سرویس حوادث جوان آنلاین : در کشور ما هم اکنون تعداد معتنابهی تیمهای ورزشی وابسته به ارگانهای مختلف نیروهای مسلح در رشتههای متنوعی در استانهای مختلف در ردهها و دستههای بالا تا پایین مسابقات، در حال فعالیت هستند. این باشگاهها عموما قادر هستند تا به جذب سربازان ورزشکار اقدام کنند تا این افراد بتوانند از دوره خدمت مقدس سربازی خود به عنوان عرصهای مغتنم برای پرورش استعداد ورزشی خود استفاده کنند.
ساز و کار به خدمت گیری سربازان در این تیم ها، عموما قائم به انتخابهای در حد محدود به حلقهی ارتباطات دست اندرکاران هر کدام از تیمهای ورزشی ذی ربط و بعضا نیز همراه با حضور افراد واسطه و احیانا حضور افراد دلال بوده و بدین ترتیب بعضا فرایند انتخاب ورزشکاران به گونهای شایسته سالارانه، سیستماتیک و کشوری انجام نمیشود. این در حالی است که فرصت ارزشمند گذراندن خدمت مقدس سربازی در لباس ورزشی، "حقی عمومی" است. بعضا بسیاری از استعدادهای ورزشی که ایام نوجوانی خود را صرف کوشش در جهت ورزش حرفهای نموده اند، با رسیدن به سن خدمت سربازی مجبور به گذراندن با ارزشترین سالهای عمر خود در محلی غیر ورزشی شده و بواسطه ساز و کار فعلی، از چرخهی رسیدن به موفقیت احتمالی حذف خواهند شد.
راهکار ارائه شده در این مقال، ادعای حذف دلال گری و فساد در سازو کار جذب سربازان ورزشکار را ندارد چرا که چنین مساله ای، هم اکنون، مساله کلیت ورزش ماست و حل آن، مستلزم کوشش جمعی همه نهادها و ارگانهای ورزشی است و مستقیما به نهادهای ورزشی وابسته به نیروهای مسلح نیز ارتباطی ندارد. اما در عین حال، نظر به عمومیت و اهمیت موضوع خدمت مقدس سربازی، طرحی مطرح میشود میتواند سنگ بنای محکمی را در جذب ورزشکاران سرباز پایه گذاری کند و انشاله مبارزه با فساد و اعتلای کیفیت نظام وظیفه در لباس ورزش از میوههای آن خواهند بود.
در این ایده، بهینه کردن و شفاف کردن ساز و کار جذب سربازان ورزشکار در رشتههای مختلف، با راه اندازی سیستمی اینترنتی یکپارچه برای فراخوان و جذب افراد ورزشکار متقاضی خدمت در لباس ورزش امکان پذیر و مفید است.
سامانه مورد نظر، سیستمی شبیه انتخاب رشته کنکور و یا استخدام نهادها عمل خواهد کرد که هر گونه جذب سرباز ورزشکار را ملزم به اقدام از طریق ثبت نام در سیستمی یکپارچه خواهد کرد.
در این سیستم، همهی تیمهای نیروهای مسلح با ذکر محل فعالیت، رده سنی، رشته ورزشی و سطح حرفهای فعالیت خود، لیست شده و هر تیم در رشتهی ورزشی که فعالیت میکند، شرایط پایهای و اولیه خود برای کسانی که میخواهند متقاضی گذراندن دوره سربازی در آن تیم باشند را یاد آوری میکند. سپس این بازیکنان هستند که با بار گذاری مدارک خود شامل مدارک هویتی، جسمانی و ورزشی (و یا حتی امکان بارگذاری فیلمی کوتاه چند دقیقهای از مهارت ورزشی خود)، حق انتخاب ۳ یا ۵ (یا تعداد بیشتری) تیم مورد نظر را دارند.
