سی و سومین نمایشگاه کتاب تهران، امسال به‌رغم برخی ایرادات در برگزاری، به دلیل استقبال خوب مردم پر شور برگزار می‌شود.
امسال همه بخش‌های نمایشگاه در بخش مسقف مصلای تهران برگزار می‌شود و با جداسازی انتشارات کودک، بخش عمومی، ناشران دانشگاهی و کمک آموزشی و ناشران خارجی، تقریباً هر کس می‌داند برای پیدا کردن بخش مورد نظرش باید به کدام سوی نمایشگاه برود، با وجود این هنوز غرفه‌های اطلاع‌رسانی نمایشگاه شلوغ است. بخش عمده‌ای از کتاب‌های روانشناسی در نمایشگاه به آثار بازاری در مورد آموزش روش‌های موفقیت و قانون جذب و مدیریت خود اختصاص دارد. بخشی که یادآور حکایت معروفی است که هزاران نفر با هدف پیدا کردن طلا به امریکای شمالی سفر کردند و فقط در این بین آن کسی که به جویندگان طلا بیل می‌فروخت، پولدار شد. در نمایشگاه کتاب هم هستند ناشرانی که به جویندگان طلای موفقیت، بیل می‌فروشند.
«از چیزی نمی‌ترسیدم» ۴۰۰ هزار تایی می‌شود
سعید اوضح، معاون بنیاد حفظ و نشر آثار شهید سلیمانی (بنیاد شهید سلیمانی) در گفتگو با «جوان» درباره فعالیت‌های این غرفه در طول سی و سومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران می‌گوید: «فعالیت‌های بنیاد در طول نمایشگاه به چند بخش تقسیم می‌شود؛ بخش اول، معرفی و فروش آثار حاج قاسم سلیمانی شامل کتاب‌های «از چیزی نمی‌ترسیدم» به زبان‌های فارسی و عربی، «سربازنامه» سروده افشین علا، «کتاب نشریه قاسم» و کتاب «سردار سربداران» مجموعه منتخب اشعار شاعران مختلف درباره شهید سلیمانی است. علاوه بر این، بخش فرهنگی نیز در غرفه وجود دارد که در آن همه کتاب‌های منتشر شده درباره شهید سلیمانی مورد ارزیابی قرار گرفته و ۱۴ عنوان از آن را معرفی کرده‌ایم. مردم می‌توانند با مراجعه به غرفه بنیاد شهید سلیمانی، عناوین این کتاب‌ها را دریافت کنند.» اوضح با بیان اینکه کتاب «از چیزی نمی‌ترسیدم» پر‌فروش‌ترین و پر‌استقبال‌ترین کتاب منتشر شده شهید سلیمانی است، می‌افزاید: «در طول نمایشگاه کتاب، جشن رسیدن فروش ۴۰۰ هزار نسخه‌ای این کتاب را برگزار خواهیم کرد.» معاون بنیاد شهید سلیمانی می‌گوید: «در طول نمایشگاه کتاب، نشست‌ها و برنامه‌های تخصصی با موضوع حاج قاسم سلیمانی برگزار خواهد شد.»
علاوه بر غرفه بنیاد شهید سلیمانی، چندین غرفه دیگر تلاش کرده‌اند با استفاده از تصاویر شهید سلیمانی غرفه خود را تزئین کنند و ویدئوی سخنرانی‌های سردار سلیمانی در چند غرفه روی نمایشگر‌ها پخش می‌شد.
یمنی‌ها مورد توجه
بخش بین‌الملل نمایشگاه کتاب تهران در طبقه دوم شبستان قرار دارد. در این بخش غرفه‌های میهمانان خارجی وجود دارد. برخی از غرفه‌ها مانند غرفه مکزیک تقریباً خالی از مراجعه‌کننده است و برخی دیگر مانند تاجیکستان به دلیل ارتباطات فرهنگی و ریشه‌های مشترک تاریخی و زبانی با استقبال خوبی روبه‌رو شده‌است. روسیه هم غرفه بزرگی در این طبقه دارد که در آن کتاب‌های آموزش روسی بیشتر دیده می‌شود.
