سال گذشته ۴ میلیون و ۶۶۰ هزار پرونده در شوراهای حل اختلاف رسیدگی شد که از این تعداد ۴۰ درصد به سازش ختم شد. یعنی حدود ۲ میلیون پرونده، وقت دادسرا، دادگاه تجدیدنظر و دیوان عالی کشور را نگرفت تا دیگر پروندهها با سرعت رسیدگی شوند. متوسط زمان رسیدگی به پروندههای شورا هم از سه ماه به ۳۰ روز کاهش یافتهاست.
میانگین صلح و سازش در شوراهای حل اختلاف کل کشور، سال گذشته ۸ درصد رشد داشت و از ۳۲ درصد سال ۹۹ به ۴۰ درصد رسید. شوراهای حل اختلاف پایتخت هم رکورددار تعداد پرونده هستند و حدود یک پنجم تمامی پروندههای کشور در شوراهای حل اختلاف تهران بررسی میشوند.
راهاندازی ستاد صبر
شوراهای حل اختلاف با رضایت طرفین در کلیه امور مدنی و حقوقی، کلیه جرایم قابل گذشت و جنبه خصوصی جرایم غیر قابل گذشت اقدام به صلح و سازش میکنند. این شوراها ۳۲ هزار عضو در ۷ هزار شعبه سراسر کشور دارند. از این تعداد ۲۳ هزار نفر در شعب شهری و ۹هزار نفر در شعب روستایی فعالیت میکنند. قرار است امسال بخشی با عنوان ستادهای صبر در هر استان، زیر نظر رئیس کل دادگستری و با تصدیگری معاونت توسعه حل اختلاف استان تشکیل شوند. افرادی هم که واجد صلاحیت باشند، پس از بررسیهای لازم، عضو ستاد صبر شده و از ظرفیت خیرخواهانه مردمی آنها با صدور حکم برای سازش در اختلافات استفاده شود. در همین رابطه روز گذشته رئیس مرکز توسعه حل اختلاف قوه قضائیه در گفتگو با خبرگزاری صدا و سیما خبر داد که میزان پروندههای رسیدگی شده در شوراهای حل اختلاف طی سال گذشته ۴ میلیون و ۶۶۰ هزار و خردهای مورد بوده و از این تعداد، حدود ۴۰ درصد به سازش ختم شدهاست. حجتالاسلام هادی صادقی با بیان اینکه برنامههای مختلفی داریم که بتواند جایگزین دادگاه شود، افزود: به عنوان مثال در کنار شوراهای حل اختلاف، صلح یاری، میانجگیری و داوری اضافه شدهاست و روشهای مذاکره را هم باید تعمیم و توسعه بدهیم ضمن اینکه روشهای دیگری هم وجود دارد که به تدریج، آنها را اضافه خواهیم کرد. وی با بیان اینکه ما اجازه نمیدهیم حجم زیادی از پروندهها به دادگستری ارجاع شود، گفت: در سال گذشته ۴۰درصد پروندههای شورای حل اختلاف به سازش رسیدهاست. معنای این سخن این است که این ۴۰ درصد که حجم عظیمی است، دیگر به مراحل بعدی نمیروند و دادگاهها و دادسراها درگیر آن نمیشوند.
پروندهای نداریم که بیشتر از ۳ ماه طول بکشد
رئیس مرکز توسعه حل اختلاف قوهقضائیه درباره مدت زمان روند رسیدگی به پروندههای شورای حل اختلاف نیز اظهار داشت: وقتی یک پرونده از دادگاه به ما ارجاع میشود، حداکثر مدت زمانی که ما برای سازشهای اینچنینی فرصت داریم سه ماه است و متوسط زمان رسیدگی به پروندهها در شوراها را به حدود ۳۰ روز رساندیم. ما پروندهای نداریم که بیشتر از سه ماه طول بکشد و اگر پروندهای بیش از سه ماه طول بکشد میگوییم این پرونده دچار اطالهشده و آن را جزو پروندههای مسن حساب میکنیم. صادقی افزود: پروندهای که سه ماه طول کشیده به دلیل این بوده که سازش صورت گیرد، ولی پروندههایی هم بوده که در یک هفته حل و فصل شدهاست. رئیس مرکز توسعه حل اختلاف قوه قضائیه با بیان اینکه بحث زمان رسیدگی به پروندهها و بحث زمان اجرای حکم دو بحث متفاوت است، تصریح کرد: وقتی میانگین زمان رسیدگی به پروندهها ۳۰ روز اعلام میشود، این زمان فقط مربوط به زمان رسیدگی تا صدور حکم است، اما بحث اجرای حکم گاهی سازوکارهای خاصی پیدا میکند که ممکن است زمان اجرا را طولانی کند. گاهی در اجرا پروندههایی داریم که یک سال به طول میانجامد. مهم این است که رسیدگی به پروندهها به سرعت انجام و شروع به اجرای حکم شود، ولی طول زمان اجرای برخی پروندهها دیگر در اختیار ما نیست. گفتنی است حدود ۴۶ درصد پروندههای ورودی به دستگاه قضایی در شوراهای حل اختلاف رسیدگی و حل و فصل میشود که پیشبینی شده امسال به ۵۰ درصد برسد.