پروژه راهآهن اردبیل - میانه، بخشی از پروژه راهآهن میانه - اردبیل – پارس آباد به طول ۱۷۵ کیلومتر برای اتصال مرکز استان به راه آهن ریلی کشور است که بهدلیل عبور از مناطق کوهستانی، دارای مشخصات فنی و حجمهای عملیاتی بسیار بالاست. از جمله آنها میتوان به احداث ۶۲ دستگاه تونل به طول ۲۴ کیلومتر و پلهای خاص و بزرگ با مجموع حدود ۶ کیلومتر اشاره کرد، اما نکته حائز اهمیت در مورد این پروژه اینکه مطالعات آن در سال ۱۳۷۶ آغاز شد، در سال ۸۱ رئیسجمهور دولت هشتم از احداث آن خبر داد و در سال ۱۳۸۲ در پیوست قانون بودجه کل کشور مصوب شد. کلنگش در سال ۸۳ به زمین خورد و در سال ۸۴ فاز اولش شروع شد و گفتند در سال ۸۹ به بهرهبرداری خواهد رسید و حالا در قرن جدید شنیده میشود اواخر تابستان میتوانیم شاهد حرکت قطار و شنیدن سوت آن روی خطوط ریلی اردبیل - میانه باشیم.
اردبیل به لحاظ ژئوپلتیک در وضعیت آب و هوایی و ساختار جغرافیایی خاصی قرار دارد که عموماً منجر به لغو پروازها در حمل و نقل هوایی و مسیرهای صعبالعبور در حمل و نقل جادهای میگردد.
به همین دلیل برای صنعت، گردشگری، اشتغال و در یک کلام پیشرفت به راهآهن نیاز دارد. ضمن اینکه این استان در منطقه مرزی قرار گرفته و فرصتهای متعدد اقتصادی پدید آمده از راه آهن را غنیمتی بزرگ میداند. پروژه راهآهن اردبیل - میانه، بخشی از پروژه راهآهن میانه - اردبیل – پارس آباد به طول ۱۷۵ کیلومتر برای اتصال مرکز استان به راهآهن ریلی کشور است که مطالعات این پروژه در سال ۱۳۷۶ آغاز شده و در چهارم تیر ۸۱ بود که رئیسجمهور دولت هشتم در استادیوم تختی از احداث راه آهن در این استان خبر داد.
این پروژه در سال ۱۳۸۲ در پیوست قانون بودجه کل کشور مصوب شد.
کلنگ راه آهن اردبیل – میانه با کلنگی در سال ۸۳ به زمین خورد و گفتند کارها میخواهد شروع شود و در عرض پنج سال به نتیجه برسد.
هر چند در همان زمان هم کارشناسان این ادعا را غیرواقعی میدانستند ولی فکر نمیکردند این پروژه با این کندی پیش برود.
اما بالاخره پس از تصویب کوتاهترین مسیر، پروژه راهآهن اردبیل- میانه در سال ۱۳۸۴ با بودجه مصوب ۵میلیارد تومانی وارد فاز عملیاتی شد و مقرر گشت در سال ۸۹ صدای سوت قطار در این مسیر شنیده شود، اما حالا و با ورود به قرن جدید همچنان مردم اردبیل از داشتن خط آهن ریلی محروم هستند.
در باره وعدههای واهی و نظر کارشناسان که میدانستند این پروژه پنج ساله ساخته نخواهد شد همین بس که اگر طرح ۷۲/۵ میلیارد تومانی با ۱/۴۵ میلیارد تومان شروع شود، با فرض محال ثابت ماندن تورم تا رسیدن به ایستگاه آخر به ۵۰ سال زمان نیاز داشت.
شمارش معکوس برای اجرایی شدن آخرین وعده
در پروژه راه آهن محور اصلی و بسیار زمانبر پیشرفت طرح، بحث مهم زیرسازی است که در صورت تکمیل بودن آن در فرصت کوتاه و البته با سرمایه سنگینی میتوان ریلگذاری را انجام داد و بهرهبرداری را آغاز کرد. با توجه به این مهم، عملیات اجرایی راه آهن اردبیل از سال ۸۴ به طول ۵۰ کیلومتر منتهی به شهرستان اردبیل آغاز شد.
