حمله یک فرد مسلح به سفارت جمهوری آذربایجان در تهران در روز جمعه که به کشته شدن مسئول امنیتی و زخمی شدن دو دیپلمات این کشور منجر شد پیش از اینکه جزئیات انگیزه این اقدام از سوی مقامات امنیتی ایرانی اعلام شود، از همان ابتدا رنگ و بوی سیاسی گرفت و سرعت عمل رسانه‌های آذری‌زبان به قدری بالا بود که فیلم‌های آن را که از داخل سفارت گرفته شده بود بازتاب دادند. مقامات باکو هم روی موج سوار شدند و علی‌اف این حادثه را تروریستی خواند و همه مسئولیت آن را به دوش دولت ایران انداخت و بلافاصله سفیر ایران در باکو احضار شد و وزارت خارجه آذربایجان هم گفت که احتمالاً سفارتش را در تهران تعطیل خواهد کرد. مقامات صهیونیستی و اوکراینی هم که به دلیل دشمنی با ایران چنین حادثه‌ای را در راستای امیال سیاسی خود می‌بینند با حمایت قاطع از باکو سعی کردند پرونده را سیاسی کرده و وجهه جمهوری اسلامی را در جهان تخریب کنند.
به گزارش «جوان»، درحالی که در هفته‌های اخیر همه توجهات به اقدام ضد انسانی جمهوری آذربایجان در بستن کریدور لاچین معطوف بود و کشور‌های جهان خواستار بازگشایی آن و کمک به ارمنی‌های ساکن قره‌باغ بودند، اما خبری که روز جمعه از سفارت باکو در تهران، منتشر شد همه توجهات را به این سمت سوق داد. دیروز یک فرد مسلح به سفارت جمهوری آذربایجان در تهران وارد و به سمت کارمندان آن تیراندازی کرد. سردار رحیمی، رئیس پلیس تهران درباره جزئیات این حادثه گفت که این فرد به همراه دو فرزند خردسال خود با ورود به سفارت آذربایجان با سلاح گرم اقدام به تیراندازی کرد که در این حادثه یک نفر کشته و دو نفر مجروح شدند. در تحقیقات اولیه فرد مهاجم انگیزه خود را مشکلات شخصی و خانوادگی اعلام کرده است. به گزارش ایسنا، گفته می‌شود این فرد با انگیزه شخصی به سفارت جمهوری آذربایجان در تهران حمله کرده است. در تحقیقات اولیه متهم مدعی شده است: «فروردین ماه امسال همسرم به سفارت آذربایجان در تهران رفته و دیگر به منزل مراجعه نکرده است. وی انگیزه خود را از حمله به سفارت جمهوری آذربایجان اینگونه بیان می‌کند که در مراجعات مکرر به سفارت جمهوری آذربایجان در تهران هیچ پاسخی از آن‌ها دریافت نمی‌کردم و تصور می‌کردم همسرم در سفارت جمهوری آذربایجان در تهران است و حاضر به دیدار با من نیست. امروز صبح تصمیم گرفتم با اسلحه کلاشینکفی که از قبل تهیه کرده بودم به سفارت مراجعه کنم.»
بر اساس گزارش مقامات امنیتی ایران، این فرد ساکن ارومیه است و دیروز به تهران آمده و مستقیم به سفارت رفته و این حمله را انجام داده است. براین اساس، فرد مسلح پس از آنکه به‌دست کارمندان سفارت خلع سلاح می‌شود به بیرون فرار کرده و با برداشتن پتک از ماشین خود چندین بار به در سفارت می‌کوبد و پس از آن اقدام به آتش زدن ماشین کارمندان سفارت می‌کند و لباس خودش نیز طعمه حریق می‌شود که با حضور به موقع مأموران آتش‌نشانی نجات پیدا می‌کند.
به گزارش فارس، در واکنش به این اقدام، ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه ضمن محکوم کردن این اقدام مسلحانه و با عرض تسلیت و ابراز همدردی عمیق با دولت و ملت آذربایجان، اظهار داشت: «نیروهای انتظامی و امنیتی بلافاصله وارد عمل شده و فرد ضارب را دستگیر کردند که هم‌اکنون تحت بازجویی قرار دارد». کنعانی تأکید کرد که با دستور ویژه مقامات سیاسی و امنیتی کشور، موضوع با اولویت و حساسیت بالا در حال بررسی است تا ابعاد این اقدام و انگیزه ضارب مشخص شود. حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه هم ضمن محکوم کردن این حادثه در گفتگو با وزیر کشور انگیزه مهاجم مسلح را بررسی کرد و براساس اعلام وزارت خارجه تدابیر امنیتی لازم برای ادامه فعالیت طبیعی سفارت و دیپلمات‌های آذربایجان اتخاذ شده است.