در بخش بین‌الملل نمایشگاه کتاب، غرفه‌هایی هستند که فقط یک نفر در آن‌ها نشسته است که احتمالاً صندلی آن خالی نماند و دیگر چیزی در آن نیست! ناشران ایرانی هم بعضاً کتاب‌های عربی خود را در بخش بین‌الملل و در قالب ناشران خارجی عرضه می‌کنند. مسئول غرفه کوبا، لباسی شبیه فیدل کاسترو پوشیده‌است و مثل چریک‌های چپی دهه‌های قبل رفتار می‌کند. غرفه دوستی تاجیکستان هم نمایشگاه کوچک لباس دارد.
غرفه کتاب کره‌جنوبی پر از دختران جوانی است که با اشتیاق کتاب‌های کره‌ای را ورق می‌زنند، بدون اینکه با این سرعت ورق زدن فرصت خواندن داشته باشند یا حتی ادای خواندن زبان کره‌ای را در بیاورند.
در میان غرفه‌های کشور‌های میهمان جشنواره، اما یک غرفه ساده و کوچک بسیاری از نظر‌ها را به خود جلب کرده است. غرفه کشور یمن که در آن تصاویری از رهبران انصار‌الله یمن، شهر‌ها و مناطق باستانی این کشور و شعار‌های دینی دیده می‌شود. عبدالمالک فاعه، مسئول غرفه یمن که دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه قم و دبیر کل انجمن دانشجویان یمنی در ایران است و فارسی را با لهجه غلیظ عربی صحبت می‌کند، به «جوان» می‌گوید: «به دلیل تحریم‌ها و محاصره یمن نتوانستیم تازه‌های نشر را به نمایشگاه کتاب تهران بیاوریم، برای همین صرفاً چند عنوان کتابی را که در اختیار داشتیم و تصاویر کشور یمن را شامل شهر تاریخی سبا، شهر صنعا، شهر مأرب و حضر الموت که مناطق سیاحتی یمن هستند، با خود به نمایشگاه آوردیم.» وی با اشاره به اینکه تمامی اعضای غرفه یمن از دانشجویان یمنی مقیم ایران هستند، می‌گوید: «در همه کشور‌ها زمان جنگ همه به جبهه می‌روند و تحصیل علم و کتابخوانی کمتر می‌شود، اما در یمن برعکس است، مثلاً برادران من در تعطیلات به جبهه می‌روند و وقتی که دانشگاه باز می‌شود به دانشگاه می‌روند و درس می‌خوانند. جنگ تأثیری بر آموزش و فرهنگ کتابخوانی نگذاشته‌است.» دبیر کل انجمن دانشجویان یمنی مقیم ایران، درباره جنگ عربستان علیه مردم یمن می‌گوید: «هدف عربستان در جنگ این است که فرهنگ و تمدن مردم یمن را تخریب کند، ولی در این کار موفق نخواهد شد.» وی با اشاره به اینکه مردم ایران از غرفه یمن در نمایشگاه کتاب استقبال خوبی کرده‌اند، می‌گوید: «ان‌شاءالله در سال آینده بتوانیم حضور بهتری در نمایشگاه داشته‌باشیم و با رفع محاصره یمن، تازه‌های نشر را از کشورمان به تهران بیاوریم.»
استقبال غیر ایرانی‌ها از نمایشگاه
شاید تصور شود که نمایشگاه کتاب تهران مختص ایرانیان و فارسی‌زبانان است، اما در نمایشگاه، غرفه‌ای حضور دارد که اتفاقاً مخاطبانش غیر‌فارسی‌زبانان و خارجی‌ها است. غرفه بنیاد سعدی در نمایشگاه، کتاب‌های آموزش زبان فارسی را به غیر‌فارسی‌زبانان ارائه می‌کند.
