ماه رمضان که از راه میرسد در گوشه و کنار کردستان ندای گوش نوازی شنیده میشود که حال و هوای خاصی به این ماه میبخشد. مرحبا مرحبا شهر الرمضان نوایی است که با آهنگی خاص خوانده میشود و در کوی و برزن طنین میاندازد. پس از مشاهده هلال ماه رمضان و تا ۱۵ روز اول این ماه، قبل از اذان عشا، موذن به پشت بام مسجد میرود و این نوا را سر میدهد: مرحبا مرحبا یا شهر رمضان، مرحبا مرحبا یا شهر تسبیح و التهلیل و تلاوت القران مرحبا، مرحبا مرحبا یا شهر الخیر و البرکت و الاحسان مرحبا.
در میان ترکمنها رسم است هر کس زودتر ماه را ببیند سوره بقره را بخواند و بر این باور است که بیناییاش بهتر خواهد شد و ثواب بیشتری میبرد.
در شیراز خانوادههایی که دختری را شوهر داده باشند، در نخستین ماه رمضان پس از عروسی، خود را موظف میدانند تا افطاری کاملی به نام روز والون تهیه کنند و همراه با گل برای عروس بفرستند.
شوخوانی در استان خراسان جنوبی، رسمی است که هنوز در برخی روستاها اجرا میشود. در این آیین، هنگام سحر، سه مرتبه طبلی را به صدا در میآورند. بار اول برای بیدار شدن، بار دوم برای سحری خوردن و بار سوم برای نماز خواندن است. اما این طبل زدنها همراه با صدای مناجات و دعایی است که یکی از مردان روستا با صدای خوب خودش میخواند و مردم را به بیدار شدن و روزه گرفتن تشویق میکند.
متداولترین سنت که در شهرها و روستاهای استان مرکزی با گذشت زمان هنوز دستخوش تغییر نشده، تهیه نان مخصوص فتیر است. هنوز هم بسیاری از کدبانوهای شهری و روستایی در تنورها یا فرهای خانگی، اقدام به طبخ این نان شیرینی سنتی برای سفره افطار میکنند.
مردم استان آذربایجان شرقی در ماه رمضان سنت کیسه دوزی را دارند که قدمت زیادی دارد. در آخرین جمعه ماه رمضان، ۲۷ رمضان یا آخرین پنجشنبه ماه، زنان و دختران در مسجد گرد هم میآیند و هر خانواده برای خود، کیسهای میدوزد. سپس مقداری پول در آن ریخته و دعا میخوانند و آن را تا سال دیگر در صندوقچهای نگه میدارند. به این کیسهها کیسه برکت میگویند. اما این آیین در میان سمنانیها هم وجود دارد و با رفتن به مسجد و دوختن کیسه و پول گذاشتن درون آن بر این باورند که برکت به زندگی آنها تا سال دیگر خواهد رسید. زنان و دختران شاهرودی بیش از ۲۰۰ سال است که آیین کیسه دوزی را اجرا میکنند. آنها هر سال در همین روز بین نماز ظهر و عصر، کیسهای پارچهای میدوزند که به آن کیسه مراد میگویند و نزد خودشان نگه میدارند و اگر تا سال بعد به حاجتشان رسیدند سال بعد، پارچهای دیگر میدوزند. علاوه بر شاهرود و آذربایجان شرقی این مراسم در استان همدان نیز رواج دارد که زنان همدانی با ریختن مبلغی در کیسه در روز ۲۷ ماه رمضان از خدا برکت در سال آینده را طلب میکنند.
آیین کاکولی پزون، نان محلی استان چهارمحال و بختیاری، در ۲۷ ماه رمضان و شبهای قدر در تمامی نقاط این استان برپاست. در این رسم افراد مشغول پخت کاکولی میشوند و در اماکن مذهبی مانند مسجد و امامزاده میان روزهداران پخش میکنند. همچنین زنان از ظهر بیستوهفتم ماه مبارک رمضان در امامزادگان حلیمه و حکیمه خاتون شهرکرد گرد هم میآیند و رسم حنابران را به جای میآورند. روز بیستوهفتم ماه رمضان روز قصاص ابن ملجم مرادی - قاتل امام اول شیعیان- است و اهمیت زیادی نزد مردم دارد. زنان در این مراسم ظرف حنا را در صحن امامزاده میگردانند. هر یک از آنها یک قاشق از حنای خشک را در ظرف خود میریزد و از ظرف حنای خود به دیگران هم میدهد. آنها مرادشان را از خدا میخواهند و سپس ظرف حنا را به خانه میبرند. ظرف حنای خشک تا روز عید سعید فطر در خانه میماند و در این روز پس از مخلوط کردن با آب یا گلاب آن را بر کف دستان خود میگذارند.