با اینکه در سال ۹۹ و به خاطر شیوع کرونا میزان مسافرتها به شدت کاهش یافته و به همین خاطر آمار تصادفات و تلفات جادهای نیز به کمترین حد خود طی سالهای اخیر رسیده بود، اما از سال ۱۴۰۰ کمکم شهروندان دوباره راهی جادهها شده و تمام عوامل دست به دست هم دادند تا یکبار دیگر خستگی و بیتوجهیها و کاستیهای راهها و مشکلات خودروها فجایع زیادی را رقم بزنند. کردستان از جمله استانهایی است که به یکباره میزان تصادفاتش تا ۷۰ درصد افزایش یافته و حالا تعداد کشتهها و معلولان به جای مانده از این حوادث، مسئولان استانی را نگران گرده است.
چند وقتی بود که با کاهش تعداد سفرها، جادهها هم نفس راحتی میکشیدند و کمتر رنگ خون را به خود میدیدند. اما انگار رنگ سیاه آسفالت همیشه با غم و اندوه همراه است و یکبار دیگر با سفید شدن وضعیت کرونایی اکثر استانها، جادهها قرمز و آمار تصادفات رنگ سیاه به خود گرفته است.
وضعیت راههای کردستان اصلاً مناسب نیست و با اینکه به کرار در اینباره گزارش و هشدارهای زیادی داده شده، اما هنوز اقدام درستی برای رفع نواقص صورت نگرفته و جان باختن بیش از ۳ هزارو ۵۰۰ نفر و معلول شدن چندین برابر این رقم بیانگر همین موضوع است.
در همین رابطه مدیرکل راهداری کردستان با بیان اینکه در سال ۱۴۰۰ کل مصوبات این کمیسیون ۹۳ مورد بوده که ۴۹ مصوبه به انجام رسیده، ۱۰ مصوبه انجام نشده و ۳۴ مصوبه در حال پیگیری است، میگوید: «پنج عامل در رأس تصادفات دخیل هست که عامل انسانی، وسیله نقلیه، راه، شرایط محیطی و عامل امدادی از جمله این موارد به شمار میآیند.»
محمد راشد مدرس گرجی با تأکید بر اینکه عامل انسانی در کشور ما موجب بروز بیش از ۸۰ درصد تصادفات است و در ۲۰ سال اخیر شیب فوتیها کاهشی بوده و، اما شیب مصدومین افزایشی است، ادامه میدهد: «براساس دادههای رسمی در حوادث رانندگی ۲۰ سال اخیر در کشورمان ۴۱۳ هزار نفر کشته داشتهایم و ۵ میلیون و ۶۹۶ هزار نفر نیز مصدوم شدهاند.»
به گفته این مسئول، متأسفانه در استان کردستان نیز طی سالهای اخیر ۳ هزارو ۳۰۵ نفر در تصادفات جادهای جان خود را از دست دادهاند و ۱۷ هزارو ۲۳ نفر نیز مصدوم شدهاند.
مدرس گرجی خاطرنشان میکند: «۵۰ درصد مصدومین و کشتههای تصادفات در استان را سرنشینان، ۳۶ درصد راننده و هشتدرصد عابر پیاده بودهاند.»
وی میگوید: «در تحلیل اقتصادی که در مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی انجام شده برای سال ۹۵ که هزینههای اقتصادی و اجتماعی تصادفات رانندگی را معادل هشتدرصد تولید ناخالص داخلی برآورد کردند که ۵۳۵ هزار میلیارد ریال محاسبه شده که اگر برای سال ۱۴۰۰ در نظر گرفته شود این رقم هفت برابر است.»
مدیرکل راهداری و حمل ونقل جادهای کردستان تصریح میکند: «عامل انسانی ۵۷ درصد، عامل راه ۳۴ درصد و عامل وسیله نقلیه و چند عامل دیگر نیز در تصادفات نقش دارند که با فرهنگ سازی، آموزش و تکمیل زیرساختهای فیزیکی میتوان از بروز بسیاری از تصادفات جلوگیری کرد.»
