۲۸ اسفند ۱۳۹۸ و با گسترش ویروس کرونا در کشور حجت الاسلام والمسلمین عبدالله حاجی‌صادقی نماینده، ولی فقیه در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از تشکیل قرارگاه سلامت معنوی در سپاه خبر داد، این قرارگاه با مشارکت طلاب پاسدار و بسیجی و با چهار هدف کمک به سلامت جامعه، کمک به بیماران در مراکز درمانی و ایجاد نشاط، تلاش برای کمک به خانواده‌های بیماران و متوفیان جهت روحیه دادن به آن‌ها و همچنین حفظ حرمت مؤمنان متوفا با انجام مراحل شرعی کفن و دفن تشکیل شد. بیمارستان بقیةالله (عج) به‌عنوان بازوی اصلی دانشگاه علوم پزشکی بقیةالله (عج) و معاونت بهداشت و درمان سپاه، از ابتدای کرونا و در طول دو سال اخیر در مواجهه با این ویروس، به بیش از ۳۰ هزار بیمار به‌صورت بستری یک‌روزه و چندروزه خدمات ارائه کرده است و جزو مؤثرترین بیمارستان‌های نیرو‌های مسلح در مقابله با کرونا بوده است و برای اولین بار در کشور تغسیل بیماران کرونایی توسط طلبه‌های جهادی در این بیمارستان صورت گرفت، بر این اساس برای آشنایی بیشتر با فعالیت‌های جهادی طلاب به کادر درمان، گفتگویی با حجت‌الاسلام والمسلمین رضاعلی صمدی مسئول نمایندگی، ولی فقیه در دانشگاه علوم پزشکی بقیةالله (عج) داشتیم، متن کامل یادداشت بدین شرح است:
* برای کمترشدن تلفات کرونا پیوست فرهنگی درست کردیم
تسنیم: بسم الله الرحمن الرحیم. در خدمت آقای صمدی بزرگوار هستیم که در یکی از پیشقراولان راه‌اندازی کادر جهادی کنار کادر درمان هستند. حاج آقا، در مورد فعالیت‌های قرارگاه سلامت معنوی نمایندگی، ولی فقیه در دانشگاه علوم پزشکی بقیةالله توضیحاتی را ارائه فرمایید.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین صمدی:بسم الله الرحمن الرحیم. لاحول ولاقوّة الّا باللّه العلی العظیم، خیر مقدم عرض می‌کنم و بابت زحمات شما تشکر می‌کنم. به‌نظر بنده زحمات شما در رسانه‌ها و خبرگزاری‌ها، هم‌اجر با زحمات کادر درمان در بیمارستان است، چراکه به‌صورت هنرمندانه این موضوعات را منعکس می‌کنید و مردم را مطلع می‌فرمایید. فعالیت‌های و اقدامات قرارگاه سلامت معنوی در دوره فراگیری ویروس کرونا، ناشی از یک تفکر گسترده است نه یک اتفاق. من قریب به ۷ سال در بهداری نیروی زمینی سپاه حضور داشتم که در استان‌های مرزی و مناطق محروم بیمارستان‌های صحرایی احداث کرده و موضوع درمان افراد را پیگیری کرده است. داستان بیمارستان‌ها در آن سال‌ها بسیار بی‌نظیر بود، چراکه با امکانات بسیار کم، کار‌های بسیار بزرگی را انجام داده‌اند و می‌توان گفت اقدامات منحصر به فردی برای آن مناطق رقم زده شد؛ اما در بازدید از این بیمارستان‌ها احساس کردم ـ هرچند امکانات و تجهیزات به‌اندازه کافی وجود دارد، اما ـ پیوست فرهنگی آن ضعیف است و خلأ فرهنگی دارد، در حالی که اگر کنار همه این تجهیزات و اقدامات، کار فرهنگی نباشد، این حرکت ناقص است و این کار‌ها در همین مکان محدود می‌شود و پرونده مختومه می‌شود؛ برای همین با مشورت با فرمانده محترم نیروی زمینی وقت سپاه پاسداران دستورالعمل و ساختار مناسبی برای آن طراحی شد و حوزه نمایندگی نیز با استعداد‌های خود، کار‌های جهادی و فرهنگی مناسبی را کنار این بیمارستان‌ها آغاز کرد.