سیاسی کردن ماجرا از سوی باکو
به‌رغم محکومیت این حادثه از سوی مقامات کشورمان و ورود گسترده دستگاه‌های امنیتی و قضایی برای پیگیری آن، مقامات جمهوری آذربایجان از همان ابتدا مواضع سیاسی گرفتند و این حادثه را در حد فاجعه انسانی بالا بردند. به گزارش خبرگزاری ترند، الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان در بیانیه‌ای به این حمله واکنش نشان داد و گفت: «ما خواستار بررسی فوری این اقدام تروریستی و مجازات تروریست‌ها هستیم. حمله تروریستی به نمایندگی‌های دیپلماتیک غیرقابل قبول است.» آیخان حاجی‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه آذربایجان نیز در گفت‌وگویی با شبکه تی‌آرتی عنوان کرد که طرف ایرانی مسئولیت کامل حمله به سفارت این کشور در تهران را برعهده دارد و اعلام کرد که دولت باکو درصدد است در آینده‌ای نزدیک سفارت خود را در ایران تخلیه کند. یکی از اعضای پارلمان آذربایجان هم در توئیتی مدعی شده که ما بار‌ها درخصوص تهدیدات و ایدئولوژی‌های تروریستی رو به رشد در منطقه و همچنین عواقب‌شان هشدار داده بودیم. همچنین جمهوری آذربایجان سفیر ایران در باکو را در ارتباط با این حمله مسلحانه احضار و تأکید کرد که اینگونه حملات علیه نمایندگی‌های دیپلماتیک غیرقابل قبول است و این وظیفه کشور میزبان است که از ساختمان‌های دیپلماتیک در مقابل هر حمله‌ای دفاع کند.
موضع تند مقامات باکو در قبال این حادثه ناشی از حب و بغض‌های سیاسی است که از ایران دارند. در ماه‌های اخیر روابط ایران و آذربایجان به دلیل جاه‌طلبی‌های باکو درباره تغییرات ژئوپلتیکی در قفقاز تیره شده و حتی به جنگ لفظی بین مقامات دو کشور نیز کشیده شده است. مقامات باکو دنبال فرصتی بودند تا بتوانند با موج‌سواری روی آن ایران را متهم به تنش‌آفرینی در منطقه کرده و خود را برحق اعلام کنند و اقدام مسلحانه را که با انگیزه‌های شخصی انجام شده است، در بوق و کرنا کرده و ایران را به سهل‌انگاری در این زمینه متهم می‌کنند. درحالی که ایران از این جنایت هیچ نفعی نمی‌برد و اگر بخواهد جمهوری آذربایجان را تنبیه کند نیازی به این اقدامات خفت‌بار که به رفتار صهیونیست‌ها بیشتر شبیه است، ندارد. ایران با رزمایش‌های خود در مرز‌های آذربایجان نشان داد که به‌شدت با هرگونه تغییر مرزها در منطقه مخالف است و با آن مقابله خواهد کرد و جنس واکنش‌های ایران اینگونه است.
تردید‌ها درباره حادثه مشکوک
اینکه فرد مسلح ادعا می‌کند چند ماه پیش همسرش به سفارت باکو رفته، ولی از آن زمان خبری از او نیست و مقامات باکو در این زمینه پاسخ روشن و شفافی به ضارب نداده‌اند، مقصر اصلی در این ماجرا خود باکو است. به گفته یک کارشناس حوزه قفقاز «باکو قبل از تخلیه سفارت خود در تهران باید درباره علل پنهان کردن یک زن ایرانی و سرنوشت او توضیحات کافی ارائه کند و جای متهم و مدعی نباید عوض شود. مشاهده فیلم‌های اولیه از این اقدام مسلحانه به نوعی مشکوک بودن این اقدام را نشان می‌دهد. اول اینکه چرا این فرد در مدت ۱۰ ماه گذشته که درگیر پرونده مفقود شدن همسرش بود، به سفارتخانه حمله نکرده است و در شرایط کنونی که سطح تنش‌ها بین دو کشور بالا گرفته این اقدام را مرتکب شده است. دوم، اینکه وقتی کارمندان آذربایجان وارد سفارت می‌شوند، در را پشت سر خود نمی‌بندند که سبب می‌شود مهاجم به راحتی و بدون دردسر وارد سفارتخانه شود و اقدام به تیراندازی کند. موضوع دیگر، واکنش رئیس حراست سفارتخانه است که وقتی با این صحنه مواجه می‌شود فرار می‌کند و اقدامی برای مقابله با آن انجام نمی‌دهد و خودش نیز قربانی این حادثه می‌شود.»
