سرویس ایران جوان آنلاین: هر روز خبرهای متفاوتی از استانهای مختلف در مورد کم آبی و تأثیرات مخرب خشکسالی بر کار و زندگی مردم به گوش میرسد. از جیره بندی آب در کرمان و یزد گرفته تا وضعیت نامناسب کشاورزی و دامداری در خراسانجنوبی و سیستان و بلوچستان که تحت تأثیر کم آبیها قرار گرفتهاند. گویی مسئولان چنان از بارشهای بهاری و اخبار ورود ایران به ترسالی شاد و مسرور شدهاند که اگر در دوران خشکسالی کاری برای مدیریت آبها نمیکردند، حالا با خیالی آسودهتر کاملاً دست روی دست گذاشته و حتی هیچ طرح و برنامهای را در این رابطه بررسی هم نمیکنند.
وقتی بهار ۹۶ با بارشهای خوب آغاز شد دیگر نمیشد از خشکسالی حرف زد. نزولات آسمانی آنقدر خوب بود که در اردیبهشت ماه همان سال و پس از بارانهای پیدرپی، وزیر نیرو شرایط آبی کشور را مطلوب ارزیابی کرد و بر این باور بود که دیگر زمان خشکسالی ایران رو به پایان است و کشور در مرحله ورود به دوران ترسالی قرار گرفته است.
گفتههای آقای وزیر تصدیقی بر حرفهای کارشناسان بود و تأیید میکرد که وضعیت منابع آبی ایران در شرایط بهبود قرار گرفته است. اما این امر مستلزم هدایت آبهای روان و مدیریت نزولات آسمانی بود.
سیل و بیآبی در کنار هم
حدود دو سال قبل یعنی روزهای نخستین سال ۹۶ بود که بارشهای خوب، اما جسته گریخته، موجب شد تا خبرهایی در مورد پایان دوره خشکسالی و ورود ایران به ترسالی به گوش برسد. از همان زمان بارشهای مناسب و مداوم نشان داد که میتوان به این اخبار اعتماد کرد. هر چند خسارات و صدمات خشکسالی دو دهه اخیر آنقدر عمیق است که نتوان به این زودیها آنها را رفع یا به دست فراموشی سپرد، با این حال از همان زمان و با هر بارشی که صورت میگرفت به خوبی میشد فهمید همانقدر که مسئولان برای مقابله با خشکسالیها آمادگی نداشتند، برای ورود به ترسالی و هدایت نزولات آسمانی و مدیریت آنها هم هیچ طرح و برنامهای ندارند و گواه این ادعا هم سیلابهای ویرانگری که بعد از هر بارش به وقوع میپیوست، بود.
موضوعی که باعث شد در ماههای پایانی سال ۹۷ مدیرکل مدیریت بحران خوزستان با بیان اینکه ترسالی در خوزستان، زمینهساز وقوع سیلاب شده، بگوید: «سیل دز را میبرد و در عوض روستاها آب ندارند!»
مشکل کم آبی، مدیران نالایق است
تقریباً هیچ استانی را نمیتوان یافت که از موهبت و ثمرات بارشهای اخیر بینصیب مانده باشد.
بارشهای دو سال اخیر در ایران آنقدر خوب بوده که تا انتهای سال ۹۷ هیچ استانی وجود نداشت که اعلام کند از نزولات آسمانی سهمی نبرده است. اما مشکل کار از جایی شروع شد که وقتی بارشها بیش از چند دقیقه طول میکشیدند، اخبار زیادی در مورد وقوع سیل و خسارات و صدمات ناشی از آن منتشر میشد.
در همین رابطه در زمستان سال گذشته بود که مدیرکل مدیریت بحران خوزستان با اشاره به بارندگیهای خوبی که در این استان صورت گرفت، گفت: «با توجه به توپوگرافی منطقه، متفاوت بودن نوع خاک و خشکسالیهای پیدرپی خوزستان، در این میان ترسالی اتفاق افتاده که زمینه ساز وقوع سیلاب است.»
کیامرث حاجیزاده ادامه داد: «خشکسالی مشکلاتی برای مردم داشت و حالا هم که به ترسالی رسیدهایم معضلاتی برای مردم ایجاد شده و بعداً هم میگوییم که در بعضی محلات اهواز آب نداریم یا افت فشار وجود دارد.»
وی با بیان اینکه در زمانی که آب داریم، رنج و محنت پذیرفته نیست، تأکید کرد: «بارندگی امسال (۹۷) در جلگه خوزستان، طی ۴۰ سال اخیر بیسابقه بوده است. با این حال در روستاهای بخش مرکزی اهواز آب شرب نداریم. همچنین در روستاهای امیدیه و رامشیر مشکل وجود دارد.»
در کنار بارشهایی که در استانها رخ میداد و حرفهای مسئولانی که در حد حرف باقی میماندند میشد به عینه دید، بیبرنامگی در هدایت آبهای روان آنقدر زیاد بود که از همان موقع پیشبینی شد در برخی استانها به خاطر بارشهایی که در فروردین ماه ۹۸ رخ خواهد داد، سیلابهایی به راه خواهد افتاد و در همین رابطه به مردم هشدار داده میشد.
حالا و با گرم شدن هوا و کاهش بارشها یکبار دیگر از کرمان و سیستان و بلوچستان و خراسان شمالی و جنوبی خبر میرسد که کم آبی در حد هشدار است و از مسئولان باید پرسید، در زمان بارشها کدام طرح و برنامه برای هدایت آبهای روان و مدیریت آبهای سطحی صورت گرفت تا امروز به این دردی همیشگی و تکراری دچار نشویم؟