باز آمد بوی ماه مدرسه... بوی بازیهای راه مدرسه...
برای ما که امروز سالها از دوران تحصیلمان گذشته ماه مهر پر از بو و صدا و طعم است. بوی کاغذ نوی کتابهایی است که از کتابفروشی محل تهیه میکردیم. بوی جلد کادوی قشنگی است که دفتر ۴۰ برگ ساده را قشنگتر میکردیم. بوی پوست نارنگی روی بخاری مدرسه و نون و پنیر داخل کیف است. بوی نم باران ساعت ۷ صبح و چتر گلگلی قدیمی است. برای ما که امروز دلتنگ دیروز هستیم، ماه مهر صدای اخبار ساعت ۷ صبح و اعلام تعطیلی به خاطر برف شدید است. صدای چکش ناظم به ورقه آهن بود. صدای از جلو نظام خبردار است. صدای رفیقی است که همیشه برای قرآن خواندن آماده بود. صدای سرود خوشحال و شاد و خندانم... قدر دنیا را میدانم... برای ما مهر طعم سلام و در آغوش کشیدن همشاگردیهایی است که هرگز تکرار نخواهند شد...
پس از عبور از سالهای دور، هنوز هم ماه مهر رنگ و بوی دیگری دارد. رنگ نشاط و ذوق خرید کیف مدرسه و جامدادی و پاک کن و مداد رنگی، بوی کفش نو و لباس فرم مدرسه و صدای ناظم جوان و پرانرژیای که صبحگاه خندهکنان وارد مدرسه میشود.
امسال بعد از گذشت بیش از دو سال از شرایط کرونایی و وضعیت مجازی مدارس، مهرماه همچون سالهای قبل از کرونا رنگ و بوی حضوری دانشآموزان را در مدارس دارد.
مدرسه برای کودکان در سالهای ابتدایی اولین نبرد با زندگی و روبهرو شدن با استقلال است که شما والدین هر قدر گامهای مؤثرتری دراین زمینه بردارید، کودکی مستقلتر و خودساختهتر بار خواهید آورد. کودک به فضایی وارد میشود که والدین و تکیهگاه اصلی خود را برای ساعتهایی از دست میدهد و باور دارد دیگر والدین در آن لحظات ناجی او نیستند. نگاه درست والدین به مدرسه رفتن کودک فارغ از علمآموزی باید در وسعت تربیتی باشد. کودک به دنیایی وارد میشود که شاید متحمل هر گونه شرایط خاصی شود که در مواجهه با آن تنهاست و اینچنین متوجه خواهد شد که در رویارویی با مشکلات چگونه گام بردارد. از سوی دیگر محیط مدرسه اولین محیط برای اجتماعی شدن کودک است که به او برای هرگونه تعاملی در آینده کمک خواهد کرد و در نهایت در سالهای بعدتر میتواند دوستانی انتخاب کند که در صورت انتخاب درست بعضی از آنان تا پایان عمر او را همراهی خواهند کرد.
والدین کلاس اولیها بدانند...
کودکانی که برای رفتن به مدرسه آماده میشوند به دلیل ورود به محیطی ناآشنا ممکن است دچار استرس شوند، والدین این کودکان باید نکاتی را به بچههای خود بیاموزند.
- کودک خود را با جملاتی مثل بگذار مدرسه بروی، آنجا درستت میکنند و... نترسانید.
- کودک را با خاطرات مثبت و بامزه دوران دبستان خودتان مشتاق مدرسه کنید.
- به دلیل دلهره محیط و آشنایی با افراد جدید به خصوص پس از دو سال شرایط کرونایی، روزهای اول کودکتان را همراهی کنید.
- برای ایجاد اشتیاق در کودک قبل از رفتن او به مدرسه او را برای انتخاب کیف و کفش و لوازمالتحریر به بازار ببرید.
- به تغذیه کودک رسیدگی کنید چراکه تغذیه خوب در یادگیری کودک تأثیر فراوان دارد.
- اگر میخواهید کودکتان اجتماعی شود، به او طریقه دوستیابی را توضیح دهید.
- هرگز کودک خود را با لباسهایی نامرتب به مدرسه نفرستید.
- به کودکتان یاد دهید که وسایل خود را تمیز و مرتب نگه دارد و یاد بدهید که باید دقت کند تا لباسهایش را کثیف و نامرتب نکند.
- نحوه استفاده از کیف و گذاشتن وسایل در کیف و جمع کردن مدادها و پاککن و مدادتراش را به کودکتان یاد بدهید.
- رقابت کردن درست را به کودک یاد دهید و دست به مقایسههای تخریبکننده نزنید.
- در جلسات مدارس شرکت کنید.
خوراکیهای مناسب
دانش آموزان هر ۵/۱ تا دو ساعت یکبار به میان وعده سالم نیاز دارند تا دچار افت قند خون و کاهش یادگیری نشوند. بهترین خوراکیها برای میان وعده آنها عبارتند از: لقمه نان و پنیر و گردو. یا نان و خیار و گوجه، میوههای خشک مثل کشمش، انجیر و برگه خشک، انواع مغزیجات مانند پسته، فندق، بادام، نخودچی و غیره، چند عدد بیسکوئیت و خرما، شیر، میوههای تازه مثل سیب، پرتقال، آبمیوههای تازه و طبیعی به جای آبمیوههای صنعتی.
این موارد بهداشتی را به فرزندان خود آموزش دهید
- دستهای خود را به طور مکرر شسته یا ضدعفونی کنند.
