جوان آنلاین: «خاک داغ اقلیم برای تروریست‌های اجاره‌ای» این خلاصه همه سخنان رئیس اقلیم کردستان عراق در نشست خبری اخیرش بوده است. نچیروان بارزانی که در رأس هیئتی برای دیدار و گفتگو با مقامات جمهوری اسلامی ایران به تهران سفر کرده بود شامگاه سه‌شنبه در نشست خبری در تهران راهبرد این اقلیم درباره فعالیت برخی گروه‌های تروریستی مسلح در خاک کردستان عراق را شفاف اعلام کرد؛ مواضعی که دست‌کم می‌توان آن را کم‌سابقه توصیف کرد. اینکه دیگر حریم اقلیم کردستان عراق بستری برای فعالیت تروریستی علیه هیچ همسایه‌ای از جمله ایران نخواهد بود.
پایان ماه عسل تروریست‌ها در اقلیم؟
فعالیت‌های تروریستی برخی گروهک‌ها با استفاده از خاک اقلیم کردستان عراق مسئله امروز و دیروز نیست و چندین سال است وجود دارد. مقامات اقلیم کردستان همواره در این زمینه مواضع دو پهلو می‌گرفتند یا با سکوت، عملاً بستری برای فعالیت این جریانات ایجاد می‌کردند تا از جغرافیای کردستان امنیت ایران را خدشه دار کنند.
بعد از سفر یک‌شنبه رئیس اقلیم کردستان عراق به تهران که دیدار‌های سازنده‌ای با رهبر معظم انقلاب، رئیس‌جمهور، رئیس مجلس و دبیرشورای عالی امنیت ملی کشورمان انجام داد، مواضع جدیدی از سوی او اعلام شده است. بارزانی درباره دیدار با رهبر انقلاب توییت کرد «به دیدار رهبر جمهوری اسلامی ایران حضرت آیت الله سید علی خامنه‌ای در تهران شرفیاب شدم. در این نشست بر آمادگی و تمایل عراق و اقلیم کردستان جهت پیشبرد روابط همه‌جانبه با جمهوری اسلامی ایران تأکید کردم».
حالا بارزانی با این مواضع تلاش کرده قدم‌های سازنده‌ای برای گسترش روابط با تهران بردارد و دغدغه امنیتی تهران را رفع کند. بارزانی در اولین کنفرانس خبری بعد از سفر به تهران به صورت قاطع بر لزوم خلع سلاح و برچیدن مقر گروهک‌های تروریستی تجزیه‌طلب تأکید کرد.
بارزانی در این نشست خبری هشدار داده «گروه‌هایی که از قانون سرپیچی کنند و بخواهند روابط اقلیم و همسایگان را مختل کنند، جایی در اقلیم نخواهند داشت و باید خاک عراق را ترک کنند یا تن به قوانین اقلیم و دولت عراق و درخواست‌های سازمان ملل بدهند.»
رئیس اقلیم کردستان عراق همچنین گفته که سرزمین کردستان نمی‌تواند بستری برای فعالیت‌های تهدید‌آمیز علیه همسایگان باشد: «من اکنون می‌گویم که ایران یک همسایه مهم برای کردستان عراق است. نباید یک گروه مسلح با هر اسم و عنوانی از سرزمین و حریم کردستان اقدام مسلحانه علیه ایران انجام دهد. هیچ دولتی این رویه را نمی‌پذیرد. اقلیم کردستان عراق هیچ اقدامی علیه همسایگان خود ایران، ترکیه و سوریه را نمی‌پذیرد.»
این نشست خبری بارزانی در ادامه سخنان سازنده او در تهران بود، به نحوی که در دیدار با رئیس‌جمهور گفت «اگر انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی نبود، معلوم نبود که امروز، حرکت کرد چه سرنوشتی داشت. رعایت حرمت این همکاری‌ها و تعاملات، خط قرمزی است که ما هرگز از آن عبور نخواهیم کرد».
همچنین محمد جمشیدی، معاون سیاسی دفتر رئیس‌جمهور در صفحه ایکس خود نوشت «نیچروان بارزانی در دیدار با آیت‌الله رئیسی، از نقش تاریخی بنیانگذار انقلاب اسلامی یاد کرده و گفته است: امام خمینی فقط رهبر ایران نبود، رهبر ما هم بود». اقلیم کردستان عراق با این مواضع در حال تلاش برای پایان دادن به ماه عسل گروه‌های تروریستی در خاک خود است، البته همه این‌ها به شرط عملیاتی شدن این رویکرد است، یعنی مواضع اعلامی تبدیل به مواضع اعمالی شود.
