غرب و در رأس آن سازمان پیمان آتلانتیک شمالی در بحبوحه جنگ اوکراین، با استقبال از پیوستن فنلاند و سوئد به این سازمان، آنهم در شرایطی که آینده تنش میان مسکو- کییف در هالهای از ابهام است، از یک سو نه تنها خطر گسترش دامنه جنگ کنونی را افزایش میدهند بلکه زمینه را برای پیچیدهتر شدن شرایط هموار میکند. روسیه هشدار داده که در صورت عضویت فنلاند و سوئد در ناتو، این کشورها به هدف روسیه تبدیل میشوند.
سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) که موضوع عضویت اوکراین در آن، یکی از عوامل شعلهور شدن آتش جنگ بود، حالا بر آتش پیوستن کشورهای اسکاندیناوی برای عضویت در این سازمان میدمد. تصمیم فنلاند برای عضویت در ناتو به عنوان کشوری که حدود هزار کیلومتر با روسیه مرز دارد و مطرح شدن احتمال پیوستن سوئد به ناتو، فصل جدیدی را در پرونده تقابل میان روسیه و غرب گشوده است. به گزارش خبرگزاری تاس، دیمیتری پولیانسکی، معاون نماینده روسیه در سازمان ملل در این مورد گفت: «پیوستن سوئد و فنلاند به ناتو تهدیدی برای امنیت روسیه نیست و مسکو آماده مقابله با تهدید ایجاد شده از جانب این ائتلاف است. در عین حال، عضویت فنلاند و سوئد در ناتو و حضور نظامی این ائتلاف در این دو کشور سبب میشود قلمرو سوئد و فنلاند به هدف احتمالی ارتش روسیه تبدیل شود.» از سویی دیگر، وزارت امور خارجه روسیه در بیانیه تندی این اقدام را محکوم کرد. در بیانیه وزارت امور خارجه روسیه آمده است: «ملحق شدن فنلاند به ناتو تغییر تندی در سیاست خارجی این کشور محسوب میشود. روسیه ناچار خواهد بود بهمنظور متوقف کردن تهدیداتی که متوجه امنیت ملی خود میبیند، دست به اقدام متقابل بزند که ماهیت آن نظامی و فنی خواهد بود.» در بخشی از این بیانیه آمده است: «عضویت فنلاند در ناتو نقض مستقیم تعهدات بینالمللی این کشور و پیش از همه، معاهده صلح پاریس در سال ۱۹۴۷ و معاهده اصول روابط فنلاند و روسیه در سال ۱۹۹۲ خواهد بود.» دیمیتری پسکوف، سخنگوی کاخ کرملین نیز اعلام کرد که اقدام فنلاند برای پیوستن به ناتو قطعاً تهدیدی برای روسیه است و گسترش این ائتلاف نظامی، اروپا یا جهان را با ثباتتر نمیکند. وی خاطرنشان کرد که اقدامات فنلاند برای پیوستن به ناتو مایه تأسف است و هشدار داد که اقدام فنلاند در این باره دلیلی برای پاسخ متقارن روسیه فراهم میکند.
از استقبال اروپا و امریکا تا محافظه کاری سوئد
البته موضع فنلاند درباره عضویت در ناتو با استقبال همهجانبه غرب مواجه شده است. ینتس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو از سخنان سائولی نینیستو، رئیسجمهور این کشور درباره عضویت هلسینکی در ناتو استقبال کرد. کاخ الیزه نیز بعد از تماس تلفنی ماکرون و نینیستو در بیانیهای اعلام کرد: «رئیسجمهور گفت، فرانسه از انتخاب مستقل فنلاند برای عضویت سریع در ناتو به صورت تمام و کمال حمایت میکند.» اولاف شولتس، صدراعظم آلمان نیز در تماس تلفنی با نینیستو، بر حمایت برلین از تصمیم هلسینکی برای عضویت در ناتو تأکید کرد. همچنین ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین در تماس تلفنی با همتای فنلاندی، اعلام آمادگی این کشور برای عضویت در ناتو را «ستودنی» توصیف کرد. مت فردریکسون، نخستوزیر دانمارک، کاجا کالاس، نخستوزیر کشور استونی، باب منندز، سناتور دموکرات امریکا و رئیس کمیته روابط خارجی مجلس سنای این کشور و جیم ریش، عضو جمهوریخواه کمیته روابط خارجی سنای امریکا از دیگر چهرههای بینالمللی بودند که عضویت فنلاند در ناتو را مثبت ارزیابی کردند. آن لیند، وزیر امور خارجه سوئد که کشورش در سف پیوستن به ناتو قرار دارد، در واکنش به این اقدام فنلاند گفت ارزیابیهای فنلاند برای عضویت در ناتو را مد نظر قرار خواهد داد. وی در پیامی توئیتری نوشت: «فنلاند نزدیکترین شریک دفاعی و امنیتی سوئد محسوب میشود و ما باید ارزیابی فنلاند را مد نظر قرار دهیم. سوئد پس از آماده شدن گزارش مربوط پس از رایزنیهای لازم درباره سیاستهای امنیتی، تصمیم خود را اتخاد میکند.»پارلمان سوئد روز جمعه با انتشار نتیجه ارزیابی خود درباره عضویت این کشور در ناتو اعلام کرد که بر اساس ارزیابیهایی که پارلمان سوئد انجام داده، عضویت این کشور در ناتو، خطر درگیری در شمال اروپا را کاهش میدهد.