سمیرا یافتیان، مدیر روابط عمومی بنیاد سعدی، در گفتگو با «جوان» با اشاره به اینکه در نمایشگاه کتاب، خارجی‌های مقیم ایران برای آشنایی بهتر با فارسی و آموزش زبان، اقدام به تهیه کتاب‌های آموزش فارسی می‌کنند، می‌گوید: «در غرفه بنیاد سعدی نرم‌افزار‌های آموزش آنلاین زبان‌فارسی معرفی می‌شود که غیر‌فارسی‌زبانان در تمام دنیا می‌توانند با استفاده از آن فارسی یاد بگیرند. این نرم‌افزار علاوه بر خارجی‌های علاقه‌مند به آموختن فارسی، در اختیار نسل دوم و سوم ایرانیان خارج از کشور است که از آن استفاده می‌کنند تا از فرهنگ و ریشه‌های ایرانی خود دور نشوند.»
غرفه قطر، برای عاشقان جام‌جهانی
کشور قطر مهمان ویژه سی و سومین نمایشگاه بین‌المللی تهران است. غرفه این کشور در کنار غرفه کشور پادشاهی عمان برپا است و علاقه‌مندان به جام جهانی فوتبال معمولاً سری هم به این غرفه می‌زنند. یکی از سؤالاتی که معمولاً نوجوانان ایرانی از این غرفه می‌پرسند، امکان سفر برای تماشای مسابقات جام جهانی فوتبال است. وزارت فرهنگ قطر، غرفه را بر اساس معماری سنتی آن کشور طراحی کرده‌است و در آن نمایشگر‌های متعددی تعبیه‌شده تا دستاورد‌های فرهنگی قطر را معرفی کند.
رایگان عضو کتابخانه‌ها شوید
نهاد عمومی کتابخانه‌های کشور برای شرکت‌کنندگان در نمایشگاه کتاب، یک امکان فوق‌العاده را مهیا کرده‌است. در این غرفه سامانه‌ای وجود دارد که مراجعه‌کنندگان می‌توانند با وارد کردن شماره تلفن همراه و کد ملی خود از عضویت رایگان یک ساله در بیش از ۳ هزار کتابخانه عمومی سراسر کشور بهره‌مند شوند. همچنین نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، مسابقه‌ای فرهنگی را در نظر گرفته‌است که شرکت‌کنندگان می‌توانند در کیوسک موجود، به سؤالات اطلاعات عمومی پاسخ دهند و هر روز به ۱۰ نفر از کسانی که پاسخ درستی داده‌باشند، به قید قرعه کارت هدیه ۲۰۰ هزار تومانی داده می‌شود.
نمایشگاه حضوری و مجازی مکمل یکدیگر هستند
مهران عباسی، سرپرست انتشارات امیر کبیر در گفتگو با «جوان»، استقبال از نمایشگاه کتاب پس از دو سال تعطیلی این نمایشگاه را خوب عنوان می‌کند. عباسی می‌گوید: «جمع‌شدن اهالی کتاب، چه ناشر و چه کتابخوان، مقوم یک فضای امید‌بخش است، زیرا ناشر در طول سال الزاماً به صورت چهره به چهره با مخاطبان در ارتباط نیست و نمایشگاه فرصتی است که مخاطبان کتاب را ببینیم و ما دو سال از این فرصت محروم بودیم. نمایشگاه محلی است برای شنیدن نظرات، پیشنهادات و انتقادات مخاطبان کتاب‌ها است و نقطه نظرات مخاطبان به ناشر برای شناخت سلایق کمک می‌کند. سرپرست انتشارات امیرکبیر می‌افزاید: «نمایشگاه حضوری و نمایشگاه مجازی کتاب هیچ‌کدام رد کننده آن یکی نیستند و به صورت مکمل هم عمل می‌کنند. اگر چه در آستانه نمایشگاه کتاب، مردم با خبر موج گرانی مواجه شدند، اما همین سطح حضور از مردم نیز اتفاق خوبی است»