این فعالیت‌های فرهنگی میان مردم بسیار دیده شد و تأثیرگذار بود. حال با توجه به تجربیات آن دوره وارد بیمارستان بقیةالله شدم. در سال دوم حضور من در بیمارستان بقیةالله فراگیری ویروس کرونا اتفاق افتاد من هم در همان روز‌های ابتدایی به این بیماری مبتلا و در بیمارستان بستری شدم. هرچند دوران بسیار سختی بود، اما در این مدت توانستم با مشکلات و کاستی‌هایی که این بیماری برای مردم و کادر درمان ایجاد می‌کند آشنا شوم. شاید حکمت ابتلای من در روز‌های ابتدایی به ویروس کرونا همین آشنایی با شرایط بوده باشد.
زمانی که در اورژانس بیمارستان بقیةالله (عج) کنار سایر بیماران کرونایی بستری بودم، در تماس‌های بیماران مکرراً می‌شنیدم که آن‌ها روحیه خود را از دست داده‌اند، برای همین به این نتیجه رسیدم که علاوه بر کار‌های درمانی باید کار‌های فرهنگی نیز به آن‌ها پیوست شود تا تلفات کمتری داشته باشیم، هرچند این کار‌های فرهنگی مختص بیماران نبود، و کادر درمانی با وجود آن تجهیزات سخت و نفس‌گیر نیز نیازمند حمایت‌های فرهنگی بودند.
* حضور خالصانه طلبه‌های جهادی در بیمارستان‌ها برای مقابله با کرونا/ با وجود ترس در زمان کرونا طلبه‌های جهادی پای درددل بیماران می‌نشستند
در همین راستا در سه مرحله طلبه‌های جهادی به کمک کادر درمان آمدند و در تمام مراحل به‌جز کار‌های تخصصی درمان، کمک‌حال کادر درمان بودند. این عزیزان از پرستاری بیمار گرفته تا کار‌های دیگر را در بیمارستان انجام می‌دادند، مثلاً بیماری بود که حتی نمی‌توانست دندان مصنوعی خود را بشوید، اما طلبه‌های جهادی با افتخار به کمک آن‌ها می‌شتافتند. فعالیت‌های جهادی در آن دوران به‌گونه‌ای صورت می‌گرفت که حتی خانواده‌های بیمار نیز جرئت نمی‌کردند در بیمارستان حضور پیدا کنند، اما این طلبه‌ها فارغ از هر نوع تفکری کنار بیماران می‌نشستند و با تلفن همراه خود با خانواده آن‌ها ارتباط تصویری برقرار می‌کردند تا خانواده‌ها از اوضاع و احوال بیمار خود مطلع باشند. کنار تمام این اقدامات آرامش دادن، روحیه دادن، صحبت کردن، پای درددل آن‌ها نشستن و اقداماتی از این دست، توسط طلبه‌های جهادی به‌صورت گسترده اجرا شد.
جالب است این نکته را بگویم در روز‌های ابتدایی فراگیری بیماری کرونا برخی از بیماران بدون غسل و اقدامات اسلامی (در حالی که هیچ مبنای علمی برای آن وجود نداشت) کفن شدند و تدفین شدند، اما همین طلبه‌های جهادی با توجه به وجود اورژانس شیمیایی و مخزن آب جدا و یک غسالخانه کوچک در بیمارستان با اجرای تمهیدات ایمنی مناسب، کار‌های تغسیل و تجهیز اموات را انجام دادند.
* اقدامات جهادی حلقه تکمیل‌کننده کادر درمان بود
تسنیم: با توجه به خطر‌های احتمالی و ابتلای برخی از طلبه‌ها چه افرادی در این اردو‌های جهادی حضور پیدا کردند؟
حجت‌الاسلام‌والمسلمین صمدی: بسیاری از افراد برای این کار به کمک ما آمدند که حتی از برخی از آن‌ها نتوانستیم دعوت به‌عمل بیاوریم. خاطره‌ای برای شما بگویم شاید جالب باشد، یکی از طلبه‌های جهادی که در بیمارستان بقیةالله حضور داشت، رئیس یکی از حوزه‌های علمیه تهران بود، اما حوزه را رها کرده و برای اقدامات جهادی به مردم، وارد عرصه جهاد شده بود. در همین اثنا که ایشان کار تغسیل اموات کرونایی را انجام می‌داد، متأسفانه استاد ایشان در بیمارستان بقیةالله (عج) بر اثر کرونا فوت کرد و ایشان همان‌جا استاد خود را غسل داد، به هر حال حضور طلبه‌های جهادی باعث شد این حلقه مورد نیاز کادر درمان تکمیل شود.
