جوان آنلاین: گرموخشک بودن کرمان و کاهش بارشها موجب نشده تا این استان در زمینه تولید محصولات کشاورزی که پسته مهمترین آنهاست، پا پس بکشد. درحال حاضر کشاورزان سختکوش این خطه برحسب موقعیت اقلیمی اقدام به تولید محصولاتی نظیر، گندم، جو، سیبزمینی، پسته، حنا، وسمه، زیره، پنبه و چغندرقند کرده و در مناطق سردسیر نیز مشغول کشت درختان میوه از جمله گردو، بادام، گلابی، هلو، آلبالو، آلو، گیلاس و سیب هستند. با این وجود نوسان برق مورد استفاده در چاههای کشاورزی موجب شده تا در سالهای اخیر به دلیل قطع جریان برق و به تبع آن از کار افتادن سیستم پمپهای آبرسانی به درختان پسته، این محصول کیفیت خود را از دست داده و در نتیجه مغز آن تهی یا پوک شود. حالا خبرها حکایت از آن دارد که جهاد کشاورزی استان کرمان برای حل این مشکل درصدد است تا با استفاده از پنلهای خورشیدی نوسان جریان آبرسانی را برطرف کند. موضوعی که در صورت موفقیت آمیز بودن از هدر رفت زحمات مادی و معنوی بهره برداران جلوگیری میکند.
درحالی که خیلیها کرمان را با تولید انواع پستههایش میشناسند، با این حال آمارهای رسمی نشان میدهد، علاوه بر پسته، محصولات دیگری هم در این منطقه کشت و برداشت میشود. همچنین انواع مرکبات از قبیل پرتقال، لیموشیرین، لیموترش، نارنگی، نارنج و گریپفروت در مناطق بم، جیرفت، شهداد و در جنوب خاوری شهرستان بافت بهدست میآید.
پوکی مغز پستهها
در حال حاضر ۷۰ درصد محصول پسته ایران در برخی از شهرهای کرمان از جمله رفسنجان به دست میآید به طوری که این استان بیش از ۲۸ درصد از باغات پسته کشور را به خود اختصاص داده است. یکی از موارد مهمی که میتواند بر تولید وکیفیت این محصول تأثیر بگذارد، رسیدن آب به موقع به درختان پسته است. اما نوسانات صورت گرفته در این امر موجب پوک شدن مغز پستهها میشود. یکی از کارشناسان باغی جهاد کشاورزی در این خصوص میگوید: «دلایل مختلفی در پوک شدن مغز پسته مؤثر است که میتوان به مهمترین آنها اشاره کرد. دکترمهدی ابولحسنی میافزاید: «گرده افشانی ناقص، شرایط آبوهوایی، تغذیهناکافی، آفات و خشکسالی ازجمله دلایلی است که موجب شده تا مغز پسته شکل نگیرد.» وی با اشاره به اقداماتی که تا حد بسیاری در تولید پسته با کیفیت بالا مؤثر بوده و موجب میشود تا بهترین مغز را تولید کند، میگوید: «آبیاری به موقع و بدون نوسان، گرده افشانی به صورت صحیح که میتواند هم به صورت طبیعی و هم به صورت مصنوعی انجام شود در کنار استفاده از انواع کودهای مجاز، نقش مهمی در تولید محصول با کیفیت دارند. علاوه بر این موارد، درحال حاضر، استفاده از کودهای زینک، بور، نیتروژن، فسفر، پتاسیم و استفاده از کلسیم نیز در پرمغز شدن پسته تأثیر مستقیمی دارند.» به گفته این کارشناس، تغیرات آب وهوا از قبیل سرما وگرما شدید نیز میتواند نقش مهمی دراین رابطه بازی کند. ابولحسنی تأکید میکند: «در کنار موارد فوق حرس درختان در زمان مناسب نیز به تولید محصول با کیفیت کمک میکند.»
ضرر نوسان جریان آب به پستهها
با وجود آنکه درختان پسته برای محصول دادن نیاز به کمترین میزان آب دارند، اما اگر حداقل آب نیز به آنها نرسد، یا پسته محصول نمیدهد و یا مغز آن تشکیل نمیشود. هم اکنون هزار حلقهچاه در رفسنجان، آب مورد نیاز باغداری و کشاورزی را تأمین میکند، اما به دلیل خشک وکویری بودن این منطقه مدیریت مصرف آب به شدت مورد توجه است، موضوعی که موجب شده تا بسیاری از این چاهها برقدار شوند.
چندی پیش بود که نوسان جریان آبیاری در باغات پسته کرمان موجب شد تا در برخی از مناطق پسته تولیدی بدون مغز شود و زحمات یک ساله باغداران به هدر برود. بررسیها نشان داد، نوسان و قطعی برق در این مناطق به دلیل اولویت مصرف شهری و صنعتی علت اصلی بروز این حادثه بوده است. این موضوع موجب شد تا بحث استفاده از پنلهای خورشیدی مورد توجه قرار بگیرد. فرماندار رفسنجان درخصوص آخرین تصمیمات برای تأمین برق مورد نیاز چاههای کشاورزی از خورشید میگوید: «با تشکیل کار گروههایی در زمینه تأمین برق موردنیاز پستهکاران، متشکل از جهاد کشاورزی و برق کرمان، قرار شد تا با استفاده از پنلهای خورشیدی مشکل باغداران در زمینه برق مورد نیاز آنها حل شود.» حسین رضایی میافزاید: «درحال حاضر ۱۰ نفر از بهره برداران از چاهها که شرایط لازم را برای استفاده از پنل خورشیدی دارند در نوبت نصب قرار دارند.» به گفته وی، براساس برنامه ریزیهای انجام شده پس از اجرای این طرح که دانشگاه ولیعصر (عج) رفسنجان مسئولیت انجام آن را برعهده دارد سایر چاهها نیز براساس اولویت مجهز به پنل خورشیدی خواهند شد.