توافق امنیتی بغداد؛ ایران ناراضی، اقلیم راضی
تهران و بغداد بعد از تحرکات گروه‌های تروریستی در اقلیم کردستان، اسفند سال ۱۴۰۱ توافقنامه امنیتی امضا کردند. در زمان امضای این توافقنامه برداشت این بود که تأثیر تعیین‌کننده‌ای در کاهش و مدیریت چالش‌های امنیتی ناخواسته بین دو کشور که ریشه در شرارت گروه‌های ضدانقلاب حاضر در اقلیم کردستان دارد، به دنبال خواهد داشت، اما تهران رضایت کافی از اقدمات انجام شده نداشت. هر چند که برداشت طرف عراقی متفاوت بود. به نحوی که فؤاد حسین (وزیرخارجه عراق) چند ماه بعد از امضای این توافقنامه گفت «تمامی بند‌های این توافق از سوی عراق اجرا شده است؛ خصوصاً درباره بازگرداندن افراد مسلح حاضر در مرز‌های دو کشور به اردوگاه‌های آوارگان واقع در کردستان عراق». وی درباره اهمیت سیاسی و امنیتی این توافق تأکید کرد: «توقف بمباران مناطق کردستان عراق از سوی ایران، یکی از شرط‌های این توافق بود و در مقابل باید افراد مسلح از مرز‌ها دور می‌شدند. دولت فدرال با همکاری منطقه کردستان، این کار را به صورت موفق انجام دادند».
این روایت وزیر خارجه عراق کاملاً مورد قبول تهران نبود، چراکه معتقد بود بند‌های توافقنامه کاملاً عملیاتی نشده است. به عنوان مثال تهران تیرماه سال گذشته بعد از حمله موشکی به مواضع تروریست‌ها در اقلیم نسبت به عدم اجرای این توافقنامه هشدار داد. سرلشکر باقری، رئیس ستادکل نیرو‌های مسلح در این زمینه گفت: «تا شهریورماه که زمان تعهد دولت عراق است، صبر می‌کنیم و امیدواریم که دولت عراق به مسئولیتش عمل کند، اما اگر این زمان بگذرد و این‌ها مسلح باقی بمانند یا عملیاتی انجام دهند، قطعاً عملیات‌های ما علیه این گروه‌ها با شدت بیشتر تکرار خواهد شد». رئیس ستادکل نیرو‌های مسلح وضعیت امنیتی مرز‌ها را نسبت به گذشته فوق‌العاده بهتر توصیف و در عین‌حال خاطرنشان کرد: متأسفانه برخی از کشور‌های همجوار درباره مسئولیت‌شان نسبت به مرز به‌درستی عمل نمی‌کنند؛ در شمال عراق گروه‌های تجزیه‌طلب مسلح حضور دارند که ناامنی‌هایی را در مرز‌های ما ایجاد می‌کنند.
سه‌شنبه ۲۸ شهریور ماه سال گذشته پایان موعد اجرای توافقنامه امنیتی ایران و عراق درباره خروج تروریست‌ها و نیرو‌های تجزیه‌طلب مستقر در منطقه کردستان عراق و در مناطق مرزی شمال غرب ایران بود که رضایت کامل تهران برآورده نشد. تهران در پاسخ به اجرای ناقص این توافقنامه امنیتی مواضع تروریست‌ها در خاک اقلیم را مورد هدف قرار داد.
در این میان و در شرایط کنونی مواضع نچیروان بارزانی رئیس اقلیم کردستان عراق، اگر به واقعیت تبدیل شود تحول امنیتی مهمی در غرب کشور اتفاق خواهد افتاد که نتیجه یک تعامل ترکیبی نظامی، امنیتی و سیاسی است که دست رژیم صهیونیستی برای استفاده از این گروهک‌ها را برای اقدام علیه ایران می‌بندد. چه آنکه او در دیدار با رئیس‌جمهور کشورمان تصریح کرد: «هیچ عقل سلیمی اجازه نمی‌دهد ما روابط با رژیمی را که امروز در بدترین موقعیت خود قرار دارد، بر روابط با کشور قدرتمند و دوست ترجیح دهیم.»
این تحول نتیجه تلفیق میدان و دیپلماسی است که امروز اقلیم را به تصحیح رفتار اشتباه قبلی خود در پناه دادن به تروریست‌ها وادار کرده است. ایران هم با استقبال از این مواضع منتظر اقدامات عملی کردستان عراق است.
