سرویس جامعه جوان آنلاین: بررسیهای سازمانهای مردمنهادی که حامی کودکان کار هستند، نشان میدهد که برخی حاشیهنشینهای اطراف پایتخت معمولاً ظهرها سوار خودرو میشوند و به تهران میآیند و هر پنج تا شش خیابان در اختیار یک گروه است که موظفند مخازن این خیابانها را بگردند و پسماند خشک آن را بردارند.
زبالهگردها که از کودک تا بزرگسال را شامل میشوند، معمولاً تا نیمهشب مشغول تفکیک زبالههای خیابانهای پایتخت هستند. بعد از آن به همراه زبالههایشان توسط خودروهای پوشیده شده به سایتهای تفکیک زباله برگردانده میشوند و صبحها نیز به تفکیک زباله مشغولند.
بیقانونی با وجود پایش روزانه
شهرداری تهران مدعی است از آنجایی که گودها و گاراژهای آنها خارج از شهر تهران است، نمیتوانیم در مورد محل فعالیت آنها اقدامی انجام دهیم، اما میتوانیم روی پیمانکار شهرداری نظارت داشته باشیم.
پیمانکاران شهرداری هم باید با استقرار غرفه یا ماشینهای ملودیدار اقدام به جمعآوری زبالههای خشک کند و همچنین حق استفاده از اتباع و کودکان کمتر از ۱۵سال را نیز ندارد؛ هرچند که (به گفته معاون فرهنگی و اجتماعی شهردار تهران) به صورت غیررسمی پیمانکاران این اقدامات را انجام میدهند.
در همین رابطه، روز گذشته سرپرست سازمان رفاه، خدمات و مشارکتهای اجتماعی شهرداری تهران از شکلگیری گودهای جدید زبالهگردی در اطراف تهران انتقاد و بر ورود استانداری بر این موضوع تأکید کرد.
سید مالک حسینی، در مورد سرانجام ابلاغیه شهردار تهران مبنی بر عدماستفاده از کودکان زبالهگرد از سوی پیمانکاران شهرداری گفت: به صورت روزانه ابلاغیه شهردار تهران را با پایش وضعیت شهر و نحوه فعالیت پیمانکاران شهرداری رصد میکنیم.»
با نظارت مقبول فاصله داریم
وی با بیان اینکه یکی از چالشهای ما که باعث تشدید زبالهگردی کودکان میشود، افزایش گودهای زبالهگردی در اطراف تهران است، اظهار کرد: پیمانکاران شهرداری در خصوص عدم به کارگیری کودکان در زبالهگردی جدای از بحث جرائم سنگینی که در صورت عدم رعایت این موضوع در انتظارشان هست، از منظر مسئولیت اجتماعی و بحث اخلاقی نیز قانع شدهاند که همراهی کنند،، اما در سطح شهر همچنان کودکانی را میبینیم که به زبالهگردی مشغولند و این بدان معناست که بهرغم نظارت خوبی که سازمان بازرسی شهرداری تهران اعمال میکند، با وضع مقبول فاصله داریم.»
حسینی تصریح کرد: البته برخی از این کودکان ارتباط کاری با پیمانکاران شهرداری ندارند و حتی ممکن است با همراهی پدر یا یکی از اعضای خانواده به این کار مبادرت کنند که البته برای نحوه مواجهه با این پدیده هم باید با همکاری نهادهایی مثل بهزیستی چارهاندیشی کرد.»
در حال تدارک خدمات سیار
سرپرست سازمان خدمات اجتماعی شهرداری تهران با بیان اینکه وضعیت بهداشتی در این گودها بسیار نامناسب است و ساکنین آنها از حداقل امکانات بهداشتی نیز برخوردار نیستند، گفت: بعضاً دیدهشده ۱۰۰ نفر ساکن در یک گاراژ که کودکان نیز میان آنها هستند، از یک سرویس بهداشتی استفاده میکنند، حمام ندارند و به دلیل شدت و حجم کار از تغذیه مناسبی نیز برخوردار نیستند. ما ضمن شروع ارائه برخی از این خدمات مثل تغذیه و ویزیتهای دورهای از ماههای پیش که تا کنون نیز ادامه دارد، برای مباحث بهداشتی در حال تدارک سیستمهای خدمات سیار هستیم.»
حسینی در ادامه به افزایش حصارهای زبالهگردی در اطراف تهران انتقاد کرد و گفت: براساس اطلاعاتی که سازمانهای مردمنهاد همکار با ما به دست آوردهاند، شاهد شکلگیری محلهای جدید تفکیک زباله هستیم، به گونهای که برخی از زمینهای کشاورزی ظرف ماههای اخیر به سایت تفکیک زباله تحت عنوان حصار تبدیل شده و امیدواریم استانداری و فرمانداریهای برخی شهرستانهای اطراف تهران به طور جدی و متمرکز به این مسئله ورود و از توسعه چنین فضاهای غیرقانونی جلوگیری کنند.»
عواقب یک تصمیم اشتباه
ناگفته نماند که شهرداری تهران، فروردین ماه بهدلیل گسترش کرونا در مورد فعالیت زبالهگردان در سطح پایتخت، به تمامی پیمانکاران خود اعلام کرد که تفکیک زباله از مخازن ممنوع است. با اعلام ممنوعیت تفکیک زباله از مخازن و خارج شدن پیمانکاران رسمی از این چرخه، فعالیت زبالهگردان تشدید شد.
این تصمیم اشتباه شهرداری نهتنها دهها میلیارد تومان به شهرداری ضرر زد، بلکه اکنون موجب رشد گودهای تفکیک زباله در زمینهای کشاورزی حاشیه شهر شدهاست. حال آنکه پیمانکاران پسماند میتوانستند با رعایت پروتکلهای بهداشتی به تفکیک بپردازند، ولی حالا عرصه خالی شده برای زبالهگردهای کوچک و بزرگی که هیچ اعتنایی به کرونا ندارند.