نکته مهم دیگر سرعت عمل رسانه‌ها و مقامات آذربایجان بود که به نوعی زودتر از ایرانی‌ها خبردار شدند. مثلاً خبرگزاری ایرنا اولین خبر خود از این واقعه را به نقل از خبرگزاری ترند آذربایجان منتشر کرد که سریع‌تر از رسانه‌های ایرانی به این مسئله پرداخته بود. درحالی که مقامات امنیتی ایران مشغول بررسی این حادثه و مشخص شدن انگیزه و هدف اصلی مهاجم بودند، مقامات ارشد آذربایجان بدون هیچ‌گونه سند و مدرکی آن را تروریستی اعلام کردند.
سایت نورنیوز، نزدیک به شورای امنیت ملی ایران، در واکنش به این حادثه با بیان اینکه همه شواهد از شخصی بودن این حادثه حکایت دارد، گفت که قضاوت‌های عجولانه نباید به روابط دو کشور لطمه بزند. یک فعال توئیتری در این باره نوشت که در طول دو سال گذشته، سفارت آذربایجان در پنج کشور انگلیس، فرانسه، امریکا، لبنان و گرجستان مورد حمله قرار گرفته است. باکو درباره این حملات واکنش جدی نشان نداده است، اما درباره سفارتخانه خود در تهران، واکنش تندی اتخاذ کرده است که شاید به بستن سفارت هم منجر شود.
موش‌دوانی اوکراین و اسرائیل
واکنش‌هایی که برخی طرف‌های خارجی به این حادثه داشتند در نوع خود عجیب است و این بازیگران که از جمهوری اسلامی زخم خورده هستند سعی دارند از آب گل‌آلود ماهی بگیرند. به گزارش خبرگزاری آناتولی، مولود چاووش‌اوغلو، وزیر خارجه ترکیه دیروز با انتشار پیامی در حساب رسمی کاربری خود در توئیتر نوشت: حمله به سفارت جمهوری آذربایجان در تهران را محکوم می‌کنیم. وی در ادامه ضمن ابراز همدردی با خانواده فرد جان‌باخته در این حادثه نوشت: جمهوری آذربایجان تنها نیست.
سخنگوی وزارت خارجه اوکراین نیز با انتشار توئیتی در واکنش به حمله به سفارت آذربایجان نوشت: اوکراین قویاً حمله به سفارت آذربایجان در تهران را محکوم می‌کند. ما به عزیزان قربانی صمیمانه تسلیت می‌گوییم و بهبودی سریع را برای مجروحان آرزومندیم.
جورج دیک، سفیر رژیم صهیونیستی در باکو نیز با موج‌سواری بر حادثه دیروز تهران، در صفحه توئیترش نوشت: «سفارت اسرائیل همبستگی خود را با مردم آذربایجان در این لحظات سخت ابراز می‌دارد». جورج دیک با حکمت حاجی‌اف، دستیار رئیس‌جمهور آذربایجان درباره حمله به سفارت جمهوری آذربایجان گفتگو کرد. همچنین لیور هایات، سخنگوی وزارت امور خارجه رژیم صهیونیستی در صفحه توئیترش نوشت: از حمله به سفارت آذربایجان در تهران که در آن یک مسئول امنیتی سفارت کشته شد، شوکه و غمگین شدیم و به مردم و دولت آن کشور تسلیت می‌گوییم.
رژیم صهیونیستی که روز به روز نفوذ خود را در خاک آذربایجان افزایش می‌دهد پس از تشدید تنش‌ها بین ایران و آذربایجان در ماه‌های اخیر، سطح روابط خود را با این کشور افزایش داد و باکو سفارت خود را در تل‌آویو افتتاح کرد. رژیم صهیونیستی از سال‌ها پیش دنبال ناامن کردن مرز‌های شمال غربی ایران است و سعی دارد با نفوذ خزنده در جمهوری آذربایجان این مناطق آذری‌نشین را تحریک و ایران را ناامن کند. مقامات باکو و ترکیه هم که در رؤیای الحاق این مناطق به آذربایجان هستند از این طرح‌ها حمایت می‌کنند و اظهارات مقامات ارشد آذربایجان و آنکارا در سال‌های اخیر به اتحاد بین این کشور با آذربایجان ایران همگی حکایت از این دارد که یک ائتلاف بین باکو، تل‌آویو و آنکارا برای پیشبرد این پروژه شکل گرفته است. اوکراین هم که از چند ماه پیش ایران را به ارسال سلاح به روسیه و استفاده علیه اوکراینی‌ها متهم کرده است، درصدد است با موج‌سواری روی این حادثه فشار‌های جامعه جهانی علیه تهران را افزایش دهد. این احتمال وجود دارد که پای بازیگران خارجی در حادثه تهران وجود داشته باشد تا بتوانند جمهوری اسلامی را مورد هجمه‌های تبلیغاتی قرار دهند و اغتشاشاتی را که این روز‌ها فروکش کرده، دوباره زنده کنند.
