جوان آنلاین: همیشه حضور عشایر در عرصه‌های مختلف تولید توانسته است کمک شایانی در به حرکت درآوردن چرخ‌های صنعت کند. عشایر ایران بخش زیادی از گوشت و لبنیات مورد نیاز استان‌های مختلف را تولید و به بازار عرضه می‌کنند. در این میان ایل سنگسر سمنان چنان لبنیاتی از شیر دام‌های‌شان تولید می‌کنند که در ایران شهرت زیادی دارد و به گفته کارشناسان می‌تواند به بازار‌های جهانی هم عرضه شود. عشایر سنگسر به دنبال ثبت یک برند هستند و بسیج هم قول داده است با کمک و حمایت از محصولات‌شان کاری کند اشتغالزایی مناسبی در این عرصه صورت بگیرد و ایل سنگسر بتوانند تولیات‌شان را به آن طرف مرزها بفرستند.
شهر سنگسر که مرکز شهرستان مهدی‌شهر در استان سمنان است، خاستگاه ایل سنگسر به شمار می‌آید؛ شهری که حالا آن را «مهدی‌شهر» می‌نامند و عشایرش برای تولید انواع محصولات به خصوص لبنیات ویژه‌ای که دارند، نام‌شان را زبانزد خاص و عام کرده‌اند.
خانواده‌های عشایر سنگسر معمولاً به دامداری مشغولند و شغل دیگری ندارند، از این جهت بخش عمده‌ای از تولید گوشت و لبنیات کشور به دست این زحمت‌کشان بی‌ادعا تولید و به بازار‌های مختلف عرضه می‌شود.
عشایر سنگسر شاخص‌ترین کوچندگان دامنه‌های البرز هستند. آن‌ها طولانی‌ترین مسیر کوچ جهانی را طی می‌کنند، به طوری که فاصله دورترین نقطه ییلاقی و قشلاقی آنان به بیش از هزارو ۵۰۰ کیلومتر می‌رسد.
امروزه بخش‌هایی از مراتع استان‌های سمنان، تهران، قزوین، قم، مرکزی، مازندران، گلستان، گیلان، خراسان‌رضوی، خراسان‌شمالی و خراسان‌جنوبی و اصفهان در اختیار ایل سنگسر قرار دارد، از این جهت آوازه لبنیات تولیدشده از سوی این ایل به سراسر ایران رسیده است.
صنعتی‌کردن واحد‌های سنتی
نماینده بسیج سازندگی در مورد تولید لبنیات از سوی سنگسر می‌گوید: تولید لبنیات در شهرستان مهدی‌شهر به دو صورت انجام می‌شود؛ یکی از طرف خود ایل سنگسر و دیگری در کارگاه‌های صنعتی که شیر را از ایل می‌گیرند و آن را به وسیله دستگاه تبدیل به انواع لبنیات می‌کنند. حمید پارسا با بیان اینکه برای احداث کارگاه‌های صنعتی وام‌ها و تسهیلات خوبی پرداخت می‌شود، ادامه می‌دهد: میزان وام‌ها به نوع کارگاه، بزرگی و تعداد کارگران آن بستگی دارد، اما این رقم بین ۱۵۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان است که به بسیاری از کارآفرینان تعلق گرفته است. راه‌اندازی این کارگاه‌ها موجب شده است در هر کدام از آن‌ها بین پنج تا ۳۰ نفر مشغول خدمت شوند که میزان بیکاری منطقه را کاهش داده است. وی خاطر نشان می‌کند: این شهرستان ظرفیت افزایش کارگاه‌های صنعتی را دارد و می‌توان با توجه به تولید شیر از سوی ایل‌سنگسر تعداد کارگاه‌های تولید لبنیات را بالا برد. این موضوع علاوه بر اینکه به ایجاد اشتغال برای جوانان منطقه کمک خواهد کرد، تولید فرآورده‌های لبنی را به نحو چشمگیری افزایش و به نیاز مشتریان در کمترین زمان ممکن پاسخ می‌دهد. نماینده بسیج سازندگی تأکید می‌کند: خوشبختانه مشکلی برای فروش لبنیات تولیدی نداریم و در حال حاضر دنبال ثبت‌نام تجاری برای این محصولات هستیم که مواد اولیه آن از شیری است که ایل‌سنگسر در اختیارمان قرار می‌دهند.
ماندگاری ۷ساله محصولات لبنی سنگسر
برای آشنایی با وضعیت تولید لبنیات از طرف ایل بزرگ سنگسر باید سراغ یکی از ایلداران و تولیدکنندگان لبنیات برویم.
مهدی معصومیان از بزرگان این عرصه است که تجربه بالایی دارد و می‌گوید: از شیری که محصول گاو و گوسفندان ایل‌سنگسر است ۳۸نوع فرآورده تولید می‌شود که همه این فرآورده‌ها کاملاً سنتی به دست می‌آیند و به دست مصرف‌کننده می‌رسند. این فرآورده‌ها هم در ایل مورد استفاده قرار می‌گیرد و هم برای فروش به شهر‌ها و استان‌های مختلف کشور عرضه می‌شود.
وی به نکته‌هایی اشاره می‌کند که می‌تواند محصولات لبنی سنگسر را در تمام دنیا منحصربه‌فرد کند و آن هم اینکه برخی از این فرآورده‌های لبنی بدون آنکه مواد نگهدارنده داشته باشند، به راحتی تا هفت سال ماندگاری دارند، مانند کره و دوغ که هر چه بیشتر می‌مانند خوشمزه‌تر می‌شوند.
وی تصریح می‌کند: مشکلی برای فروش محصول نداریم و، چون در همه کشور ایل‌سنگسر شهرت دارد و آن را می‌شناسند، به همین جهت فرآورده‌های لبنی این ایل به راحتی به فروش می‌رسد.
به دنبال برند برای جهانی‌شدن
مسئولان و مدیران استانی در سمنان در خصوص وضعیت تولید لبنیات ایل‌سنگسر معتقدند، مهم‌ترین عامل برای افزایش تولید لبنیات از سوی عشایر موضوع تأمین نهاده‌های دامی است، به طوری که برای آنکه این ایل بتواند لبنیات را در تمام فصل سال تولید کند، چیزی حدود ۳۰۰تن جو دامی نیاز دارد، آن‌ها می‌گویند: این موضوع به دولت انعکاس داده شده که باید علوفه دامی این ایل تأمین شود و دولت نیز قول داده است مشکلی برای تأمین علوفه دامی عشایر سنگسر وجود نداشته باشد.
در حال حاضر ۵۶۰دام مولد در ایل‌سنگسر وجود دارد که لبنیات تولیدشده در این ایل از طرف همین دام‌های مولد تأمین می‌شود که اگر علوفه به اندازه مورد نیاز در اختیار دامداران ایل قرار گیرد، قطعاً تولید لبنیات رشد چشمگیری خواهد داشت.
هر چند بازار مناسبی برای فروش محصولات لبنی عشایر سنگسر ایجاد شده است، اما هنوز هم کار‌های زمین‌مانده زیادی وجود دارد.
اولین کار که باید صورت گیرد، ایجاد یک نام تجاری برای لبنیات این ایل است تا وقتی هر فرد در هر استان نام این لبنیات را مشاهده می‌کند، متوجه شود این محصولات متعلق به کدام منطقه است. وقتی این کار انجام شد، آنگاه می‌توان این محصولات را حتی به کشور‌های منطقه صادر کرد.
