صداوسیما طرحی را برای نظارت بر شبکه نمایش خانگی آماده کرده و آن را برای وزارت ارشاد فرستاده است.
پیمان جبلی معتقد است به زودی بحث نظارت بر شبکه نمایش خانگی پایان خواهد یافت؛ نظارتی که امروز هم صداوسیما و هم وزارت ارشاد خود را متولیان نظارت بر آن می‌دانند.
جبلی در حاشیه مراسم تکریم همسران و مادران شهدا که در سازمان صداوسیما برگزار شد، به خبرنگاران گفت: «ما پیش‌نویسی را تهیه کردیم و خدمت وزیر ارشاد ارائه دادیم که با موافقت کلی هر دو طرف مواجه شده است.»
وی اضافه کرد: «ما روی این پیشنهاد مشترک که بین ما و وزیر محترم ارشاد است، کار‌های نهایی را انجام می‌دهیم و امیدواریم ظرف روز‌ها و هفته‌های آینده آماده شود و به راهکاری مشترک منتهی شود.»
جبلی درباره کلیات این پیش‌نویس تصریح کرد: «به صورت طبیعی نظارت بر محتوای نمایش خانگی و نظارت بر انتشار محتوای خانگی بر عهده ساتراست، اما حتماً وزارت ارشاد به عنوان دستگاه فرهنگی بسیار مهم در کشور در این فرایند نقش مؤثر خود را خواهد داشت.»
وی درباره سرفصل‌های طرح تحولی که قرار است اجرا شود عنوان کرد: «تحقق تحول در دستگاه فرهنگی گسترده و پیچیده صداوسیما مسئله یک شب و یک روز نیست که باید طی یک فرایند اتفاق بیفتد. رویکرد تحولی در صداوسیما در دوره جدید، مشمول تحول در محتوا و تحول در سازوکار‌ها خواهد بود.»
رئیس رسانه ملی همچنین گفت: «ما با آسیب‌شناسی دقیق تلاش می‌کنیم با استفاده از نظر کارشناسان داخل و خارج سازمان آسیب‌های فرایند‌هایی را که منجر به شرایطی شده که از ظرفیت رسانه ملی نشود حداکثر استفاده را کرد، شناسایی می‌کنیم.»
جبلی ادامه داد: «این آسیب‌ها به تدریج ما را به تحول در رویکرد می‌رساند و بعد تحول در محتوا. تحول در سازوکار‌ها و ساختار‌ها و مناصب را موکول کردیم به تحول در رویکرد و محتوا و هر ساختار و هر جایگاهی که به این تحول کمک کند، باقی خواهد ماند و هر ساختاری که نتواند با این تحول همراهی کند، تغییر خواهد کرد.»
پایانی بر یک دعوا!
نظارت بر شبکه نمایش خانگی، مسئله‌ای است که در دو سال گذشته، به یک معضل و چالش میان صداوسیما و دولت تبدیل شده است. ایجاد سازمانی با عنوان «سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر» که به صورت اختصار «ساترا» نامیده می‌شود، جرقه شروع یک دعوای دو ساله بود.
ساترا سازمانی که کم کم مطرح شد
در تقاطع خیابان‌های مطهری و مفتح، ساختمان بلندی خودنمایی می‌کند که بر بلندای آن عنوان سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر، خودنمایی می‌کند. ساختمانی که زمانی در اختیار مؤسسه سروش بود، ولی امروز با وجود اینکه هنوز سروش در آن مستقر است، با نام «ساترا» شناخته می‌شود.
روند گسترش فعالیت‌های ساترا در طول دوسال گذشته، نشان می‌دهد که این سازمان از یک هویت مجهول با حوزه اختیارات نامعلوم در حال نزدیک شدن به یک سازمان با مقررات و اختیارات مشخص است. ساترا توانسته است بر مهم‌ترین رقیب قانونی خود یعنی وزارت ارشاد و سازمان سینمایی فائق آید و عامل این موفقیت را مرهون حمایت‌های برون‌سازمانی است.
