همزمان با تغییر سبک زندگی از سنتی به پیشرفته، اغلب شیوههای مجرمانه هم تغییر یافته است. بیشتر تبهکاران حالا به جای اینکه با پرسه در کوچهو خیابانها به دنبال محلهایی برای ارتکاب جرم باشند ترجیح میدهند که دانش خود را به روز کرده و با شیوههای نوین و با دشواری بسیار کمتر از داخل خانه خود به اهداف مجرمانهشان دست پیدا کنند.
پلیس فتا همواره اعلام کرده است که برداشتهای غیرمجاز از حسابهای بانکی، مزاحمتها و کلاهبرداریهای اینترنتی در صدر جرائم سایبری قرار دارند. برداشتهای غیرمجاز با وارد شدن کاربران به شبکه سایبر و قصد آنها برای خرید اینترنتی یا جابهجایی پول شروع میشود. در این شیوه مجرمان با جعل درگاههای بانکی کاربران را به سایتهایی که از قبل ایجاد کردهاند هدایت کرده و اطلاعات حساب آنها را سرقت و حسابشان را خالی میکنند. در شبکههای اجتماعی پیامهای اغوا کننده بسیاری برای فریب کاربران و هدایت آنها به سمت درگاههای جعلی دیده میشود. مجرمان اینترنتی متناسب با مناسبتهای ملی و مذهبی مثل پرداخت فطریه، نذورات اربعین یا رویدادهای اجتماعی مثل کمک به سیلزدگان و کودکان کار یا مناسبتهای عمومی دست به انتشار پیامهای فریبنده در شبکههای اجتماعی میزنند. از جمله اینکه آیا دوست داری ببینی چه کسانی پروفایل شما را چک میکنند؟ آیا میخواهی به حساب کاربری همکارت دسترسی داشته و چتهای او را بخوانی؟
پیامهایی از این دست میتواند هر کاربری را وسوسه و او را برای کلیک کردن روی اصل پیام ترغیب کند. ترغیب شدن کاربر در این بین همان هدفی است که مجرم سایبری انتظار آن را میکشد؛ چراکه کابر پس از کلیک کردن باید هزینهای اندک برای آنچه به دنبالش بوده را پرداخت کند.
خیلیها ممکن است بخواهند برای خواندن چتهای دوستشان این هزینه اندک را هم پرداخت کنند، اما موضوع این است که آنها به جای پرداخت پول در سایتی امن، به یک درگاه جعلی هدایت شده و حسابشان خالی میشود.
نکته قابل توجه برای همه کاربران باید این باشد که مدیران شبکههای اجتماعی مثل تلگرام، واتسآپ، اینستاگرام، استارتاپها و ... برای امنیت شبکههای خود هزینههای بسیاری تقبل کردهاند، بنابراین دسترسی به اطلاعات شخصی کاربران این شبکهها با پرداخت چند هزار تومان فقط میتواند دامی برای خالی کردن حساب افراد تلقی شود. واضح است تنها راهی که میشود با توسل به آن از آسیب مجرمان سایبری مصون ماند توجه به اقدامهای پیشگیرانه است. نخستین شیوه برای پیشگیری از کلاهبرداری در پرداختهای آنلاین، باز نکردن صفحات مورد نظر از طریق موتورهای جستوجوگر است. در مورد پرداختهای اینترنتی کاربران باید توجه داشته باشند که همه بانکها در درگاههای اینترنتی خود نرمافزارهای لازم برای پرادختهای آنلاین را در دسترس مشترکان خود گذاشتهاند که افراد با دانلود آن روی گوشیهای تلفن همراه خود میتوانند نسبت به تراکنشهای مالی خود اقدام کنند. موضوع دیگر در این بین شناسایی درگاه جعلی از درگاههای واقعی است. آنگونه که پلیس فتا همواره اعلام کرده است مجرمان سایبری با تغییر اندک در آدرسهای اینترنتی بانکها اقدام به شبیهسازی درگاهها و سرقت اطلاعات به شیوه معروف به فیشینگ میکنند. کاربران در این بین باید آگاه باشند که یکسری نکات ایمنی داخل آدرس وجود دارد که امنیت سایت را تأمین میکند. مثلاً در سایتهای اصلی http دارای پسوند s نیز است ولی سایتهای فیشینگ و جعلی، این پسوند را ندارند که لازم است کاربران هنگام پرداخت آنلاین به این موضوع توجه کافی داشته باشند.
توصیه پلیس فتا نسبت به افرادی که ناگزیر به استفاده از پرداختهای اینترنتی هستند، اما دانش کافی در این بین را هم ندارند این است که از افراد مورد اعتماد خود استفاده کنند و بعد از انجام پرداختهای اینترنتی نسبت به عوض کردن رمز دوم خود در باجههای عابربانک اقدام کنند.
در مورد مزاحمتهای اینترنتی هم بزرگترین قربانیان آن دختران و زنان هستند که به خاطر اعتماد بیجا به کاربران ناشناس عکسو فیلمهای خصوصیشان را در اختیار آنها قرار میدهند و زمینه بهرهکشی مالی و جنسی را برای این دسته از مجرمان فراهم میکنند. بخش دیگر که همواره پلیس فتا نسبت به آن هشدار دادهاست، ضرورت خالی نگهداشتن گوشیهای تلفن همراه از عکس و فیلمهای خانوادگی و اطلاعات شخصی است. بسیاری از مجرمان این روزها با دستبرد به محتویات گوشیهای تلفن همراه افراد، زندگی آنها را به پرتگاه نابودی میکشند، بنابراین توجه کردن به هشدارهای پیشگیرانه پلیس تنها راهی است که میتوان با توسل به آن از دست مجرمان سایبری در امان بود.
ذکر این نکته به کاربران شبکههای اجتماعی هم ضرورت دارد که مطالبات خود در شبکههای سایبری را فقط از منابع رسمی و معتبر دریافت کنند و پس از مواجهه با موارد مشکوک آن را به سایت پلیس فتا cyberpolice. ir اعلام کنند.