هاضمه نظام جمهوری اسلامی ایران اگرچه هرگونه آشوب، اغتشاش، ساختارشکنی، خدشه به امنیت مردم و کشور را برنمی‌تابد و خط قرمز خود می‌داند، اما همواره اعتراضات مدنی و نقد‌های اصلاح گرایانه را به رسمیت شناخته و بلکه در مقاطع مختلف از آن استقبال کرده است. اما آنچه در این چند دهه گذشته بعضاً به محلی برای به چالش کشیده شدن مرز این دو روش که اولی درپی تخریب است و دیگری به ساختن می‌انجامد، تبدیل شده، آمیختن مرز‌های اغتشاش و آشوب با نقد و اعتراض بوده است که همین در هم آمیختگی بعضاً هزینه‌های فراوان انسانی، مالی و معنوی به کشور تحمیل کرده است. اعتراضات روز‌های نخستین حوادث اخیر به خاطر درگذشت خانم مهسا امینی که در زمانی کوتاه به اغتشاشات میدانی در بسیاری از شهر‌های کشور کشیده شد، ناشی از همین به‌هم ریختگی مرز‌های نقد و تخریب بود.
اگرچه در همان روز‌های نخست حادثه تمام دستگاه‌های مسئول و از جمله رؤسای سه قوه بر عزم خود برای پیگیری مرگ این شهروند ایرانی تأکید کردند، اما حوادث پس از آن، از واقعیتی پرده برداشت که نشان می‌داد، «مهسا بهانه است، اصل نظام نشانه است» و عملاً مطالبات و اعتراضات مردمی که جویای کشف حقیقت بودند و شاید به برخی روش‌ها انتقاد داشتند، به حاشیه رفت. این در حالی است که رئیس‌جمهور به عنوان بالا‌ترین مقام اجرایی کشور بر پیگیری دقیق حادثه همواره تأکید داشته و در گفت‌وگوی زنده تلویزیونی هفته گذشته با مردم، علاوه بر تکرار مطالبه خود از دستگاه‌های مسئول، بر پیگیری حادثه درگذشت مهسا امینی تا حصول نتیجه، بار دیگر بر شنیدن صدای اعتراضات و نقد‌ها در فضایی عقلانی و به دور از تنش و اغتشاش تأکید کرد و گفت باید برای شنیدن صدای اعتراض مردم حتی مکان‌هایی پیش‌بینی شود.
باید با اصلاح ساختار‌ها مانع تکرار حادثه اخیر شویم
روز گذشته هم دکتر محمد باقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی در نطق پیش از دستور خود، با اشاره به اینکه وجود اعتراض برای اصلاح امور از دستاورد‌هایی است که انقلاب اسلامی به مردم داده است، گفت: در همین چند وقت اخیر چه در فضای مجازی و چه در فضای عمومی، اعتراضات زیادی داشتیم که برخی از اعتراضات به حق، در فضای مجازی باعث اصلاح تصمیم‌ها شد. همچنین اعتراضاتی مثل اعتراضات معلمان و بازنشستگان تأمین اجتماعی مواردی است که در این مدت وجود داشته است که پشتوانه تصمیمات مجلس شد و بخش مهمی از مطالبه آنان به نتیجه نیز رسید. نکته مهم در اعتراضات معلمان این بود که آن اعتراضات، اعتراض اصلاح خواهانه بود نه اعتراض براندازانه و هدف واقعی همه این اعتراض‌ها اصلاح امور یا مطالبه هدف خاصی بود.
او اضافه کرد: بسیاری از کسانی که در ابتدا چه نسبت به جان باختن خانم امینی و چه نسبت به گشت امنیت اخلاقی انتقاد کردند، هدف براندازانه نداشتند و مخالف اغتشاشات و اقدامات ضدامنیتی هم بودند، اما دیدیم، خارج‌نشینانی که هیچ تعلق مادی و معنوی به ایران عزیزمان ندارند، با خوشحالی برای خانم امینی اشک تمساح ریختند و علیه امنیت مردم با هدف براندازی نظام، دست به تحریک و عملیات برای آشوب و اغتشاش زدند. رئیس مجلس به این نکته هم اشاره کرد و گفت: باید توجه کنیم که هر اقدامی با هر روشی و با هر انگیزه‌ای که باعث شود مردم در مقابل مردم قرار بگیرند، تضعیف انسجام اجتماعی و در جهت خواست دشمن است و باید از آن پرهیز شود. برخورد مقتدرانه با کسانی که امنیت مردم را به خطر می‌اندازند به این معنی نیست که اشکالات موجود را برطرف نکنیم؛ همان طور که در نطق پیشین یعنی پیش از آغاز اغتشاشات هم تأکید کردم ما باید ساختار‌ها و شیوه‌های اجرای گشت امنیت اخلاقی را به گونه‌ای اصلاح کنیم تا این قبیل اتفاقات دوباره تکرار نشود.
