سرویس سیاست جوان آنلاین: طبق آنچه در گزارشات و مقالات بین المللی در مورد نقض حقوق بشر در حوزه تجاوز ائتلاف سعودی به یمن منتشر شده، زندگی در ترس و هراس برای مهاجران سرگردان در استان مأرب یمن و ناامنی بیسابقه غذایی در یمن از موارد روشن نقض حقوق بشر است. این حملات در هفت سال اخیر نه تنها بنیانهای نظم بینالمللی را به چالش کشیده بلکه یکی از بارزترین مصادیق نقض حقوق بشر در جهان به شمار میرود و بنابر پیشبینیها، در صورت تدام این بحران، تا سال ۲۰۳۰ شمار کشتهشدگان از مرز یک میلیون نفر میگذرد.
از ششم فروردین سال ۱۳۹۴ (۲۶ مارس ۲۰۱۵) که با تشکیل ائتلاف عربی – آمریکایی و تجاوز به یمن در عملیات «طوفان قاطعیت» کلید خورد، این کشور فقیر منطقه تا به امروز یکی از بدترین بحرانهای حقوق بشری در جهان را تجربه میکند.
فروش تسلیحات به عربستان
جنگ طولانیمدت یمن به کشته شدن حدود ۲۵۰ هزار تن از مردم و بیخانمانی بیش از ۴ میلیون نفر انجامیده است. آمریکا به تامین میلیاردها دلار تسلیحات، ارائه آموزش و حمایتهای لجستیک از عربستان و امارات متحده عربی پرداخته و طبق براورد سازمان دیدهبان حقوق بشر دست کم در ۲۱ حمله غیرقانونی (خلاف قوانین جنگ) از تسلیحات آمریکایی استفاده شده است. دولت بایدن تنها در دسامبر ۲۰۲۱ مبلغ ۶۵۰ میلیون دلار تسلیحات به عربستان سعودی فروخته است.
علی رغم ادعای دولت آمریکا مبنی بر پایبندی به قوانین و سیاستهای مربوط به فروش و استفاده از تسلیحات ساخت آمریکا، نگرانیهای جدی در زمینه عدم رعایت قواعد موجود، تداوم فروش تسلیحات و نقض حقوق بشردوستانه وجود دارد؛ مقامات آمریکایی نیز به خاطر ارتکاب جنایات جنگی در یمن مسئولیت حقوقی دارند.
منافع زیر پای عدالت
برخی از گزارشگران اسبق شورای حقوق بشر ملل متحد از جمله خانم کالامارد با یادآوری برخی از نوشتارهای سال قبل خطاب به ترامپ در مورد اینکه چرا سلاحهای ساخت آمریکا و مراکز تولید سلاح این کشور مباشرت مستقیم در کشتار مردم غیر نظامی یمن دارند، به دولت بایدن یادآور شدند که همان روندها در بروز جنایات علیه مردم یمن ادامه دارد و دولت آمریکا باید پاسخ دهد که چرا هم چنان سلاحهای آمریکایی، مردم بیگناه یمن را از طریق بمبارانهای مستمر سعودیها قتل عام میسازند؟
اگرچه دولت آمریکا در لغو برخی اقدامات ترامپ در مورد یمن اقدام کرده اند، اما صادرات سلاح به سعودیها برای کشتار مردم یمن و سود حاصل از این تجارت کثیف هم چنان ادامه یافته است. وزیر امور خارجه آمریکا در پاسخ به انتقادات مربوط به نحوه برخورد دولت بایدن با نقش بن سلمان در قتل خاشقچی به صراحت اعلام کرد که منافع این کشور ایجاب میکند که حتی با کسانی که مرتکب جنایت میشوند، تعامل داشته و خواهان اجرای عدالت علیه آنها نشوند.
شریک جرم فاجعه یمن
چندی پیش دیدهبان حقوق بشر در بیانیهای اعلام کرد که استمرار فروش تجهیزات و اسلحه آمریکایی به عربستان و امارات که نقض قوانین جنگی در یمن هستند، آمریکا را شریک جنایات این کشورها میکند.
از سال ۲۰۱۵، آمریکا میلیاردها دلار تسلیحات، آموزش و پشتیبانی لجستیکی به عربستان سعودی و امارات ارائه کرده است.
این نهاد حقوق بشری اعلام کرد که استفاده ائتلاف عربی از تسلیحات ساخت آمریکا را در حداقل ۲۱ حمله که طبق قوانین بینالمللی جنگ، غیرقانونی طبقهبندی میشود را مستند کرده است.
دیدهبان حقوق بشر در این بیانیه بیان کرد که با وجود تلفات مداوم غیرنظامیان در یمن، آمریکا به فروش تسلیحات و ارائه آموزش و پشتیبانی لجستیکی به ائتلاف ادامه میدهد.
براساس این بیانیه شرکت "ریتون" و سایر شرکتهای آمریکایی متخصص در بخش تسلیحات، مسئول و شریک عربستان و امارات در نقض قوانین بینالمللی جنگ در یمن هستند.
این نهاد حقوق بشری در این بیانیه خاطرنشان کرد که اگرچه دولت آمریکا از ادعاهای موثق مبنی بر استفاده از تسلیحات ساخت آمریکا بر خلاف قوانین بین المللی بشردوستانه آگاه است، اما این احتمال وجود دارد که آمریکا با ادامه فروش سلاح به ائتلاف، تعهدات خود را نقض کرده باشد.
دیدهبان حقوق بشر تاکید کرد که مقامات دولت آمریکا ممکن است از نظر قانونی مسئول جنایات جنگی در یمن شناخته شوند، نکتهای که در گزارش بازرس کل وزارت امور خارجه آمریکا در سال ۲۰۲۰ مطرح شده است.
حساسیت حقوق بشری زیر صفر
با این همه سازوکارهای حقوق بشر سازمان ملل در ادامه رویهای که تاکنون فقط در قبال جنگ اوکراین ونه دیگر مناطق جهان پیاده کرده اند، روز شمار تعداد کشتهها و مجروحین حمله به اوکراین را ارائه کردند. برابر این روزشمار از آغاز جنگ تا هشتم ژوئن ۴۳۰۲ نفر کشته شده اند از جمله ۲۷۲ کودک و ۵۲۱۷ نفر مجروح شده وصدمه دیده اند از جمله ۴۳۹ کودک که البته گفته شده آمار واقعی بسیار بیشتر است.
این آمارها به صورت مرتب از سوی سازمان ملل در شبکههای مختلف اجتماعی و مجاری اطلاع رسانی جهانی نشر پیدا میکند تا همه مردم دنیا بدانند که نتیجه تجاوز و جنگ مسلحانه چیست و چه میزان انسان بیگناه کشته یا مجروح میشوند.
چه خوب بود این حساسیتها در مورد همه جنگها وتجاوزات ارائه میشد. در تجاوز هشت ساله حزب بعث به ایران هیچگاه از این قبیل اطلاع رسانیها صورت نگرفت. در تجاوز آمریکا به عراق و افغانستان هیچگاه چنین شفاف سازیهایی نشد. همچنین در مورد تجاوز به یمن نیز چنین مواردی صورت نمیگیرد.
بسیاری از ناظران یادآوری میکنند که اگر حمایت دولت آمریکا از متجاوزان سعودی نبود تا به حال صدباره درگیریهای مسلحانه دریمن و تلفات گسترده انسانی و زیست محیطی متوقف گردیده بود و مردم یمن این امکان را پیدا میکردند تا سرنوشت خویش در ابعاد مختلف را خودشان تعیین کنند.