با اینکه ایلام به عنوان یکی از مناطق باصفا و زیبا با روستاهای دل انگیز و عشایر غیورش معروف است، اما چند سالی میشود که به علت بیتوجهیها به این استان سایه سنگین فقر و محرومیت بر سر ساکنانش سنگینی میکند. در کمال تأسف باید گفت هم اکنون، روستاهای ایلام رمق و تاب و توان گذشته را ندارند و جمعی از روستا نشینان با ترک زادگاه خود به شهرنشینی کاذب روی آوردهاند. روستاهایی که نیازمند آب شرب سالم، امکانات و خدمات اجتماعی، گاز، بهسازی و آسفالت جادهها و رسیدن مایحتاج ضروری در اسرع وقت هستند و در این شرایط درست اجرا نشدن طرح هادی موجب شده تا بسیاری از پروژهها نیازمند بازسازی بوده و کل طرح نیز به بازنگری دوباره احتیاج داشته باشد.
به علت نبود شغل و درآمد پایدار در روستاها، اغلب خانوارهای روستایی برای امرار معاش و ادامه حیات، به شهر مهاجرت میکنند. طی دهههای اخیر کاهش بارشها و به تبعآن خشکسالیها، کشاورزی و دامداری در روستاهای ایلام از رونق افتاده است. اغلب افرادی که اکنون در روستاها سکونت دارند، سالخوردگانی هستند که به علت نداشتن سرپناه و منبع درآمدی مناسب، از مهاجرت به شهر بازماندهاند.
طرح هادی، طرحی نصفه و نیمه
اجرای طرح هادی از جمله کارهایی بود که میتوانست علاوه بر حفظ ساکنان روستاها باعث مهاجرت معکوس شود. طرحی که نصفه نیمه به اجرا درآمد و نیازمند بازنگریهای زیادی است.
بر همین اساس فرماندار شهرستان سیروان با بیان اینکه در حال حاضر ۱۳ روستای این شهرستان نیازمند بازنگری طرح هادی و بهسازی مجدد هستند، گفت: «روستاهای قلعه وزیر، فاطمیه، چم روته، حسن گاوداری، اسلامیه، لرینی، سرابکلان، شهرک سرتنگ، چشمه چاهی، امامزاده عباس، چشمه پهن، چشمه رشید، چشمه خزانه و ... با مشکلات طرح هادی مواجه هستند که باید در برنامه امسال بنیاد مسکن انقلاب اسلامی قرار گیرند.»
علیرضا رئیسی با اشاره به اینکه بنیاد مسکن ایلام در سالهای گذشته قدمهای خوبی در روستاهای منطقه برداشته ولی کافی نبوده است، ادامه داد: «روستاهای این شهرستان دارای مناظر زیبایی طبیعی و محل عبور گردشگران است که باید متناسب با داشتههای آنان به آنها خدماترسانی شود تا ضمن جلوگیری از مهاجرت ساکنانش به شهرها، باعث اشتغالزایی شود.»
به گفته فرماندار سیروان، برخی روستاهای منطقه در سالهای گذشته در زمینههای مختلف به آنها خدماترسانی نشده و همین موضوع باعث شده که تعداد قابل توجهی از آنها به دیگر شهرهای کشور مهاجرت کنند که امروزه وظیفه مسئولان است به منظور جبران گذشته و با حرکت جهادی و انقلابی به آنان خدمترسانی کنیم تا گذشتههای تلخ آنان به فراموشی سپرده شود.
وی با اشاره به اینکه ایجاد زیرساختها و امکانات در روستاها باعث جلوگیری از مهاجرت به شهرها میشود، گفت: «خدمات بنیادمسکن استان در روستاهای این شهرستان قابل تقدیر است ولی برخی موانع همچون مناطق تاریخی و مسائل دیگر باعث شده که برخی ساکنان روستاهای این منطقه از خدمات آن دستگاه بیبهره شوند. با این حال انتظار میرود با ارائه راهکارهای قانونی و منطقی این بستر فراهم شود.»
رئیسی خواستار تسهیلات کم بهره برای ساخت و ساز در مناطق روستایی این شهرستان شد و افزود: «پرداخت تسهیلات قرضالحسنه و حذف برخی موانع بروکراسی و کاهش قوانین و مقررات دست و پاگیر البته مقاومسازی مد نظر باشد، از جمله مشوقهای هستند که برای مهاجرت معکوس به روستاها مؤثر هستند.»
تلمبار مشکلات در روستاها
مشکلات روستاهای ایلام، یکی دو تا نیست. به عنوان مثال، بیشتر روستاهای بخش چوار از آب آشامیدنی سالم بیبهرهاند و آبرسانی به صورت سیار صورت میگیرد. معضلی که اگر برای آن چاره اندیشی اساسی صورت نگیرد، چه بسا که در چند سال آینده جز بنای ساختمانها، اثری از اهالی سختکوش روستاها بر جای نماند و همگی بهرغم میل باطنیشان به شهر مهاجرت کنند.
روستاییان میگویند، تأمین آب شرب سالم، ارائه خدمات اجتماعی، گازرسانی، بهسازی و آسفالت جادههای روستایی باید در اولویت کاری مسئولان قرار گیرد. دولتمردان میتوانند با تخصیص تسهیلات ارزان قیمت و بلاعوض به روستاییان و عشایر و ایجاد کارگاههای کارآفرین و زودبازده، علاوه بر افزایش رونق کسب و کار و تثبیت روستاها، مهاجرت بیرویه روستاییان و عشایر به شهرها را کاهش دهند.