با وجودی که تغییری در وضعیت رفع تحریم‌های ظالمانه امریکا اتفاق نیفتاده و تنها در یک سال اخیر دولت سیزدهم بر سر کار آمده است، گزارش‌های آماری نشان می‌دهد در مدت عنوان‌شده تجارت غیرنفتی ایران از منظر ارزش با رشد ۳۱ درصدی مواجه شده است. شاید عنوان شود که یکی از دلایل رشد ارزش تجارت غیرنفتی، افزایش نرخ جهانی نفت و به تبع آن رشد بهای فرآورده‌ها باشد، اما باید عنوان داشت که در ۱۱ماه اخیر نیز ترانزیت کالا از مسیر جمهوری اسلامی ایران نسبت به مدت مشابه ۵۸درصد افزایش داشته که نشان از بهبود وضعیت تجارت خارجی کشور است.
هر چند در دولت‌های یازدهم و دوازدهم تحریم‌های ظالمانه امریکا همچون یک سد در برابر فعالیت‌های اقتصادی کشور قد علم کرده بود و این تحریم‌ها نیز همچنان وجود دارد، اما مقایسه عملکرد یک ساله دولت سیزدهم با دولت گذشته نشان می‌دهد تلاش و کوشش برای عبور از سد تحریمی نتیجه مثبت به همراه دارد، ولی متأسفانه دولت گذشته به شکل نظری مغلوب مقوله تحریم بود، از این رو هم در کلام و هم در رفتار و عملکرد مسائلی را بروز می‌داد که نشان از عدم‌خودباوری برای اداره امور با وجود تحریم‌ها داشت.
بی‌شک اگر دولت گذشته در کنار پیگیری مقوله رفع تحریم‌ها و مذاکرات، امور جاریه کشور را به شکلی اداره می‌کرد که طرف‌های غربی به این نتیجه می‌رسیدند که در صورت وجود برجام یا فقدان آن، دولت مستقر در ایران تلاش و کوشش خود را برای رفع محدودیت‌ها انجام می‌دهد و در عین حال در گفتار و رفتار پالس‌هایی نمی‌داد که طرف غربی آن‌ها را نشانه اثرگذاری فشار تحریمی و حداکثری به ایران تلقی کند، جریان مذاکرات بهتر پیش می‌رفت و در عین حال طرف غربی برای حل مسئله حاضر به ارائه امتیاز بود.
به هر ترتیب دولت گذشته تصورش این بود که همه مسائل کشور با رفع تحریم‌ها و مقوله برجام قابل حل و فصل است و همین باور موجب شد راه‌های دیگری را برای حل مسائل کشور در کنار پیگیری مذاکرات هسته‌ای تجربه نکند، در اینجا باید متذکر شد که قبل از آغاز تحریم‌ها نیز اقتصاد ایران با مشکلات مزمن و غیرمزمن دیگری هم روبه‌رو بود و جریان تحریم آن‌ها را تشدید کرد، وگرنه ابتلای اقتصاد ایران به بیماری هلندی یا تورم مزمن ناشی از بودجه‌ریزی‌های غلط و کاهش مستمر بهره‌وری که پیش از تحریم هم وجود داشت.
این یادآوری‌ها به این جهت عنوان شد که بگوییم حتی در دورانی که دولت حسن روحانی مسئله مذاکرات هسته‌ای را دنبال می‌کرد، برای اقتصاد ایران مشکلات جدید ایجاد کرد. موضوع تخصیص ارز ترجیحی برای واردات تعدادی از کالا‌ها به کشور و رها‌سازی نرخ ارز در بازار آزاد به شکلی که در نهایت بین ارز ترجیحی با بازار آزاد شکاف ۲۰هزار تومانی ایجاد شد، مشکل کوچکی نبود که زحمت رفع این مشکل به گردن دولت سیزدهم افتاد یا حل مسئله پرداخت بدهی‌های سوددار بر جای مانده از دولت دوازدهم نیز مقوله کوچکی نبود، در عین حال رخدادی که در بازار سرمایه رقم خورد و این رخداد برای بسیاری از مردم چالش ایجاد کرد و حل چالش مذکور به گردن دولت سیزدهم افتاده است، از جمله مواردی است که نمی‌توان نادیده گرفت، پس بنابراین باید گفت هر چند دولت حسن روحانی تصور می‌کرد از طریق مذاکرات می‌توان همه مشکلات کشور را حل کرد، اما این تصوری خام بود، کما اینکه دیدیم در همین دولت نیز مسائل و مشکلاتی هم به مسائل و مشکلات پیشین افزوده شد و زحمت حل و فصلش بر گردن دولت سیزدهم افتاده است.
به هر ترتیب دولت سیزدهم باور دارد که در کنار پیگیری مسائل رفع تحریم‌های ظالمانه، باید محدودیت‌هایی، چون تحریم حقوق مردم ایران را نیز به شیوه‌های مختلف استیفا کند، به همین دلیل است که می‌بینیم عملکرد دولت سیزدهم در ۱۱ ماهه ابتدایی فعالیت خود از عملکرد دولت گذشته بهتر است.
سخنگوی گمرک گفت: از شهریور۱۴۰۰ تا پایان تیرماه امسال، ۵/۱۵۱ میلیون تن کالا به ارزش ۱۰۲میلیارد دلار، بین ایران و سایر کشور‌ها تبادل شد که نسبت به مدت مشابه ۳۱درصد در ارزش افزایش داشته است.
