سرویس بین الملل جوان آنلاین: سفیر امریکا در نروژ از تصمیم اتحادیه اروپا به شدت انتقاد کرده، ولی ژانایولودریان وزیرخارجه فرانسه معتقد است که مابهازای پیوستن شش کشور اروپایی، بازگشتن ایران «به تبعیت از برجام» است. ایران در مقابل، استقبالی سرد از پیوستن شش کشور اروپایی به اینستکس کرده و گفته که امیدوار است پیوستن این شش کشور «یک انرژی جدید به اینستکس بدهد و منجر به عملیاتی شدن هرچه بیشتر آن شود.»
به گزارش «جوان» اروپاییان به جسم محتضر برجام یک شوک دیگر دادند و شش کشور اروپایی روز جمعه در بیانیهای اعلام کردند که به ساز و کار مالی اینستکس ملحق شدهاند. زحمت صدور بیانیه اروپاییان را وزارت خارجه فنلاند تقبل کرده و ضمن اعلام حضور این کشور در اینستکس گف که بلژیک، هلند، نروژ و سوئد قرار است به ساز و کار مالی اتحادیه اروپا با ایران یا همان «اینستکس» بپیوندند. امریکاییها طبق معمول این تصمیم اروپاییان را به باد انتقاد گرفتهاند. «ریچارد گرنل»، سفیر امریکا در آلمان با انتقاد شدید از الحاق این شش کشور در صفحه توئیتر خود نوشته است: «[این کار]در زمانی وحشتناک انجام میشود. چرا باید به رژیم ایران در زمانی که مردم ایران را میکشد و اینترنت را تعطیل میکند پول برسانید؟ شما باید از حقوق بشر حمایت کنید نه اینکه ناقضان [حقوق بشر]را تأمین مالی کنید.» گرنل در اولین روزهای کاری خود به عنوان سفیر امریکا در آلمان نیز با لحنی تحکمآمیز به شرکتهای آلمانی گفته بود باید روابط تجاری با ایران را قطع کنند. هنوز مشخص نیست پیوستن این شش کشور، اثر ملموسی بر کاهش ۷۵ درصدی تجارت اروپاییان با ایران (آمار هفته قبل یورواستات) خواهد داشت یا نه، به خصوص که ایران تاکنون از الحاق سه قدرت اول تا سوم اروپا، یعنی، فرانسه، آلمان و انگلیس نصیبی نبرده است.
نشانه تعهد عمیق!
شاذتر از موضع صریح امریکا، موضع وزیر خارجه فرانسه است که پیوستن شش کشور اروپایی به برجام را نشانه «تعهد عمیق اروپا» به برجام خوانده و از ایران خواسته که در ازای پیوستن این شش کشور، به تعهدات برجامی خود برگردد. «ژان ایو لودریان» در توئیتر نوشت: «امروز تصمیم مهمی از سوی شش کشور اروپایی برای پیوستن به اینستکس انجام شد. اروپاییها تعهد عمیقی برای حمایت از برجام و استقلال عمل اروپا نشان دادند. انتظار داریم ایران به تبعیت از برجام بازگردد.»لودریان چهار شنبه قبل هم با لحنی هشداری، ایران را تهدید کرده بود که پاریس به طور جدی در حال بررسی استفاده از «مکانیسم ماشه» در توافق هستهای موسوم به برجام است. او در پارلمان این کشور گفته بود: «هر دو ماه یک بار لطمهای [به توافق هستهای توسط ایران]وارد میشود، تا امروز که از خودمان سؤال میکنیم و من این را خیلی واضح میگویم که مکانیسم حل اختلاف در توافق را اجرا کنیم.» در حالی که قرار است ۱۵ آذرماه، نشست معاونان وزیر خارجه ایران و ۱+۴ برگزار شود، انتظار میرود که این نشست در سایه تعهد صرفاً لفظی اروپاییان به برجام، زمینهساز تشدید اختلافات و حرکت ایران به سمت گامهای تعدیلی بیشتر در توافق هستهای ایران تابستان سال ۱۳۹۴ شود. بر اساس «مکانیسم ماشه» که در بند ۳۷ برجام آمده، در صورت اختلاف و نقض پایبندی این توافق از سوی امضاکنندگان کمیسیون مشترک تشکیل میشود. چنانچه در این کمیسیون اختلاف حل و فصل نشود، موضوع به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع خواهد شد.
«اما» و «هرچند» عراقچی
عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران که در آستانه نشست ۱۵ آذرماه ایران و ۱+۴ برای رایزنی با طرف چینی به پکن رفته، دیروز با لحنی نهچندان امیدوارانه از الحاق شش کشور اروپایی به برجام استقبال کرد و گفت که امیدوار است این الحاق «یک انرژی جدید به اینستکس بدهد و منجر به عملیاتی شدن هرچه بیشتر آن شود.»معاون ظریف گفت: «هرچند پیوستن کشورهای جدیدی از اتحادیه اروپا به ساز و کار اینستکس به عنوان سهامدار ارزشمند است، اما کارایی این مکانیزم و ساز و کار آن بحث دیگری است.» عراقچی تأکید کرد: «کشورهای اروپایی بدون اینکه وارد یک تجارت معقول با ایران شوند و در حوزههای مختلف خودشان را درگیر کنند تا تجارت راه بیفتد طبیعتاً کاری برای اینستکس نخواهند کرد. ما امیدواریم پیوستن شش کشور جدید به این ساز و کار، یک انرژی جدید به اینستکس بدهد و منجر به عملیاتی شدن هرچه بیشتری آن شود.»عراقچی اظهار کرد معتقد هستم حتی در شرایط تحریم، اینستکس میتواند نزدیک به ۲۰ درصد روابط اقتصادی ایران را پوشش دهد و در مرحله بعدی به وضعیت بهتری هم برسیم. معاون سیاسی وزارت امور خارجه اینستکس را یک ساز و کار اروپایی معرفی کرده و گفته است: «اگرچه کشورهای اروپایی اعلام کردهاند بعد از عملیاتی شدن و جا افتادن این ساز و کار، آن را به روی کشورهای غیر اروپایی هم باز خواهند کرد، ولی روابط اقتصادی ایران و چین احتیاجی به اینستکس اروپایی ندارد، چون در حقیقت ساز و کارهای تهاتر مالی و تهاتر کالایی خود را با چین قبلاً طراحی کردهایم.»