جوان آنلاین: بحثها درباره یک پیشنهاد جدید برای برقراری آتشبس در غزه بالاگرفته، پیشنهادی که البته تا به نتیجه رسیدن در اثر مذاکرات حماس با رژیم صهیونیستی در جایی مثل قاهره، دستکم چند هفته فاصله دارد. در چنین فضایی، رئیسجمهور امریکا به دنبال طرحی برای فضای بعد از جنگ در غزه است؛ احیای یک نسخه کاملاً تغییریافته از راهحل دو دولتی که بر اساس آن، یک دولت مستقل فلسطینی تشکیل میشود، بدون اینکه ارتشی داشته باشد. جو بایدن گفته که بنیامین نتانیاهو احتمالاً با چنین طرحی مخالف نیست ولی دفتر نتانیاهو دیروز حتی امکان چنین دولت ناقصی را هم رد کرده است.
به گزارش «جوان»، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی روز پنجشنبه هفته قبل مجدداً با راهحل دو کشوری به عنوان راهحل منازعه خاورمیانه مخالفت کرد و گفت که یک کشور فلسطینی به سکوی پرتاب برای حملات آینده به اسرائیل تبدیل خواهد شد: «این با ایده حق حاکمیت [اسرائیل]در تضاد قرار دارد، چه کنیم؟» او نتیجه گرفت که اسرائیل «باید بر تمامی قلمرو غرب رود اردن کنترل امنیتی داشته باشد.»
با وجود این مخالفت آشکار نتانیاهو با راهحل دو دولتی، جو بایدن رئیسجمهور امریکا روز جمعه بعد از یک تماس تلفنی ۴۰ دقیقهای با او گفت که اینطور نیست که نتانیاهو با تشکیل هرگونه دولت فلسطینی مخالف باشد. باید در پاسخ به این سؤال که آیا فکر میکند تشکیل دولت فلسطینی تا وقتی که نتانیاهو به عنوان نخست وزیر در سمت خود قرار دارد، غیرممکن است، گفت: «نه، اینطور نیست.» بر اساس گزارش سیانان، بایدن که در گفتگو با خبرنگاران ساعاتی بعد از گفتوگوی تلفنی با نتانیاهو صحبت میکرد، گفت که «چندین راهحل دو کشوری وجود دارد» و توضیح داد: «تعدادی از کشورهای عضو سازمان ملل هستند که ارتش مختص به خودشان ندارند. شماری دولتها هستند که محدودیتهایی دارند، بنابراین به نظر من، (برای ایجاد دولت فلسطینی) راههایی وجود دارد که میتواند کارآمد باشد.» البته بایدن از توضیح بیشتر درباره اینکه منظور او دقیقاً چیست خودداری کرد و آن را موکول به توافق با نتانیاهو کرد: «وقتی او موافقت کرد، به شما اطلاع میدهم.»
کمپین انتخاباتی بایدن
در شرایطی که اسرائیلیها از چند هفته قبل، فاز سوم جنگ در غزه را که بخشی از آن، کاهش نیروها و تمرکز روی حملات هدفمند است شروع کردهاند، به نظر میرسد بایدن که نوامبر سال جاری یک انتخابات سخت را در پیش دارد، قصد دارد از راهحل دو دولتی برای فضای بعد از جنگ غزه، پلی به سمت ایجاد دستاورد در سیاست خارجی خود بزند. وبگاه عبری واللا نوشته که کاخ سفید به دنبال تلاش برای تکمیل یک توافق در چارچوب راهحل دو دولتی تا بهار است، یعنی قبل از اینکه کمپین انتخابات ریاست جمهوری برنامه بایدن را کاملاً تحت تأثیر قرار دهد، ولی دیگر مقامات ارشد امریکایی معتقدند که چنین کاری، با توجه به فضای سیاسی فعلی در منطقه غیرممکن است. گفتوگوی ۴۰ دقیقهای بایدن با نتانیاهو، اولین گفتوگوی رسمی آنها طی یک ماه اخیر است، گفتوگویی که بایدن در آن کوشید نخستوزیر رژیم صهیونیستی را برای پذیرفتن یک چارچوب سیاسی برای فضای بعد از جنگ متقاعد کند. یک مقام دولتی در واشینگتن به سیانان گفته که بایدن با ایدههای مختلف درباره ایجاد یک کشور غیرنظامی فلسطینی یا کشوری با نیروی نظامی بسیار محدود که سالها است مطرح است، آشنایی دارد. با این حال، منابع میگویند چالش اصلی او، متقاعد کردن طرف اسرائیلی است. مقامات امریکایی میگویند که تازهترین سخنان نتانیاهو که تشکیل کشور فلسطین را رد کرده، دارای انگیزه سیاسی است، چون بعد از هفتم اکتبر، به دلیل عملکردش تحت فشار داخلی قرار گرفته است. نتانیاهو همچنین نتوانسته آزادی اسیران تحت کنترل حماس را تضمین کند و هیچ استراتژی مشخصی هم برای غزه ندارد. با این حال، ظاهراً کاخ سفید معتقد است که نتانیاهو دست آخر مجبور به پذیرش طرح دو دولتی خواهد شد.
کاخ سفید دنبال حماس ضعیف شده
«موسی ابومرزوق» عضو دفتر سیاسی حماس دیروز درباره طرح بایدن برای اجرای راهکار دودولتی گفت که ملت فلسطین، فریب پیشنهاد وهم آمیز جو بایدن رئیسجمهور امریکا را نخواهد خورد. در چنین شرایطی، اینکه کاخ سفید برای طرف فلسطینی در روند گفتگوها چه جایگاهی قائل است، هنوز مشخص نیست. سخنگوی کاخ سفید شامگاه پنجشنبه برای چندمین بار بر مخالفت دولت «جو بایدن»، با آتشبس در غزه پافشاری کرد و گفت: «امریکا از وقفههای بشردوستانه حمایت میکند، اما معتقد است که آتش بس به نفع حماس خواهد بود.» ناظران میگویند که این نشان میدهد در شرایطی که ارزیابیها در واشینگتن نابودی حماس را به شیوهای که دولت نتانیاهو دنبال آن است، ناممکن میداند، ولی از ایده یک حماس ضعیف شده در فضای بعد از جنگ استقبال میکند، جنبشی که نه تنها قادر به کنترل امنیتی غزه نیست، بلکه توان کافی برای اثرگذاری بر معادلات سیاسی نیز ندارد.