- از روبوسی و بغل کردن یکدیگر پرهیز کنند.
- در تمام مدت حضور در مدرسه به طور صحیح از ماسک مناسب استفاده کنند.
- در صورت نیاز به وسایل گرمایشی، هر یک ساعت یکبار پنجرهها را به مدت ۱۰دقیقه باز کنند و حتیالمقدور با پوشش کافی در کلاس حضور داشته باشند.
- از تماس دستها با چشم، بینی و دهان قبل از شستن یا ضدعفونی خودداری کنند.
- هنگام عطسه یا سرفه کردن از دستمال کاغذی استفاده شود. در صورتی که دستمال وجود نداشت از قسمت داخلی آرنج موقع سرفه و عطسه استفاده کنند.
- در نمازخانهها از مهر و سجاده شخصی استفاده و فاصله ایمن با سایرین را رعایت کنند.
- تا جایی که امکان دارد از تبادل وسایل خود با سایر همکلاسیها خودداری کنند.
- لیوان کاغذی یکبار مصرف و دستمال کاغذی به همراه داشته باشند.
- برای تماس با دکمههای آسانسور، از دستمال کاغذی یا دستکش استفاده کنند.
- از تجمع در محیطهای خاص مدرسه از قبیل دفتر، آبدارخانه، اتاق کپی، اتاقهای کار عملی و آزمایشگاهی خودداری کنند.
- تا حد امکان کمترین وسایل را بین خانه و مدرسه جابهجا کنند.
- از دست به دست کردن مواد غذایی و ساندویچ در مدرسه خودداری کنند.
- در صورت استفاده از سرویس مدرسه، اگر فردی مبتلا یا مشکوک دارای علائم بیماری در سرویس وجود دارد به والدین خود اطلاع دهند.
- خوراکی از خانه به همراه خود به مدرسه ببرند و از خرید مواد غذایی باز خودداری کنند.
توصیههایی برای والدین
- برای انجام تکالیف فرزندان خود نظارت داشته باشید و گاه برنامهریزی کنید.
- برای درس خواندن و نوشتن مشق و تکالیف به کودک خود فشار نیاورید.
- استعداد و توانمندیهای کودک را هر چه زودتر بشناسید.
- در انجام تکالیف نباید بالای سر بچه بنشینید، زیرا کودک وابسته به مادر شده است و بدون کمک مادر نمیتواند کلمهای بنویسد.
- مچ دست و انگشتان کودک ضعیف است، پس به او استراحت دهید.
- از مقوله تشویق برای انگیزه دادن به بچهها زیاد استفاده کنید، اما این تشویق نباید حالت رشوه پیدا کند.
- از مقایسه نابجا خودداری کنید.
- هیچ وقت جواب و حل مسئله را مستقیم به بچه ندهید.
- به معلم اعتماد کنید، زیرا معلم از همه بهتر میداند از چه روشی به بچهها آموزش دهد.
- از آموزشهای ناهمسو وخودسر بپرهیزید.
تغذیه سالم برای دانش آموزان
- مصرف نان و غلات مانند برنج و موادغذایی نشاستهای
- ویتامینها، مواد معدنی و فیبر: گروه میوه و سبزیجات در عین حال که تأمینکننده فیبر هستند، منبع بسیار خوبی از ویتامینها و مواد معدنی محسوب میشوند.
- پروتئین: گوشت قرمز، مرغ و ماهی، تخممرغ، کره، بادامزمینی و حبوبات، تأمینکننده پروتئین موردنیاز بدن هستند.
- لبنیات: مواد لبنی مانند شیر و ماست که علاوه بر تأمین انرژی و پروتئین، منبع بسیار خوبی از کلسیم و ویتامین دی برای رشد و استحکام استخوانهای دانشآموزان است.
- چربیها: این گروه نیز تأمینکننده انرژی و اسیدهای چرب بوده که استفاده کافی از آنها برای تأمین انرژی بدن لازم است.
لیستی از خوراکیهای ممنوعه
- تنقلاتی نظیر چیپس، پفک و امثال آنها
- نوشیدنیهای گازدار مثل نوشابه و دلستر
- ترکیبات غذایی کافئین دار مثل شکلات، کاکائو
- فست فود مانند پیتزا، ژامبون و سوسیس
- آبمیوههای پاکتی
نکتههای تغذیهای برای سلامت و یادگیری
عدممصرف کافی لبنیات و نیز مصرف مواد غذایی مضر، سبب کاهش تمرکز و افت تحصیلی دانش آموزان میشود. با توجه به اینکه مصرف مواد غذایی مانند جگر، میگو و گوشت در برنامه غذایی کودکان امروزی کم شده، لازم است از مکملهای غذایی دارای زینک (روی) استفاده کنند. همچنین مصرف کمِ لبنیات نیز از چالشهای تغذیهای مهم کشور است که علاوه بر افت تحصیلی، در رشد قد و تراکم استخوانهای دانش آموزان نیز تأثیر منفی دارد. در ادامه لیستی از خوراکیهای حاوی روی آورده شده که بهتر است تا جایی که میتوانید، از مصرف آنها غافل نشوید: حبوبات به ویژه لوبیا قرمز، سبزیجات، گوشت گاو، تخمه کدو تنبل، تخمه هندوانه، تخم کتان، زرده تخممرغ، بادام زمینی، سیر، گوشت بوقلمون، ماهی.