تسنیم: قطعاً کار‌های فرهنگی بسیار تأثیرگذار است، اما در دوره‌های بلندمدت نتیجه می‌دهد؛ شما چگونه توانستید اقدامات فرهنگی خود را در یک دوره کوتاه درمانی پیگیری کنید؟
حجت‌الاسلام‌والمسلمین صمدی: بله؛ اما حضور طلبه‌های جهادی تلاش و صحبت‌های آن‌ها کنار حضور افراد مختلف مثل کاروان حامل پرچم حرم آقا علی‌بن موسی الرضا علیه السلام و خادمین مسجد جمکران و توزیع متبرکات حرم بسیار تأثیرگذار بود و ما بعینه می‌دیدیم که چگونه کار‌های فرهنگی در بالا بردن روحیه بیمار تأثیرگذار است و همین بالابردن روحیه باعث تقویت سیستم دفاعی بدن می‌شود و بحمدالله از تخت بیمارستان مرخص می‌شدند، در این خصوص حتی یک طرح پژوهشی در مرکز طب و دین دانشگاه بقیةالله (عج) اجرا شد که نقش سلامت معنوی در درمان بیماران کرونایی و افزایش تاب‌آوری بیماران و کادر درمان مقابل کرونا را تأیید می‌کند. خاطره‌ای را برای شما نقل کنم که خواندن آن برای مخاطب خالی از لطف نیست، روزی قرار شد به‌مناسبت میلاد باسعادت امام زمان عجّل اللّه تعالی فرجه الشریف در نیمه شعبان دسته‌گلی میان بیماران توزیع کنیم. یک دسته‌گل اضافه آمد، به بالاسر قبور شهدای مدفون در بیمارستان رفتم و دیدم یکی از همکاران کادر درمان آنجا ایستاده است و بی‌اختیار آن دسته‌گل را به وی اهدا کردم. پس از گذشت دو هفته ایشان پیش من آمد و ماجرای شگفت‌انگیزی را نقل کرد. ظاهراً ایشان و همسرشان مدت‌ها بود که به مشکلات زناشویی برخورد کرده بودند و زندگی آن‌ها به بن‌بست رسیده بود و می‌خواستند از یکدیگر جدا شوند. او تعریف می‌کرد که "وقتی دسته‌گل را از شما گرفتم بی‌اختیار و بدون هیچ تعمدی روی صندلی عقب کنار ایشان قرار دادم ـ در حالی که ما مقدمات جدایی و طلاق خود را آماده کرده بودیم ـ همسرم گل را برداشت، بویید و از من تشکر کرد، احساس کرد این گل را من برای ایشان خریدم، با گفتگو در خودرو تمام مشکلات من حل شد و همسرم از من خواست که تمام مشکلات را همان‌جا کنار بگذاریم و بدون هیچ مشکلی از گذشته به منزل برویم، شاید اقدامات فرهنگی با تأخیر تأثیرگذار باشد، اما قطعاً بی‌اثر نخواهد بود، ان‌شاءالله.
