روند عملیاتی شدن موشک «فتح» به عنوان کوچک‌ترین و چابک‌ترین عضو از خانواده پرافتخار «فاتح»، طی دو سال اخیر با سرعت چشمگیری همراه بوده است.
به گزارش مشرق، توسعه توان توپخانه راکتی و موشک‌های بالستیک کوتاه‌برد برای خدمت در واحد‌های نیروی زمینی یک دغدغه مرسوم برای همه فرماندهان به حساب می‌آید. هنگامی که سراغ تاریخ جنگ‌ها، خصوصاً از جنگ جهانی دوم به این سو می‌رویم، مشاهده می‌کنیم راکت‌ها البته از نوع غیرهدایت‌شونده، همیشه جایگاه مهمی در رسته توپخانه نیرو‌های زمینی کشور‌های دنیا در کنار توپ‌های گلوله‌زنی داشته و دارند. بحث اضافه کردن قابلیت هدایت به راکت‌های توپخانه‌ای حقیقتاً یک انقلاب بزرگ در این بخش از توانایی‌های نظامی به حساب می‌آید.
ورود موشک‌های بالستیک به خدمت نیروی زمینی سپاه
بحث راکت و موشک شاید مسئله‌ای است که از ابتدا و با تاریخ سازمان رزم سپاه پاسداران انقلاب اسلامی عجین شده است، اما وقتی درباره موشک‌های بالستیک صحبت می‌کنیم، عمدتاً نگاه‌ها به سمت نیروی هوافضای سپاه می‌رود. این مسئله از سال گذشته دچار تغییراتی شده است و شاهد بودیم نیروی دریایی و سپس نیروی زمینی سپاه نیز به موشک‌های بالستیک مجهز شده‌اند، اما این موشک‌ها کمی با آنچه از خانواده بالستیک‌های ایرانی دیده بودیم، متفاوت هستند.
بر اساس فیلم جدیدی که توسط سپاه پاسداران منتشر شده است، به نظر می‌رسد نمونه‌ای جدید و کمی متفاوت‌تر از موشک‌های فتح به نیروی زمینی سپاه تحویل شده است که فعلاً با نام ۳۶۰ نیز شناخته می‌شود.
برتری‌های «فتح» بر خانواده «فجر» در چیست؟
وقتی به مشخصات اعلام شده اخیر برای خانواده راکت‌های فجر چه در مدل‌های غیرهدایت‌شونده و چه هدایت‌شونده نگاه می‌کنیم، در بخش برد با اعدادی بین ۲۰ تا ۷۵ کیلومتر مواجه هستیم، اما هنگامی که سراغ موشک فتح می‌رویم با برد ۱۲۰کیلومتری مواجه می‌شویم که یک فاصله قابل توجه با راکت‌های سری فجر دارد. سنگین‌ترین سرجنگی در خانواده فجر در یک مدل هدایت‌شونده ۲۶۰ کیلوگرم وزن دارد ولی همچنان در برد، دست برتر با موشک فتح است، (وزن سرجنگی موشک فتح حدود ۱۵۰کیلوگرم است)، ضمناً وقتی به بحث سرعت می‌رسیم، شاید برتری خاص موشک کوچک و چابک سپاه مشخص می‌شود، البته در راکت‌هایی مثل سری فجر امکان رسیدن به سرعت سه ماخ وجود دارد، در حالی که در فتح این عدد به چهار ماخ می‌رسد. افزایش یک ماخ، رقمی بسیار قابل توجه، خصوصاً در فضایی مثل منطقه غرب آسیاست که در سال‌های اخیر مملو از سامانه‌های ضدموشک شده است. در عین حال دقت کنیم که طراحی پیشرفته‌تر و استفاده از مواد کامپوزیتی می‌تواند در کاهش سطح مقطع راداری این پرتابه بالستیک نیز مؤثر باشد.
مسئله دیگر که باز هم به دلیل گذشت زمان و فاصله تکنولوژی بین این دو سری ایجاد شده، وزن است. برای نمونه در سری فجر۵ هدایت‌شونده وزن کلی ۹۲۰کیلوگرم است، در حالی که برای سری فتح این عدد ۷۸۷ کیلوگرم است. این تفاوت، در مصرف سوخت، برد و سرعت کشنده نیز نقش مهمی دارد.
تغییر سرجنگی در سری «فتح»
برخلاف نمونه‌هایی از موشک فتح که سال گذشته در روز صنعت دفاعی در رزمایش پیامبر اعظم (ص) ۱۴ و در سال جاری در رزمایش پیامبر اعظم (ص) ۱۷ مشاهده شد که نوک‌تیز بودند، موشک فتح مشاهده شده در کلیپ اخیر، دارای نوک تخت (Blunt) است. این امر می‌تواند آزمایشی برای اثرات گرمایش آیرودینامیکی باشد که با افزایش سرعت، پدیدار می‌شود. این احتمال وجود دارد که با توجه به طراحی نوک جدید، توان رسیدن به سرعت‌های بیش از چهار ماخ نیز برای این موشک وجود داشته باشد.
نکته جالب دیگری که باید به آن اشاره کرد، این است که صنایع دفاعی کشور موشک‌های سری فتح را با نام تجاری BM- ۱۲۰ معرفی کرده و به جای کنیستر‌های حامل استوانه‌ای قبلی، در سری جدید از گونه‌های مکعبی استفاده کرده است که مشخصاً نسبت به مدل قبلی کوچک‌تر و سبک‌تر هستند. این حرکت به ظاهر ساده در بحث‌های انبارداری، نقل و انتقال و نصب راحت‌تر به نسبت مدل‌های استوانه‌ای قبلی، دارای برتری‌های خاصی هستند.
