اسرائیل بار دیگر شامگاه پنج شنبه به مدت ۴۵ دقیقه حدود ۷۰ موشک به سمت اهدافی در حومه دمشق، و قنیطره در جنوب سوریه شلیک کرد که با واکنش سریع سامانههای دفاعی ارتش سوریه روبهرو شد. اسپوتنیک روسیه گزارش کرده که نیروی هوایی سوریه یک جنگنده اسرائیلی را سرنگون کرده است. حمله اخیر اسرائیل به سوریه در حالی صورت گرفت که از آخرین حمله رژیم صهیونیستی به سوریه تقریباً ۷۵ روز میگذرد. تحلیل ابعاد مختلف این حمله، «تنگنای امنیتی» اسرائیل را بهخوبی اثبات خواهد کرد.
اسرائیل از زمان شروع بحران سوریه در سال ۲۰۱۱ آسمان سوریه را به دلیل مشغول بودن ارتش این کشور در نبرد با تروریستها بهنوعی در اختیار خود گرفته بود و بهصورت مرتب به اهدافی در جنوب سوریه حمله میکرد. اما پیروزی ارتش سوریه بر تروریستها و ورود ایران، حزبالله و روسیه به معادلات سوریه باعث شد تغییری استراتژیک در این حوزه رقم بخورد. در سه سال گذشته، اسرائیل تمام تلاش خود را به کار گرفته تا از نزدیک شدن ایران و حزبالله به جنوب سوریه ممانعت کند چراکه این مسئله را تهدیدی علیه امنیت خود قلمداد میکرد، اما حضور ایران و حزبالله باعث شد ارتش سوریه بهسرعت خود را بازیابی کرده و به شرایط قبل از بحران نزدیک شود. علاوه بر این جبهه جولان نیز که در چند دهه گذشته «جبهه امن» اسرائیل لقب گرفته بود بعد از این ماجرا به یک تهدید امنیتی جدید برای اسرائیل تبدیل شد. این مسئله باعث شده اکنون آسمان سوریه برای اسرائیل همانند ماههای گذشته امن نباشد. به همین دلیل است که ارتش اسرائیل در ۷۵ روز گذشته اقدام به تجاوز به آسمان سوریه نکرده است. حتی اسرائیل به دلیل هراس از پیامدهای حمله به سوریه این بار این حملات را تکذیب کرده است.
عامل مهم دیگر در چرایی هراس اسرائیل در مورد حمله به سوریه ورود سامانههای دفاعی روسی اس ۳۰۰ و تغییر معادلات دفاعی در این حوزه است. پس از سقوط یک فروند هواپیمای روسی در منطقه لاذقیه سوریه در سپتامبر گذشته، روسیه سامانه دفاع موشکی اس۳۰۰ را به سوریه منتقل کرد. از آن زمان تاکنون، این نخستین حمله گسترده اسرائیل به خاک سوریه به شمار میرود. این مسئله نشاندهنده این است که آسمان سوریه با استفاده از سامانههای دفاعی جدید و مدرن کاملاً امن شدهاند. نکته جالبتوجه این است که دمشق اعلام کرده که برای دفع حملات اخیر اسرائیل از اس ۳۰۰ استفاده نکرده و این مسئله خود نشاندهنده ارتقای توان پدافندی دولت سوریه است.
نکته مهم دیگر در مورد حمله اخیر اسرائیل این است که برخی از کارشناسان معتقدند این حمله میتواند بهعنوان مقدمات و تحریکی برای حمله احتمالی امریکا و برخی کشورهای اروپایی به مواضع ارتش سوریه به بهانه و اتهام تکراری استفاده از تسلیحات شیمیایی در ادلب محسوب شود، همچنان که در حادثه غوطه شرقی نیز رژیم صهیونیستی قبل از حمله امریکا و انگلیس و فرانسه به مواضع ارتش سوریه حملاتی داشته است. این احتمال از آنجا تقویت میشود که گزارشهای زیادی از جابهجایی تسلیحات شیمیایی به دست تروریستها با کمک کشورهای غربی خصوصاً فرانسه دریافت شده است و شواهدی نیز از حضور گروه موسوم به کلاهسفیدها که نقشآفرینان سناریوهای شیمیایی هستند هم دیده شده است.
در واقع در شرایط کنونی امنیت به مهمترین پاشنه آشیل اسرائیل تبدیل شده است. خروج از لبنان آغاز دوران جدید امنیتی رژیم صهیونیستی در جبهه شمال بود. این دوران با شکست اسرائیل از حزبالله در جنگ ۳۳ روزه مقدمه شکلگیری یک نظم جدید امنیتی در جبهه شمالی سرزمینهای اشغالی شد. با پایان جنگ ۳۳ روزه، اسرائیل در جبهه شمالی سعی کرد در یک نبرد اطلاعاتی و سیاسی ضربههایی به محور مقاومت بزند. اما بنا بر اعتراف مقامات صهیونیستی اکنون حزبالله یکی از قدرتمندترین نیروهای نظامی در جهان است و بسیاری از افسران سابق اسرائیل نسبت به هرگونه رویارویی مجدد اسرائیل با حزبالله هشدار دادهاند. علاوه بر این اسرائیل در جبهه جنوب نیز بازی را به گروههای مقاومت فلسطین در نوار غزه واگذار کرده است و شلیک ۴۷۰ موشک از سوی جنبش حماس در حملات اخیر به اسرائیل و تعجیل نتانیاهو برای پذیرش آتشبس نشان داد که جبهه جنوب نیز به یک معضل امنیتی پیچیده برای اسرائیل تبدیل شده است. اما جبهه سوریه و بلندیهای جولان که زمانی برای اسرائیل امنترین جبهه به شمار میرفت اکنون فعال شده و امنیت اسرائیل از این زاویه نیز تهدید شده است. در واقع اسرائیل به دلیل شکستهای متعدد امنیتی- نظامی سعی دارد با انجام حملاتی به خاک سوریه یا نوار غزه همچنان خود را بهعنوان بازیگر مسلط بر اوضاع نشان دهند درحالیکه واقعیتهای میدانی کاملاً در تضاد با این تصور است. علاوه بر این، پذیرش سریعترین آتشبس در جریان حمله موشکی حماس به اسرائیل نیز نشان داده که نتانیاهو در بین گروههای اسرائیلی بهشدت تحت فشار است و لیبرمن، وزیر جنگ اسرائیل نیز در مخالفت با پذیرش این آتشبس از کابینه نتانیاهو خارج شد و کابینه وی را در آستانه فروپاشی قرار داد. نتانیاهو به همین دلیل سعی دارد شکست در جبهه جنوب (نوار غزه) را در سوریه بهنوعی جبران کند. اما پدافند هوایی سوریه با انهدام تمام موشکهای شلیک شده به حومه دمشق این راهکار نخستوزیر اسرائیل را نیز با شکست مواجه کرد. به همین علت تنگنای امنیتی اسرائیل بیش از پیش آشکار شد.