وزیر خارجه دولت یازدهم، یک بار دیگر در پاسخ به سؤالی درباره مذاکره با دولت امریکا از جمله «هیچ چیز غیر ممکن نیست» استفاده کرد، ولی گفت که چنین گفتوگویی نباید «فرصتی برای عکس گرفتن مقابل خبرنگاران» باشد. محمدجواد ظریف، لازمه ملاقات با مقامهای امریکایی را «احترام» خوانده، ولی گفته که در مایک پمپئو همتای امریکایی خود، همه چیز دیده به جز احترام.
محمدجواد ظریف در گفتوگو با «لیز دوسِت» خبرنگار شبکه بی بی سی در نیویورک در پاسخ به این سؤال که در دولت سابق امریکا، رابطهای بین او و «جان کری» شکل گرفته و چرا اکنون با مایک پمپئو وزیر امور خارجه امریکا گفتوگو نمیکند، ورود خود را به روابط شخصی با کری رد نکرده و گفته که آنچه برای گفتوگو ضروری است، نه اعتماد دوجانبه بلکه «احترام دوجانبه» است. ظریف میگوید: «احترام دوجانبه پیششرط گفتوگو است و من در مایک پمپئو هر چیزی دیدم به جز احترام دوجانبه.»
خبرنگار بیبیسی از ظریف میپرسد: «ترامپ گفت که روحانی، مردی دوست داشتنی است، مگر این احترام نیست؟» که وزیر خارجه در پاسخ میگوید: «نه، این احترام نیست. احترام بدین معناست که برای خودتان و قولهایتان احترام قائل باشید.»
او به رفتار ترامپ در جریان نشست گروه ۷ اشاره کرد که در جریان آن، رئیسجمهور امریکا بعد از توافق با اعضای این گروه بر سر بیانیه پایانی، امضای خود را پس گرفت. ظریف میگوید: «زمانی که شما باور دارید که میتوانید با گروه ۷ به توافق برسید و سپس سوار هواپیما شوید و این توافق را پاره کنید، فقط به این علت که شخصی سخنانی بر زبان آورده که برای شما ناخوشایند بوده است، این به من نشان نمیدهد که شما مذاکرهکنندهای قابل اطمینان هستید.»
ترامپ به توافق بهتری نخواهد رسید
وزیر خارجه دولت روحانی گفته که هیچ چیز از جمله پیشنهاد ترامپ برای دیدار دو جانبه با حسن روحانی «غیرممکن نیست»، ولی تأکید میکند که نتیجه چنین ملاقاتی صرفاً «فرصتی برای عکس گرفتن مقابل خبرنگاران و سندی دو صفحهای خواهد بود» ظریف گفته است «ما هم اکنون سندی ۱۵۰ صفحهای در اختیار داریم که متن توافق است که نه تنها ایران و امریکا، بلکه شش قدرت دیگر، بر سر تک تک واژههای آن مذاکره کردند.» او میگوید: «به عنوان فردی که بر سر این توافق مذاکره کرده و برای مدتی طولانی درگیر این فرآیند بوده است، میتوانم به ترامپ اطمینان دهم که امریکا به توافق بهتری نخواهد رسید.» خبرنگار بیبیسی با اشاره به ادعاهای مقامات دولت امریکا درباره پیامدهای توافق با کرهشمالی پرسیده و گفته که رهبر کرهشمالی از دشمن درجه یک عمومی در امریکا به رهبری تبدیل شد که ترامپ میگوید به خاطر نامههای زیبایش، عاشق و شیفته او شده است. ظریف در پاسخ گفته است: «روابط بینالمللی به عاشق شدن ارتباطی ندارد. روابط بینالملل، مبتنی بر احترام به تعهدات است. امریکا بر سر توافق مذاکره کرد.»
ظریف در بخش دیگری از گفتوگو با بیبیسی گفته که معتقد است که آثار تحریمها بیش از اینکه جنبه واقعی داشته باشد، جنبه روانی دارد. خبرنگار از او میپرسد «اما ریال، حدود ۸۰ درصد از ارزش خود را از دست داده است» ظریف پاسخ میدهد: «همانطور که گفتم، این اثر روانی [تحریم ها]است و در دو روز اخیر، ریال دوباره توانست حدود ۳۰ درصد از این ۸۰ درصد را به دست آورد. این، یک جنگ روانی است. جنگ اقتصادی که امریکا و برخی وابستگان آن در منطقه علیه ایران راه انداختهاند، بیش از آنکه واقعاً جنگ اقتصادی باشد، جنگ روانی است.»
برجام به تار مو بند است
ظریف در این گفتوگو، نگرانی خود را از فروپاشی برجام پنهان نکرده و میگوید: «این احتمال وجود دارد، اما این نه تنها گام رو به عقب برای ایران، بلکه شکست برای جامعه بینالمللی، قوانین بینالمللی و سازمان ملل خواهد بود.» خبرنگار بیبیسی از تعبیر «به تار مویی بند بودن» برای برجام استفاده کرده و از وزیر خارجه ایران درباره عملی بود و دشواریهای مکانیسم مالی ویژه اروپا پرسیده است. ظریف میگوید: «بله، این کار دشوار خواهد بود، زیرا دلار امریکا نقش فراگیر در نظام مالی بینالملل دارد. این کار دشوار خواهد بود.» وزیر خارجه جمهوری اسلامی این سؤال را مطرح کرده که آیا جامعه بینالمللی به امریکا اجازه سلطه خواهد داد یا نه؟ او میپذیرد که امریکا در گذشته سلطه داشته، ولی این سلطه، «بر اساس مجموعهای از قوانین و نه بر اساس موارد دیکته شده که هرچند روز یک بار تغییر میکنند» بوده است.
وزیر امور خارجه در خصوص کارآمدی مکانیسم ویژه ملی اروپایی، دیدگاهی همراه با شک و تردید از خود بروز میدهد: «به اعتقاد من، این سازوکارها قرار است اجرایی شود. محک بعدی که مهمترین و دشوارترین آزمون خواهد بود، این است که ببینیم آیا سازوکارها مؤثر است یا خیر. به عقیده ما، دلیلی وجود ندارد که این سازوکارها عمل نکند. ما قصد داریم اندکی بیشتر شکیبایی کنیم، اما این بدین معنا نیست که کاسه صبر ما هرگز لبریز نخواهد شد، اما اندکی بیشتر صبر میکنیم تا ببینیم چه میشود».