سرویس اقتصاد جوان آنلاین: رهبران ۷۰کشور دنیا در ۱۲دسامبر سال گذشته در نشست مجازی آب و هوا به میزبانی سازمان ملل متحد شرکت کردند. آنتونی گوترش، دبیر کل سازمان ملل در سخنرانی خود اعلام کرد: دنیای ما در آستانه یک بحران هولناک قرار دارد. اگر اقدامات مناسبی برای مقابله با افزایش ۳درجه سانتیگرادی دمای کره زمین تا پایان قرن کنونی انجام نشود، همه مناطق دنیا با وضعیت اضطراری آب و هوایی روبهرو خواهند شد. او گفته بود میزان سرمایهگذاری دولتهای عضو گروه۲۰ در بخش تولید و مصرف سوختهای فسیلی ۵۰درصد بیشتر از تعهدات آنان در بخش انرژیهای با کربن اندک است؛ این شرایط غیرقابل قبول است. آیا کسی میتواند رویارویی دنیای ما با شرایط اضطراری آب و هوایی را انکار کند؟ اما دولتهای تولیدکننده نفت و گاز خاورمیانه فاصله زیادی با دولتهای غربی در این زمینه دارند. این کشورهای تولیدکننده هیدروکربنها با دو بحران سقوط قیمت نفت و گاز به عنوان مهمترین منبع درآمدی و تأثیر سیاستهای قرنطینه بر فعالیتهای اقتصاد داخلی خود روبهرو هستند. این کشورها همچنان بعد توسعه منابع نفت و گاز اتکا دارند.
تداوم رشد تولید نفت و گاز در خاورمیانه
فوربس نوشته است: وزیر انرژی عربستان سعودی در ۲۷ دسامبر اعلام کردکه چهار میدان جدید نفت و گاز در این کشور کشف شده است. بخشی از منابع کشف شده، ذخایر غیر متعارف میباشد.
این میادین کشفشده بخشی از برنامه ریاض برای افزایش ظرفیت تولید نفت از ۱۲میلیون بشکه کنونی به ۱۳میلیون بشکه و رشد تولید گاز جهت صادرات و تأمین سوخت نیروگاههای این کشور است.
سلطان الجابر، مدیرعامل شرکت ادنوک امارات متحده عربی، از شرکتهای ملی نفت خاورمیانه هم معتقد است که تداوم توسعه میادین نفت و گاز، مهمترین اولویت شرکت در چند دهه آینده است. در سال ۲۰۱۹ میلادی، حکومت ابوظبی برنامه پنج ساله سرمایهگذاری خود در جهت افزایش ظرفیت تولید نفت و گاز شیخنشین را به ارزش ۱۲۲میلیارد دلار تصویب کرد. اماراتیها در سالهای اخیر چند میدان نفت و گاز کشف و تعدادی از بلوکهای اکتشافی خود را به پیمانکاران بینالمللی واگذار کردهاند. این شیخنشین در نظر دارد ظرفیت تولید نفت خود را از ۴میلیون بشکهای کنونی به ۵ میلیون بشکه افزایش دهد.
غرب در مسیر کاهش وابستگی
در سال ۲۰۲۱ میلادی، نشست سیاستگذاری آبوهوا به میزبانی شهر گلاسکو و کشور انگلستان برگزار میشود. بوریس جانسون، نخستوزیر انگلستان خواهان پایانی رادیکال بر مصرف سوختهای فسیلی شده است. رهبران لندن اعلام کردهاند از سال ۲۰۳۵ میلادی، عرضه خودروهای بنزینی و گازوئیلی در این کشور ممنوع خواهد شد.
میزان انتشار گازهای گلخانهای در این کشور در سال ۲۰۳۰ میلادی نسبت به سال ۱۹۹۰ میلادی ۶۸ درصد کمتر خواهد بود. جانسون خواهان پایان یافتن هرچه سریعتر تأمین مالی پروژههای نفت و گاز شده و خواهان تبدیل کشورش به عربستان سعودی در تولید انرژی بادی نیز شده است. وی بارها از سرعت بخشیدن به تبدیل کشور انگلستان به کشوری دوستدار محیط زیست سخن گفته است. سیاستگذاران غربی معتقدند همهگیری ویروس کرونا فرصتی برای انقلاب در انرژیهای سبز خواهد بود. از سوی دیگر، با پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده، تحقق دنیای بدون انتشار کربن در سال ۲۰۵۰ میلادی عملیتر به نظر میرسد. در حالی که کارشناسان و نخبگان کشورهای غربی از پیامدهای فاجعهآمیز تداوم انتشار گازهای گلخانهای سخن میگویند، در سایر مناطق دنیا همچنان در مسیر توسعه میادین نفت و گاز تلاش میشود. هیدروکربنها ۸۵ درصد انرژی مصرفی دنیا را تشکیل میدهند و سهم فناوریهای انرژی تجدیدپذیر نظیر بادی، خورشیدی، باتریها و سوختهای زیستی ۵ درصد است. آیا این منابع پاک میتوانند انرژی مورد نیاز دنیا را تأمین کنند؟
نیاز دنیا به نفت و گاز
در سایه سقوط چشمگیر تقاضای جهانی نفت و گاز به دلیل همهگیری ویروس کرونا، شاهد رشد انرژیهای تجدیدپذیر هستیم. تقاضای نفت، شکاف گستردهای با ظرفیت تولید دارد. مؤسسه مشاوره انرژی وود مکنزی اعلام کرده میادین کنونی توسعه یافته و در حال تولید نفت و گاز در سال ۲۰۴۰ میلادی تنها نیمی از تقاضای جهان را تأمین خواهد کرد؛ بنابراین تأمین انرژی دنیا به سرمایهگذاریهای جدید نیاز دارد. با سقوط سرمایه گذاری در صنعت نفت و گاز، کارشناسان معتقدند در صورت رشد نکردن ۲۵درصدی نرخ سرمایهگذاری در این حوزهها در سه سال آینده، ما با یک شوک تاریخی عرضه رو به رو خواهیم شد. با تداوم شرایط کنونی، بحران عرضه و نوسانات قیمت در دنیای پساکرونا و دوره بهبود شاخصهای اقتصادی در راه است.
دسترسی به سوختهای فسیلی، زمینه رشد اقتصادی در سالهای آینده را فراهم میکند. از دوره انقلاب صنعتی در قرنهای ۱۸ و ۱۹ میلادی همه قدرتهای دنیا از سوختهای فسیلی برای توسعه خود استفاده کردهاند. حتی اگر کشورهای غربی بتوانند با بهرهگیری از انرژیهای پاک به سوی آینده گام بردارند، اما سایر نقاط دنیا همچنان به نفت و گاز نیاز خواهند داشت. در این میان خاورمیانه آخرین منطقهای است که تأمینکننده نفت و گاز دنیا خواهد بود تا همه نگاهها به این منطقه باشد.