به گزارش وزارت اقتصادی و دارایی، سید روح‌الله لطیفی، سخنگوی گمرک در خصوص تجارت غیرنفتی دولت سیزدهم در ۱۱ماه استقرار دولت جدید اظهار داشت: از زمان استقرار دولت سیزدهم و از اول شهریور ماه سال۱۴۰۰ تا پایان تیرماه امسال، ۱۵۱میلیون و ۴۹۶هزار تن کالا به ارزش ۱۰۱میلیاردو۸۲۰میلیون دلار بین ایران و سایر کشور‌های جهان تبادل شد که از لحاظ وزنی با رشد ۴درصدی و از لحاظ ارزش با رشد ۳۱درصدی نسبت به مدت مشابه همراه بوده است.
وی افزود: در این مدت ۱۱ ماهه و نسبت به مدت مشابه در دولت قبل، ۵ میلیون‌و۷۵۲هزار تن کالا و ۲۳میلیاردو۸۶۰میلیون دلار تجارت بیشتر بین ایران و سایر کشور‌ها رقم خورده است.
لطیفی در خصوص میزان صادرات در دولت سیزدهم گفت: حدود ۱۱۳میلیون تن کالا به ارزش ۴۸میلیاردو۱۹۸میلیون دلار سهم صادرات غیرنفتی ایران در ۱۱ماه فعالیت دولت سیزدهم از کل تجارت غیرنفتی بود که با ۱۰میلیاردو۱۱۱میلیون دلار صادرات بیشتر نسبت به مدت مشابه، ۲۷درصد در ارزش رشد داشته است.
سخنگوی گمرک در خصوص واردات ۱۱ماهه کشور در دولت سیزدهم توضیح داد: با توجه به سیاست تأمین نیاز‌های ضروری کشور و واردات کالا‌های ضروری از جمله واکسن‌های کرونا، کالا‌های اساسی، نهاده‌های تولید، مواد اولیه و ماشین‌آلات تولید و با وجود بحران‌های بین‌المللی ۳۸میلیون‌و۵۳۹هزار تن کالا به ارزش ۵۳میلیاردو۶۲۲میلیون دلار، از ابتدای شهریور۱۴۰۰ تا پایان تیرماه ۱۴۰۱ وارد کشور شد که ۱۳میلیاردو۷۴۹میلیون دلار بیشتر از مدت مشابه بوده که این میزان ۱۸درصد در وزن و ۳۴درصد در ارزش با رشد همراه بوده است.
لطیفی در خصوص میزان ترانزیت کالا‌های خارجی در دولت سیزدهم گفت: از زمان استقرار دولت سیزدهم در ۱۱ماه اخیر، ۱۲میلیون‌و۸۷۵هزار تن کالای خارجی از مسیر جمهوری اسلامی ایران عبور کرده که نسبت به مدت مشابه ۵۸درصد افزایش داشته است.
هر چند شواهد نشان می‌دهد ایران در صادرات نفت نیز فعالیت خود را تشدید کرده است، اما تقویت صادرات غیرنفتی در محل خود می‌تواند شیوه‌ای برای دور زدن تحریم‌های ظالمانه تلقی شود.
فرآورده‌های نفتی تحریم‌ناپذیر است
جواد اوجی، وزیر نفت در حاشیه جلسه روز گذشته هیئت دولت در جمع خبرنگاران اظهار کرد: فرآورده‌های نفتی تحریم‌ناپذیر است و امروز شاهدیم در فروش محصولات پتروشیمی و فرآورده‌ها مشکلی نداریم. از طرفی اشتغال‌زایی بالایی هم وجود دارد. با اجرای این پروژه‌ها بر اساس برآوردی که کرده‌ایم در دوره ساخت و احداث این پتروپالایشگاه‌ها بالغ بر ۴ هزار نفر مشغول کار می‌شوند. این نیت و قصد در دولت سیزدهم وجود دارد و به سمتی می‌رویم که از خام‌فروشی جلوگیری کنیم و با تبدیل نفت‌خام به ارزش افزوده خوراک برای صنایع پتروشیمی فراهم شود.
وزیر اقتصاد: تورم تحت کنترل است
از سوی دیگر سیداحسان خاندوزی، وزیر اقتصاد و دارایی در جمع خبرنگاران در حاشیه نشست هیئت دولت با اشاره به سالگرد شروع به کار دولت سیزدهم با بیان اینکه رفته‌رفته در مسیر صحیح اقتصادی قرار گرفته‌ایم، گفت: در فاصله بین اردیبهشت تا تیرماه به لحاظ شاخص‌های قیمتی فشار بیشتری روی مردم بود و شاخص‌های تورمی هم این را نشان می‌دهد، اما مسیر تحت کنترل است و همانطور که تورم تیرماه کاهش داشت، در مرداد هم همین کاهش را نسبت به تیرماه شاهد خواهیم بود. در بهار۱۴۰۱ پایه پولی کشور ۶درصد افزایش یافته است، در حالی که در سال۱۴۰۰، ۹درصد بود یا دولت در بهار امسال با یک‌پنجم تنخواه بودجه‌ای سال گذشته خودش تمام هزینه‌های مصرفی‌اش را مدیریت کرد، این‌ها نشان می‌دهد این دست مسیر‌های بلندمدت اقتصاد تحت کنترل است.
خاندوزی گفت: درباره چهارماه اخیر امسال هم آمار‌های رسمی نشان می‌دهد توانسته‌ایم ۲۲درصد افزایش صادرات و ۱۶درصد افزایش واردات داشته باشیم و این افزایش‌ها به لحاظ وزنی نیست، بلکه توانسته‌ایم صادرات با ارزش افزوده بیشتر را داشته باشیم یا افزایش ۴۰درصدی درآمد ناشی از ترانزیت از مصادیقی است که نشان می‌دهد روند کلی در حوزه رونق اقتصادی رو به بهبود است.