گلایه‌های بی‌سرانجام آقای معاون
در ماه‌های پایانی دولت دوازدهم و در شرایطی که ساترا هر روز بر وسعت اختیارات خود می‌افزود، تنها صدای نارضایتی که از سوی ارشاد بلند شد، مربوط به سیدمهدی طباطبایی‌نژاد معاون وقت سازمان سینمایی بود. طباطبایی‌نژاد که مسئولیت ارزشیابی و نظارت را در سازمان سینمایی بر عهده داشت، در چند مصاحبه بر حق وزارت ارشاد بر نظارت بر شبکه نمایش خانگی تأکید کرد، ولی در عمل از سوی هیچ کدام از مدیران ارشد وزارت ارشاد حمایتی از این اعتراض‌ها انجام نشد. به صورت مشخص حسین انتظامی، معاون سینمایی وزیر ارشاد خود را از این دعوا‌ها کنار کشید و یکی از بزرگ‌ترین بازو‌های نظارتی وزارت ارشاد به راحتی به صداوسیما واگذار شد.
با تغییر دولت و حضور مدیران جدید در رأس وزارت ارشاد و سازمان سینمایی، بحث تقریباً فیصله‌یافته نظارت بر شبکه نمایش خانگی دوباره مطرح شد. وزیر ارشاد در حکم رئیس سازمان سینمایی بر لزوم مدیرت و برنامه‌ریزی برای شبکه نمایش خانگی تأکید کرد و محمد خزاعی که مسئولیت سازمان سینمایی را بر عهده گرفته بود نیز در چند موضع‌گیری به شبکه نمایش خانگی و مسئولیت ارشاد در مقابل آن اشاره کرد. به نظر می‌رسد تهیه طرح از سوی صداوسیما نیز درست پس از این اتفاق افتاد که ارشاد برای بازپس‌گیری شبکه نمایش خانگی خیز برداشته بود.
ساترا ریش‌سفید شبکه نمایش خانگی
ساترا حتی با وجود تأکید بر اینکه راه‌اندازی آن بر مبنای تفسیر قانون اساسی بوده‌است، در مرحله اجرا فاقد قوانین مدون است. شیوه نظارت این سازمان تازه متولد شده بر شبکه نمایش خانگی دارای ایراداتی است که ساترا هنوز نتوانسته است راه‌حلی برای آن‌ها پیدا کند. تقریباً همه فعالان بخش خصوصی با استناد به اینکه ساترا وابسته به صداوسیماست و صداوسیما رقیب شبکه نمایش خانگی به شمار می‌آید، ساترا را یک داور بی‌طرف نمی‌دانند. ساترا در عمل با مسئله تعارض منافع روبه‌روست. جبلی از چند و، چون طرحی که به وزارت ارشاد ارائه داده است، اطلاعاتی را بیان نکرده و مشخص نیست که صداوسیما چطور می‌تواند مسئله تعارض منافع را حل کند و آیا برای وزارت ارشاد مهم است که صداوسیما با شبکه نمایش خانگی در تعارض است یا خیر!
از سوی دیگر تجربه ماه‌های اخیر فعالیت ساترا در شبکه نمایش خانگی نشان‌دهنده نوعی ریش‌سفیدی در حل موانع است. نمونه اخیر این رویکرد ریش‌سفید مآبانه، ماجرای دعوای سازندگان دو سریال مهم شبکه نمایش خانگی یعنی «آهوی من مارال» و «جیران» است. ساترا در بیانیه‌ای که به منظور روشن‌سازی ابعاد ماجرا و اقدامات انجام شده صادر کرد، نه در قامت یک نهاد دارای ابزار قانونی که می‌تواند قاطعانه عمل کند، بلکه به شکل یک ریش‌سفید که در دعوای دو طرف حرفش بر زمین مانده، وارد شد و رسماً اعلام کرد که منتظر تصمیمات نهاد‌های دیگر است. در حالی که در آینده نه چندان دور و پس از آنکه دعوای ارشاد و صداوسیما بر سر نمایش خانگی به پایان رسید، باید شاهد رخ‌نمایی از یک نهاد ناظر قوی باشیم که در مقابل شبکه رو به گسترش نمایش خانگی که بسیار بزرگ‌تر از سینما و در حال نزدیک شدن به صداوسیماست، بتواند در نقش ناظر عمل کند.