* تولد انقلاب ۲۲ بهمن بود، اما در جنگ تحمیلی به بلوغ رسید/ برخی از کار‌های جهادی را از دوران اسارت فرا گرفتم
تسنیم: مثال اَتم و اَکمَل کار‌های جهادی در دفاع مقدس نمایان شده است و حضرتعالی نیز در آن دوران‌ها علاوه بر حضور در جبهه‌های نبرد، آزادگی در جنگ تحمیلی را در کارنامه خود دارید، نظر خود را در مورد شباهت‌های کار‌های جهادی در زمان جنگ تحمیلی و دوران کرونا بفرمایید.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین صمدی: یکی از برکات دفاع مقدس همین کار‌های جهادی است، شاید اگر دشمن در آن سال علیه جمهوری اسلامی ایران جنگی را تحمیل نمی‌کرد، انقلاب اسلامی در همان جا می‌ماند، اما بی‌شک یکی از دلایل رشد انقلاب اسلامی، جنگ تحمیلی بود، چراکه تولد انقلاب اسلامی در سال ۵۹ صورت گرفت و در دوران دفاع مقدس به بلوغ رسید. انقلاب اسلامی در دوران سخت جنگ تحمیلی توانست رشد کند و نیرو‌های ارزشمندی را تربیت کند. حاج قاسم‌ها و امثال ایشان که در نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران بی‌شمارند، اما گمنام هستند که در همین مکتب ایثار، شهادت و جهاد رشد کرده‌اند، بنابراین این دفاع مقدس مثل یک گنج است که در همه عرصه‌ها حرف برای گفتن دارد، برای همین می‌توان گفت که دفاع مقدس یک نمونه واضح و جامع برای اقدامات جهادی است. به‌نظر من تمام اقدامات جهادی که الآن در گوشه گوشه کشور صورت می‌گیرد؛ ریشه در همان تفکر دارد، یعنی یا خود در دفاع مقدس حضور داشته یا آنکه از شهدا، جانبازان، ایثارگران، رزمندگان و آزادگان تأثیر گرفته‌اند. شاید بسیاری از دانشجویان و دانش‌آموزان آن دوران را درک نکرده باشند، اما فرهنگ آن زمان را به‌خوبی درک کرده‌اند و می‌خواهند همچنان آن فرهنگ را پیاده‌سازی کنند.
تسنیم: حاج آقای صمدی، حضرتعالی از آزادگان دوران دفاع مقدس هستید، در مورد دوران اسارت نیز توضیحاتی ارائه فرمایید.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین صمدی: اینکه چگونه اسیر شدیم و چه اتفاقاتی افتاد، خارج از حوصله جمع است، ان‌شاءلله در جلسه‌ای به آن خواهیم پرداخت، اما خدا خواست که نام ما را بین آزادگان سرافراز کشورمان بنویسند و خیلی از موضوعات جهادی را در این دوران کسب و ضبط کردم. به‌خاطر دارم پیرمردی فرمانده دسته ما بود که بعثی‌ها به‌دلایل مختلف متوجه شدند که ایشان فرمانده دسته است و ایشان را به‌صورت وحشیانه‌ای شکنجه کرده بودند به‌صورتی که جای سالم در بدن نداشت، آن‌قدر این شکنجه‌ها وحشیانه بود که وقتی به خوابگاه آمد، خودم دیدم که بر اثر ضربات شلاق، شیار‌هایی در کمر او ایجاد شده و پیراهنش داخل آن شیار‌ها رفته است.
دوران اسارت دوران خیلی سختی بود، خاطرم می‌آید قریب به ۲۰ روز در مکانی نگهداری می‌شدیم که حتی نمی‌توانستیم پایمان را دراز کنیم و این جمعیت همگی به‌صورت نشسته یا ایستاده می‌خوابیدند یا برای رفتن به سرویس‌های بهداشتی تونل‌هایی را تهیه کرده بودند که هر دو طرف این تونل‌ها بعثی‌های خبیث در مسیر رفت و برگشت با کابل افراد را مورد آزار و اذیت قرار می‌دادند.
* ماجرای زجرآوری از زخم‌هایی که کِرم آورده بود
تسنیم: پس از آنکه به اردوگاه منتقل شدید چه اتفاقاتی افتاد؟
حجت‌الاسلام‌والمسلمین صمدی: پس از گذشت ۲۰ روز به اردوگاه رسیدیم، پس از آن مدت تازه توانستیم صورتمان را بشوییم. وقتی وارد اردوگاه شدیم از همه خواستند که حمام کنند، اما نه حمام‌های معمولی، بلکه حمام‌های صحرایی با دوش آب سرد. یکی از همرزمان ما پاهایش مجروح شده بود در این ۲۰ روز هیچ‌گاه پانسمان خود را عوض نکرد و پانسمان به محل زخم چسبیده بود؛ دژبان به‌زور پانسمان را از زخم جدا کرد که یک‌بار دیدیم کرم‌های زنده از محل زخم او در حال حرکت هستند. تمام این موضوعات به‌تن‌هایی گوشه‌ای از فداکاری و ایثار رزمندگان دفاع مقدس است.