براساس اعلام وزارت راه و شهرسازی، راه آهن اردبیل - میانه از سال ۸۴ تا ۸۸ در دوران استانداری علی نیکزاد و طی یک دوره چهار ساله با پیشرفت فیزیکی ۲۰ درصدی زیرسازی همراه بوده، همچنین از سال ۸۸ تا ۹۲ نیز پروژه ۳۹ درصد پیشرفت فیزیکی زیرسازی داشته و این در حالی است که این پروژه از سال ۹۲ تا ۹۸ تنها ۲۴درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.
حالا علی نیکزاد در قامت نایب رئیس مجلس شورای اسلامی گفته که برای تکمیل پروژه راه آهن اردبیل - میانه ۲ هزار تن ریل مورد نیاز آن تأمین شده تا این پروژه امسال به بهرهبرداری برسد.
وی گفت: «بررسی وضعیت راهآهن اردبیل - میانه و نیز همکاری بانکها در این زمینه از اهم مواردی است که با جدیت پیگیری میشود و با توجه به تأخیر پروژه راهآهن اردبیل تا ۱۹ سال همچنان این پروژه به اتمام نرسیده است و درصدد هستیم تا شهریور امسال ۱۰ درصد مابقی پیشرفت فیزیکی این پروژه را شتاب دهیم.»
نیکزاد بیان کرد: «این پروژه همچنان بلاتکلیف مانده و در حالی که مطالبه عمومی مجلس و مردم این پروژه است باید هر چه سریعتر این پروژه از اردبیل به پارسآباد برسد و از طریق ریل به جمهوری آذربایجان، مسکو و چین متصل شود.»
نایب رئیس مجلس شورای اسلامی افزود: «این خط آهن جزو مطالبات مهم مردمی است و درصدد هستیم با تلاش برای اتمام پروژه تمام ظرفیتها و امکانات موجود را به کارگیریم و با توجه به اختصاص هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان برای اتمام آن امیدواریم این پروژه هر چه سریعتر به اتمام برسد تا بتوانیم وضعیت کشور را ساماندهی کنیم.»
اتفاقی که نه تنها فقط اردبیلیها بلکه شهروندان زیادی در استانهای دیگر هم منتظر عملی شد آن هستند.
مسیری زیبا و کارآمد برای کل کشور
راهآهن اردبیل - میانه مسیر ویژهای است و با توجه به اینکه از مناطق کوهستانی سختگذر عبور میکند، در این پروژه ۶۲ دستگاه تونل به طول ۲۴ کیلومتر تعریف شده و علاوه بر آن ۲۹ دستگاه پل بزرگ به طول ۴/۵ کیلومتر در حال احداث است.
این پروژه دارای هشت ایستگاه از میانه تا اردبیل است که شامل دو ایستگاه تشکیلاتی، سه ایستگاه مسافری درجه دو و سه ایستگاه بینراهی میشود.
چندی پیش سرپرست مجری راهآهن اردبیل – میانه نیز با بیان پیشرفت فیزیکی ۸۳ درصدی این پروژه از بهرهبرداری این خط ریلی در شهریورماه سالجاری در صورت تأمین اعتبار خبر داده بود.
علی کاظمی عصر راهآهن اردبیل - میانه را بخشی از راهآهن میانه - اردبیل - پارسآباد دانست و گفت: «این خط ریلی از ایستگاه زاویه در راهآهن میانه - تبریز آغاز و با عبور از شهرستان کوثر وارد اردبیل میشود و طول کل پروژه ۴۲۰ کیلومتر تعریف شده که بخش اردبیل - میانه به طول ۱۷۵ کیلومتر و در ۱۱ قطعه در حال اجراست.»
وی حجم کل عملیات خاکی این خط ریلی را ۳۵میلیون متر مکعب اعلام کرد و افزود: «حجم عملیات بتنریزی نیز یک میلیون متر مکعب است که نشان میدهد این پروژه دارای ابعاد و حجم بزرگی است.»
سرپرست مجری راهآهن اردبیل - میانه ترافیک پیشبینی شده برای این پروژه را در سال اول بهرهبرداری ۲/۵ میلیون تن بار اعلام کرد و گفت: «این رقم در سال بیستم بهرهبرداری به ۴ میلیون تن بار میرسد.»
به گفته این مسئول، ظرفیت جابهجایی مسافر در این خط ریلی برای سال اول ۶۰۰ هزار نفر پیشبینی شده که در سال بیستم بهرهبرداری به ۵/۱ میلیون نفر خواهد رسید.