۶۲ روز ۶۲ کشته
افزایش میزان تصادفات و بهتبعآن، کشتههای جادهای در کردستان آنقدر چشمگیر شده که فرمانده پلیس راه استان نیز از افزایش ۷۲ درصدی تعداد تصادفات جادهای در سال گذشته خبر داده و گفته: «امسال نیز در مدت ۶۲ روز ۶۲ نفر فوتی داشتیم که آمار بسیار نگران کنندهای است.»
سرهنگ عیسی گوهری که در جلسه کارگروه ایمنی راههای استان در سنندج حضور داشت، با بیان اینکه متأسفانه در سال ۱۴۰۰ آمار حوادث جادهای و تصادفات به یکباره صعودی شد و این رقم به منزله اتفاقات ناگوار است، ادامه داد: «در تصادفات درون شهری سال گذشته دو نفر فوتی داشتیم، اما امسال تا الان ۱۰ نفر فوتی درون شهری داشتیم.»
در ادامه این جلسه، شهردار سنندج نیز با بیان اینکه شهرداری در سطح شهر و نقاطی که در دیدگاه مردم بوده اقدام به نسب علائم، ایجاد سرعت کاهها و کارهای ترافیکی کرده است، گفت: «در داخل سنندج از جمله کمربندی آبیدر، کمربندی حسن آباد، بلوار توحید، بلوار ساحلی، بلوار حمدی، بلوار کامکار بیش از ۱۲۰ کیلومتر خط کشی داشتیم.»
سیدانور رشیدی به پروژه پیست اتومبیلرانی جوانان در مسیر سنندج به همدان نیز اشاره کرد و گفت: «در خصوص این پروژه با جهاد کشاورزی در بحث حقوقی با مشکل مواجه شدهایم که امیدواریم این مشکل با درایت مدیران ارشد استان رفع شود.»
رسانهها بهترین کمک برای فرهنگ سازی
بیشک اقدامات فرهنگی و آموزشها و استفاده از ظرفیت رسانهها میتواند گام مؤثری در جهت کاهش تصادفات جادهای باشد، اما به شرطی که بقیه عوامل نیز مد نظر قرار گرفته و جاده و خودرو و امکانات مورد نیاز در راهها هم به حد استاندارد برسند.
«اقدامات فرهنگی و کار رسانهای تأثیرگذار بیشترین نقش را در کاهش تصادفات و حوادث جادهای دارد و باید فعالیتهای منسجم در این حوزه صورت گیرد.»
اینها بخشی از حرفهای استاندار کردستان است که در جلسه کمیسیون ایمنی راههای استان در سنندج عنوان کرده و با بیان اینکه امروز کمترین شک و شبههای در تأثیرگذاری رسانه و هنر در همه موضوعات وجود ندارد و ما باید به این مسئله توجه ویژه داشته باشیم و از آن ابزار در جهت کاهش سوانح جادهای استفاده کنیم، گفت: «تدوین یک طرح جامع فرهنگی و اجرایی شدن آن برنامهها توسط ادارات و نهادهای مرتبط میتواند یک اقدام مؤثر و راهگشا برای آشنایی بیشتر مردم و کاستن از آسیبها و خسارات ناشی از تصادفات باشد.»
اسماعیل زارعی کوشا ادامه داد: «در محورهایی نظیر گردنه ماموخ، محور تکاب- ایرانخواه، روستای زاغه و گردنه صلواتآباد و چند نقطه دیگر نواقصی وجود دارد که لازم است در این رابطه پروژهها تعیین تکلیف شوند و تکمیل و اجرای آنها تسریع شود.»
به گفته این مسئول، بیشترین مصوبات و اعتبارات مربوط به سفر ریاستجمهوری به حوزه عمران و راهسازی استان اختصاص پیدا کرده که میتواند در استان تغییرات مهمی را رقم بزند.