سرویس فرهنگ و هنر جوان آنلاین: ۲۹ مهرماه سال ۹۸، دبیرخانه جشنواره فجر فراخوان حضور فیلمهای سی و هشتمین دوره این جشنواره را منتشر کرد، این آخرین باری بود که جشنواره فجر فراخوان داد و اکنون با وجود تعیین دبیر دوره سیونهم این رویداد، هنوز خبری از انتشار فراخوان نیست. تعلل بیش از حد برای اجرایی شدن فرآیند برگزاری جشنواره که یکی از ابتداییترین مراحل آن انتشار فراخوان است، این شائبه را به وجود آورده که برگزاری منظم جشنواره فجر به مشکل خورده است؛ جشنوارهای که در عمر نزدیک ۴۰ ساله خود هیچ گاه اینچنین درگیر مسئله بقا نبوده است، حتی بمباران تهران در دهه ۶۰ هجری و جنگ تحمیلی نیز سدی در برابر برگزاری جشنوارهای که ویترین سینمای ایران به شمار میرود، نبود، اما امسال کرونا موجود چند میکرونی که به زحمت با میکروسکوپ دیده میشود، آنچنان محاسبات را به هم ریخته که حتی دبیر جشنواره نیز دقیقاً نمیداند قرار است چه اتفاقی بیفتد.
برگزاری جشنواره منتظر فراخوان
محمدمهدی طباطبایینژاد از حدود یک ماه پیش و با حکم رئیس سازمان سینمایی، به عنوان دبیر سیونهمین جشنواره فیلم فجر فعالیت خود را آغاز کرده است. در این مدت انتظار این بود دبیر جشنواره با صدور احکامی مدیران میانی جشنواره فجر را معرفی کند و روند برگزاری جشنواره عملاً آغاز شود، با این وجود نه تنها هیچ مدیری هنوز مشخص نشده است بلکه متن فراخوان که معمولاً بعد از شروع به کار دبیرخانه منتشر میشد نیز هنوز منتشر نشده است. نکته مهمتر اینکه حتی اگر فراخوان جشنواره نیز منتشر میشد، آیا تعداد فیلمهای آماده نمایش برای سال جاری در آن حد هست که بتوان با آن جشنواره برگزار کرد؟! به طور معمول بیش از ۲۰ فیلم برای حضور در بخش اصلی جشنواره فیلم فجر انتخاب میشوند؛ بخشی که به «سودای سیمرغ» شهرت دارد. در کنار این بخش، فیلمسازان فیلم اولی نیز در بخش «نگاه نو» حضور پیدا میکنند. اهمیت فراخوان جشنواره در این است که میتواند تکلیف برگزاری «نگاه نو» یا دیگر بخشهای جشنواره را مشخص کند، اما هنوز هیچ سازوکاری برای آن مشخص نشده است. در فراخوان جشنواره مقررات حضور فیلمها معین میشود و تاریخ ساخت فیلم در آن به عنوان یک قید در نظر گرفته میشود که قبلاً آثار نباید بیشتر از دو سال قبل از برگزاری جشنواره تولید شده باشند.
راهکار فرار از نبود فیلم
تعطیلی پروژههای سینمایی و ناتمام ماندن فیلمبرداری آثار جدید سینمایی باعث شده تا احتمال تکمیل فهرست فجر حتی با کمترین میزان مشارکت نیز بعید به نظر برسد؛ موضوعی که دبیر جشنواره نیز به آن اذعان دارد. طباطبایینژاد میگوید: «سال گذشته در بخش فیلمهای سینمایی حدود ۸۰ فیلم داشتیم که از بین آنها ۲۲ فیلم انتخاب شدند. امسال در بخش مستند بلند نگرانی وجود ندارد، اما در بخش سینمایی در بهترین شرایط و آنقدر که من تا این لحظه آمار فیلمهایی را دارم که تولیداتشان تمام شده و به جشنواره میرسند، این آمار یکسوم سال گذشته است، البته ممکن است شرایط فرق کند و فیلمهایی که پارسال آماده شدند ولی به فجر ۳۸ نرسیدند، به فجر ۳۹ برسند.» استفاده از فیلمهایی که از نظر هیئت انتخاب جشنواره ۳۸، از کیفیت لازم برای حضور در جشنواره برخوردار نبودهاند، به خودی خود عاملی منفی برای جشنواره ۳۹ خواهد بود و این به آن معناست که آثار این دوره از جشنواره نسبت به سال گذشته کیفیت کمتری خواهند داشت.
فیلمهایی که برای فجر میآیند!
اگر مبنای برگزاری سیونهمین دوره جشنواره فجر مانند دورههای گذشته دهه فجر باشد، آثاری که اکنون در حال فیلمبرداری هستند و هنوز به خاطر کرونا به کل تعطیل نشدهاند، باید بر سرعت کار خود برای رسیدن به فجر بیفزایند. محسن قرایی پس از ساخت فیلم «سد معبر» اکنون مشغول فیلمبرداری فیلمی است که فعلاً با نام «بی همه چیز» در حال تولید است. این فیلم را میتوان یکی از پربازیگرترین آثار سینمایی سال ۹۹ دانست. پرویز پرستویی، هدیه تهرانی، علی مصفا و باران کوثری از بازیگران فیلم «بی همه چیز» هستند. مسعود کیمیایی در حال فیلمبرداری اثر تازهای با نام «خائنکشی» است. داستان خائنکشی در بستر تاریخ معاصر میگذرد. این فیلم برداشتی از زندگی «مهدی بلیغ» یکی از مشهورترین کلاهبردارانی است که پیش از انقلاب به «آرسن لوپن ایران» مشهور شده بود. روحالله حجازی، فیلم «روشن» را با حضور رضا عطاران میسازد. «روشن» با محدودیتهای کرونایی فیلمبرداری شده است. «کوسه» فیلمی است که علی عطشانی در حال ساخت آن است. فیلمبرداری «کوسه» در اواسط تابستان به پایان رسیده و این فیلم مراحل فنی خود را پشت سر میگذارد. ابتلای نوید محمدزاده به کرونا باعث شد تا فیلمبرداری فیلم «شب، داخلی، دیوار» ساخته وحید جلیلوند با وقفه مواجه شود. در خلاصه داستان فیلم آمده است: «زندگی نابینایی به نام علی با ورود نابهنگام زنی متواری، آشفته میشود.» «شیشلیک» اولین تجربه کمدیسازی محمدحسین مهدویان در تابستان فیلمبرداری شد و اکنون در مرحله فنی قرار داد. مهدویان از زمان شروع فیلمسازی در وادی فیلم بلند هر ساله در جشنواره فجر حضور داشته است و امسال در صورت آماده شدن فیلم «شیشلیک» ششمین حضور این فیلمساز در جشنواره فجر رقم خواهد خورد. نرگس آبیار پس از فیلم موفق «شبی که ماه کامل شد» فیلمبرداری اثر تازهای به نام «ابلق» را به پایان برده است. این فیلم نیز مانند دیگر ساختههای آبیار یک قصه زنانه را روایت میکند. از دیگر پروژههای سینمایی که ساخت آنها درگیر کرونا شده و امکان رسیدن آنها به فجر به، اما و اگر افتاده است، میتوان به فیلمهای «طلاخون» به کارگردانی ابراهیم شیبانی، «چپ، راست» به کارگردانی حامد محمدی و «شپلوتکا» حسین قناعت اشاره کرد.