تسنیم: شنیده‌ام با افرادی که قبلاً مجروح شده و مجدداً در جنگ اسیر شده بودند، به بدترین شکل، شکنجه می‌کردند، در دوران اسارت نمونه‌ای دیده‌اید.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین صمدی: خاطره‌ای به‌یاد دارم از فردی از ناحیه پا مجروح شده بود و علی‌رغم میل فرماندهان، مجدداً در جنگ شرکت کرده و اسیر شده بود و بعثی‌ها این ماجرا را متوجه شدند، شخصی به‌اسم محسن بود که به‌دلیل شکم بزرگش به او «محسن گامبو» می‌گفتیم، از شکنجه‌گر‌های بعثی بود، روزی دو نوبت ایشان را شکنجه می‌کرد، یعنی بعد از آمارگیری در ظهر و شب این خبیث می‌آمد ایشان را ضرب‌وشتم می‌کرد به‌گونه‌ای که تمام صورت و بدنش کبود بود. این فرد آن‌قدر دلداده به حضرت امام (ره) و انقلاب اسلامی بود که حتی حاضر نمی‌شد کوچکترین حرفی را علیه انقلاب و نظام بزند. همین افراد نمونه‌های بارز جهادگران امروز هستند که پای در عرصه جهاد می‌گذارند.
تسنیم: در مورد کار‌های فرهنگی در دوران اسارت نیز بفرمایید، آیا برای بالا بردن روحیه رزمندگان اقداماتی انجام می‌دادید؟
حجت‌الاسلام‌والمسلمین صمدی: بله به‌خاطر دارم قرار گذاشته بودیم هر کسی روایتی را حفظ هست، به ده نفر آن را بیاموزد و آن ۱۰ نفر به ۱۰ نفر دیگر آن را بیاموزد، همچنین که پس از مدتی کلاس‌های آموزشی، تئاتر و حفظ قرآن و... را راه‌اندازی و خلأ‌های فرهنگی را پر کردیم. این اقدامات فرهنگی تأثیرات بسیار خوبی بر روحیه اسرا گذاشته بود، یکی از بعثی‌ها سؤالی را از یکی از اسرا پرسیده بود مبنی بر اینکه "در جنگ جهانی دوم تعدادی از اسرا خودکشی کرده‌اند، اما چرا میان شما هیچ‌کسی نه‌تن‌ها خودکشی نمی‌کند بلکه روحیه بسیار بالایی دارد؟ " بنده خدا که مهران نام داشت و از قضا سرباز فراری بود و اسیر جنگ تحمیلی شده بود به او می‌گوید قرائت دعا، توسل به اهل‌بیت علیهم السلام، اعتقاد راسخ به انقلاب اسلامی و دفاع از کشور باعث شده است که آن‌ها روحیه بالایی داشته باشند.
تسنیم: حاج آقای صمدی، خیلی سپاسگزارم از وقتی که در اختیار ما قرار دادید، امیدوارم همچنان شاهد توفیقات حضرتعالی در سنگر جهاد باشیم.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین صمدی: بنده هم از حضور شما تشکر می‌کنم. از خداوند متعال می‌خواهم توفیقات شما را بیشتر کند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، تشخیص قطعی اولین بیمار مبتلا به کرونا ویروس در شهر تهران در مورخه ۱۳۹۸/۱۱/۳۰ به وزارت بهداشت در بیمارستان بقیةالله (عج) اعلام شد و این بیمارستان بیش از ۲۰ هزار مراجعه‌کننده در بازه زمانی دوماهه اسفند ۱۳۹۸ تا انتهای فروردین ۱۳۹۹ داشته و با زیر بار بردن ۸۰ بخش و ۵۵۰ تخت بستری و تقدیم ۷ شهید مدافع سلامت جزو مؤثرترین بیمارستان‌های کشور در مقابله با همه‌گیری کرونا بوده است.
نقش حوزه نمایندگی، ولی فقیه در دانشگاه علوم پزشکی بقیةالله (عج) دربرنامه‌ریزی، ساماندهی و به‌کارگیری گروه‌های جهادی، طلبه‌های حوزه‌های علمیه، دانشجویان داوطلب، تغسیل و تکفین فوت‌شدگان مبتلا به کرونا برای اولین بار در کشور در یک مرکز درمانی و اجرای طرح انطباق (ارائه خدمات همگن به بیماران) در مدیریت، اجرا و پیشبرد طرح سلامت معنوی سپاه در بیمارستان بقیةالله (عج) غیرقابل انکار است.