آخرین سیاست دشمن
فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی هم دیروز در چهارمین دوره مراسم «یاد‌ها و نام‌ها»، طی سخنانی، از اغتشاشات اخیر به عنوان «آخرین سیاست» امریکا برای مقابله با نظام اسلامی یاد کرد و گفت: «امریکایی‌ها می‌خواهند با فریب، جوانان ما را به درون خیابان‌ها بکشند. این آخرین سیاست دشمن است، ترکیبی از هر آنچه قبلاً به کار گرفته است، اما ما کار آزموده‌ایم و کافی است که دشمن را بشناسید. نداشتن آگاهی و شناخت، عامل شکست است، ولی آگاهی همیشه پیروزی می‌آفریند. پیروزی در آگاهی و ایمان است.» وی خطاب به جوانانی که فریب دشمن را خورده‌اند گفت: «به این عده قلیل از جوانان عزیز کشورمان که متأسفانه مورد شکار و صید دشمن قرار گرفتند و عملیات روانی دشمن بر روی آن‌ها موثر بوده است، عرض می‌کنیم، وقتی به خیابان می‌آیید پشت سرتان را نگاه کنید تا ببینید امتداد حرکتی که در مسیر آن هستید، به کجا می‌رسد. شما فرزندان این مملکت هستید و ما وقتی از کشور دفاع می‌کنیم، برای همه دفاع می‌کنیم، حتی برای آن‌ها که به دلیل فریب و اغوای دشمن، ما را دوست ندارند، ولی ما آن‌ها را دوست داریم. ما شما را دوستان خودمان می‌دانیم و اجازه نمی‌دهیم دشمن به شما تعرض کند. موقعیت خود را نسبت به دوست و دشمن مشخص کنید. آن‌هایی که از شکسته شدن قلب‌های به هم پیوسته و ناامنی خوشحال می‌شوند و مستقیم تصاویر آتش سوزی را نشان می‌دهند دوستان شما نیستند. این‌ها همان کسانی هستند که ثروت ما را به غارت بردند. ملت ایران بسیار آگاه است.»
فرمانده کل سپاه این هشدار را هم داد که به دشمنانمان، امریکا، انگلیس و سعودی‌ها و این‌هایی که از طریق رسانه‌های مخرب و ویرانگر علیه کشور ما تلاش می‌کنند، می‌گوییم «که ما شما را می‌شکنیم. شما راهی به این سرزمین ندارید. ما مردم و جوانان مان را می‌شناسیم. آن‌ها پرچم را به دست می‌گیرند. آرام و مطمئن حرکت می‌کنند. ملت ما آماده و مستحکم و بیگانه ستیز هستند. می‌دانند کجا باید عمل کنند. ما رهبری داریم که بار‌ها دشمن را خلع سلاح کرده و شکست داده است. راه بر دشمن بسته و دشمن شکست خورده است. در دایره معارف سیاسی این ملت شکست معنا ندارد. ما این راه را به قوت مردم شریف ادامه می‌دهیم.»
نمای نزدیک
آزادی دانشجویان بازداشتی حوادث اخیر
محسن حبیبی، مدیر حوزه ریاست و روابط عمومی دانشگاه علامه طباطبایی، دیروز در گفتگو با تسنیم، از آزادی سه تن از دانشجویان این دانشگاه خبر داد و گفت: با پیگیری رئیس و مسئولان دانشگاه و همچنین وزارت علوم، سه تن از دانشجویان بازداشتی حوادث اخیر در تهران آزاد شدند. وی گفت: طی روز‌های گذشته نیز حدود شش تن از این دانشجویان آزاد شده بودند. البته همه این دانشجویان در فضای بیرون از دانشگاه بازداشت شده بودند، ولی هیئت رئیسه دانشگاه همه تلاش خود را برای آزاد شدن آن‌ها به کار برد. این استاد دانشگاه با اعلام اینکه دانشگاه علامه حق اعتراض دانشجویان را به رسمیت می‌شناسد، افزود: نحوه برخورد مسئولان دانشگاه با اعتراضات و تجمعات دانشجویی طی روز‌های گذشته باعث شده این دانشگاه فضای بدون تنش و آرامی را پشت سر بگذارد.
خبرگزاری ایرنا هم روز گذشته از آزادی چهار دانشجوی دانشگاه شریف خبر داد. ایرنا نوشت: با تلاش وزیر علوم و همکاری دستگاه‌های امنیتی و قضایی اکثر دانشجویان دستگیرشده در ناآرامی‌های اخیر آزاد شدند. رایزنی‌ها برای آزادی مابقی آن‌ها ادامه دارد. چهار دانشجوی دانشگاه شریف که دو‌شنبه هفته قبل بازداشت شده بودند با پیگیری مستمر رئیس این دانشگاه و مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه، آزاد شدند. علی شمسی پور سخنگوی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری روز گذشته در صفحه توئیتر خود نوشت: با تلاش وزیر علوم و همکاری دستگاه‌های امنیتی و قضایی اکثر دانشجویان دستگیرشده در ناآرامی‌های اخیر آزاد شدند. رایزنی‌ها برای آزادی مابقی آن‌ها ادامه دارد. وی با بیان اینکه اکثر دانشجویان دستگیرشده با پیگیری‌های وزارت علوم و دستگاه‌های امنیتی آزاد شدند، اعلام کرد: کلاس‌های درس در دانشگاه‌های کشور به صورت حضوری برگزار شده است و به همین شکل ادامه خواهد یافت. دانشگاه علامه طباطبائی نیز از آزاد شدن ۹ نفر از دانشجویان بازداشت شده این دانشگاه خبر داد.
