها را از هم تفکیک کردیم. در آسیا کشور‌هایی، چون ژاپن، کره، امارات و قطر را از سایر کشور‌های سطح پایین قاره جدا کردیم. در حال حاضر تعدادی از ملی‌پوشان خودمان در تیم‌های اماراتی و قطری بازی می‌کنند. در قاره آفریقا لیگ کشور‌های صاحب جایگاه در رنکینگ فیفا را لحاظ کردیم. در حوزه امریکای شمالی نیز به همین صورت. برای سایر کشور‌ها حضور در تیم ملی را ملاک قرار دادیم. در حوزه امریکای جنوبی و اروپا هفت کشور شرایط مجزا و ایده‌آلی دارند؛ برزیل، آرژانتین، انگلیس، اسپانیا، آلمان، ایتالیا و فرانسه. حضور بازیکنان خارجی در لیگ ۲ این کشور‌ها نیز برای ما ملاک محسوب می‌شود. بقیه اروپایی‌ها از جمله پرتغال، صربستان، سوئیس، بلژیک، دانمارک، هلند، اسکاتلند، اتریش، کرواسی و... که در رنکینگ فیفا رتبه بالایی دارند و جزو صاحب فوتبال محسوب می‌شوند لیگ برتر را ملاک قرار دادیم. برای سایرین از جمله ارمنستان و قزاقستان که جزو دو سطح اول قاره سبز نیستند فقط حضور در تیم‌های ملی را شرط استخدام بازیکن خارجی قرار دادیم. بعد از بحث حوزه‌های قاره‌ها، گفتیم شاید بازیکنی تیمش در لیگ قهرمانان اروپا، آسیا و آفریقا بازی کرده باشد. این را هم مجاز اعلام کردیم.

احراز صلاحیت و بررسی مدارک چطور انجام می‌شود؟
پس از آن بندی را برای احراز مدارک تعیین کردیم. مسئولیتش در وهله نخست با باشگاه مربوطه است یعنی اول خودشان باید صلاحیت بازیکن خارجی را بررسی کنند و بعد از ارائه مدارک به ما مسئولیتش را بپذیرند.

نظارت بر اجرای صحیح قانون برعهده سازمان لیگ است؟ با متخلفان احتمالی چه برخوردی صورت خواهد گرفت؟
با توجه به آیین‌نامه، اول خود باشگاه مسئول است؛ مدارک اول از سوی باشگاه تأیید می‌شود. این مسئله فقط مختص بازیکن خارجی نیست. در آیین‌نامه اجرایی صراحتاً اعلام شده هر مدرکی که باشگاه ارائه می‌دهد مسئولیت اصلی‌اش با خود باشگاه است. سازمان لیگ قدرت برخورد از لحاظ حقوقی ندارد. اگر پروند‌ه‌ای باشد به ارکان قضایی ارجاع می‌دهیم.

همه باشگاه‌ها ملزم به ارائه ضمانت بانکی هستند؟
علاو بر این بحث ضمانت وجود دارد که اخیراً سروصدای زیادی هم به پا کرد. برای ورود به بحث‌های مالی باید دارایی‌ها و بدهی‌ها را لحاظ کنید، دارایی را منهای بدهی کنید و بر اساس مبلغ به دست آمده و درآمد‌ها بودجه فصل را تعیین و ارائه کنید. در بخش صدور مجوز حرفه‌ای از سوی AFC نیز این بحث در بخش مالی لحاظ می‌شود. به همین خاطر است که تا حرف از مجوز می‌شود همه یادشان می‌افتد که از شکات رضایت بگیرند تا از حجم بدهی کاسته شود، میزان دارایی افزایش یابد و عدد به دست آمده بالاتر برود. در نتیجه معلوم می‌شود که باشگاه بازیکن خارجی بگیرد یا نه. باید ضمانت بدهند چراکه ممکن است باز در پایان فصل پول را ندهند و یک پرونده شکایت جدید باز شود. با این قانون جدید در همین فصل باشگاه‌هایی که بازیکن خارجی به خدمت گرفتند نزدیک ۳۰ تا ۴۰ درصد مبلغ قرارداد را همان ابتدا پرداخت کرده‌اند. با همین قانون احتمال باز شدن پرونده‌های شکایت بین‌المللی کاهش پیدا می‌کند. ضمانت گرفته شده برای هر بازیکن چند درصد از رقم قراردادش است.

گفته می‌شود سرخابی‌ها برای استخدام بازیکن خارجی ضمانت‌نامه نمی‌دهند. این مسئله را تأیید می‌کنید؟
نه، این دو تیم استثنا نیستند و نمی‌شود بدون مستندات بازیکن بگیرند. آن‌ها هم ضمانت بانکی ارائه کردند. به خاطر محدودیت‌هایی که پرسپولیس و استقلال در اخذ ضمانت‌ها دارند هم سند ملکی ارائه دادند و هم ضمانت بانکی آوردند که مورد تأیید سازمان لیگ قرار گرفت. در خصوص جنجال به وجود آمده به خاطر خارجی‌های استقلال باید بگویم شش روز قبل از بازی با نساجی با باشگاه استقلال مکاتبه کتبی محرمانه داشتیم و فقط برای دو بازی مجوز استفاده از بازیکنان خارجی‌شان را داشتند، اما تأکید می‌کنم که این باشگاه از ارائه تضمین‌های لازم خودداری نکرد بلکه تا آخرین لحظه تلاش کردند این مشکل حل شود. مجوز موقت از سوی سازمان لیگ به خاطر حسن نیت و تلاش‌های مدیران باشگاه استقلال داده شد. البته بعد از این اتفاق انتقاد‌هایی از ما شد. مبنای صدور مجوز موقت بر اساس حسن نیت بود، اما بعد از دو، سه بازی که مدیران استقلال نتوانستند تضامین لازم را ارائه کنند این مجوز لغو شد. پرونده حضور خارجی‌های استقلال در بازی با نساجی به کمیته انضباطی ارجاع شده است.

مقررات تعیین شده فقط در خصوص بازیکنان اجرا می‌شود یا باشگاه‌ها برای استخدام مربیان خارجی نیز ملزم به رعایت آن هستند؟
در مورد مربیان خارجی هم هست. برای استخدام مربی خارجی هم باید از کمیته آموزش تأییدیه لازم را بگیرند. منتها بحث مربیان خارجی بسیار محدودتر است. بالاخره مربی خارجی لایسنس مربوطه در عرصه بین‌المللی را برای کار دارد.