تیمور بختیار به لحاظ تصدی فرمانداری نظامی تهران پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، اولین رئیس ساواک و نقش آفرینی علیه پهلوی دوم به عنوان اپوزیسیون در خارج از کشور، کارنامهای در خور خوانش دارد. این مطالعه هنگامی ارزش تاریخی مییابد که مستند به اسناد موثق، به ویژه اسناد منتشر نشده باشد. «سپهبد تیمور بختیار به روایت اسناد ساواک»، مجموعهای دو جلدی است که اوراقی منتشر نشده در باره وی، در ادوار ریاست فرمانداری نظامی، ریاست ساواک و فعالیتهای وی در دوران خروج از ایران را ارائه داده است. دکتر منیژه صدری، تدوینگر این مجموعه -که از سوی مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات نشر یافته است- در باب محتوای آن مینویسد:
«بررسی اقدامات تیمور بختیار و نیز علل عزل او در اوج قدرت، پرسش اصلی پژوهش حاضر است. آیا محمدرضاشاه از بانیان دیکتاتوری خود، به چه میزان احساس خطر میکرد؟ آیا بختیار از چنان قدرت و محبوبیتی در میان ارتش برخوردار بود که میتوانست دست به کودتا یا به قول خود انقلاب بزند؟ چرا امریکا در دورهای خاص، دست از حمایت بختیار کشید؟ سؤال تکمیلی پژوهش، این است که تحت شرایط مزبور، دلایل حمایت حکام عراق از تیمور بختیار چه بوده است؟ و جهتگیری قدرتهای مداخلهگری مانند شوروی، انگلیس و امریکا چگونه بوده؟ و اینکه اصولاً هدف وی از انقلاب، برقراری حکومت مشروطه بود؟ و برای رسیدن به این هدف، حمایت و ائتلاف چه گروهها و افرادی را جلب کرد؟
چگونگی به قدرت رسیدن تیمور بختیار، فرضیه اصلی پژوهش حاضر است. اقدامات جانبی و استفاده از موقعیتها برای از میان برداشتن وی از سوی محمدرضاشاه، فرضیه تکمیلی این تحقیق میباشد. گفتنی است با اینکه قدرت و منزلت فوقالعاده سپهبد بختیار، از دیرباز مورد توجه محققان بوده، ولی تاکنون تحقیق و نوشتهای که به صورت مستقل به این امر پرداخته باشد، موجود نیست. اغلب منابع یا درباره او سکوت کردهاند یا مطالبی به صورت پراکنده ارائه دادهاند و در برخی مواقع با بیاعتنایی، از عملکرد وی صرف نظر کرده و در مورد اهداف و اقدامات او، سخن به میان نیاوردهاند. البته عوامل مختلفی در این امر مؤثر بوده است: اول اینکه قتل نابهنگام وی در دوران اوج فعالیتهای سیاسیاش و ظهور انقلاب اسلامی و تحت الشعاع قرار گرفتن بسیاری از شخصیتهای تأثیرگذار دوره پهلوی، سبب شده است محققان توجه چندانی به بختیار نکنند. از این رو تصویری دقیق، شفاف و مجزایی از شخصیت و فعالیتهای وی، در منابع موجود نیست. بر عوامل فوق باید وجیه المله نبودن او در دوران حیات سیاسی و جنایات فراوانی را که در مقام رئیس یک سازمان مخوف امنیتی مرتکب شده بود، افزود. او در رأس سازمانی مخوف، مرتکب جنایات فراوانی شده بود، سازمانی که تا سالهای بعد، مظهر استبداد و خودکامگی و سرکوب حکومت پهلوی به حساب میآمد. پژوهش حاضر با استناد به اسناد و مدارک تاریخی تازه، اطلاعات جدیدی درباره تیمور بختیار ارائه میدهد و، چون بیتردید صادقترین و گویاترین راویان تاریخ، اسناد و مدارکی هستند که از زمان وقوع حوادث برجای ماندهاند، استنتاج از اسناد و مدارک و کمک گرفتن از شواهد تاریخی دیگر، از ویژگیهای بارز این پژوهش است. در این تحقیق سعی شده است، حتی الامکان از قضاوتهای فردی و برداشتهای شخصی درباره عملکرد بختیار، خودداری شود. اساس کار این پژوهش، برپایه مراجعه به اسناد است که در کنار آن، اسناد با منابع، خاطرات و نشریات اداری تطبیق داده شده است. با این همه نمیتوان ادعا کرد پژوهش حاضر از هر نظر کامل است و تمام گفتنیها درباره وی، گفته شده است....»