تنها در صورت صلاحدید هر باشگاه و داشتن معیارهای اولیه، بازیکن به باشگاه مورد نظر دعوت میشود. اگر بازیکنی بتواند از فیلتر اولیه عبور کند و به باشگاه دعوت شود، یا از او تست به عمل آید یا (چنانچه سوابق بارگذاری شده به اندازه کافی قابل اعتنا باشد) برای عقد قرارداد اقدام میشود.
هرچند، در نگاه اول، در این سیستم نیز، پارتی بازی و دادن حق اولویت به افرادی خاص (با دعوت آنها به ثبت نام در سیستم و سپس ادامه مسیر از طریق دلالها)، هنوز ممکن است، اما فواید راه اندازی این سیستم (که هزینهی عملیاتی نمودن آن نیز با وجود سیستمهای مختلف و مشابه فناوری اطلاعات در کشور ما چندان بالا نیست) چیست؟
۱. ارتباط مستقیم ورزشکاران سرباز از سراسر کشور با تیمهای نظامی از سراسر کشور بدون حضور واسطه ها: استعدادهایی در استانها و شهرستانهای مختلف هستند که میتوانند "بدون واسطه و مستقیم"، خود را به باشگاههای مختلفی -حتی "دور دستتر از محل سکونت خود" و در سطح کشوری- معرفی نموده و چنانچه شایستگی داشته باشند، احتمالا جذب نیز ممکن است بشوند.
۲. افزایش عرضه بازیکنان خوب به کل سیستم: "افزایش تعداد داوطلبان جذب در همهی باشگاهها" از طریق ثبت نام کشوری و سراسری در سیستم، خود به خود هزینهی فعالیتهای واسطه گرایانه را افزایش خواهد داد چرا که مابین متقاضیان، بازیکنان شایستهای برای تیمهای مختلفی درخواست میدهند و در همهی تیم ها، کسانی وجود دارند که پرونده متقاضیان را مشاهده کرده و علایقی برای جذب بهترها وجود دارد که تا حدودی میتواند از تضییع حقوقی که بعضا هم اکنون اتفاق میافتد، جلوگیری کند.
۳. فشار شفاف شدن نحوهی جذب تیمهای بد: به تدریج در این سیستم، بازیکنان متقاضی جذب به انتقال اطلاعات چگونگی نحوه جذب تیم های مختلف به همدیگر و نسلهای بعدی پرداخته و اینکه کدام تیمها در جهت جذب بهترین استعدادها اقدام میکنند و "کدام تیمها احتمالا محملی برای واسطهها میباشند، شفافتر میشود".
۴. افزایش احتمال موفقیت تیمهای خوب و بازیکنان خوب: هر تیمی که خود را از نعمت جذب بازیکنی خوب محروم کند در واقع آن بازیکن را به گزینه بعدی بازیکن در فهرست انتخابهایش سپرده است. این در حالی است که در سیستم فعلی، یک بازیکن، احتمالا پس از عدم جذب در یک یا دو تیم نظامی، "از گردونهی خدمت در لباس ورزشی خارج میشود" و راهی خدمت در عرصهای غیر ورزشی میشود. در حالی که تیمهایی که به صید بهترینهایی "که از سراسر کشور ثبت نام کرده اند"، اقدام میکنند، در این سیستم، نتایج بهتری کسب خواهند کرد و خود به خود به ارتقای بهتری در مسابقات میرسند.
من حیث المجموع، با وجود تعداد معتنابه تیمهای سرباز، شانس و فرصت گذراندن دوره مقدس سربازی در لباس ورزشی، امکانی ارزشمند است که جا دارد، عادلانه و شفاف مابین "همه ی" داوطلبین جوان در سراسر ایران تقسیم گردد. تحقق این شرایط با استقرار سیستمی یکپارچه و کشوری، نه تیم ورزشی نظامی خاصی را "مجبور" به جذب بازیکن خاصی میکند و نه بالعکس، بازیکن خاصی را "مجبور" به انتخاب تیم نظامی خاصی میکند.
راه اندازی این سیستم، تنها، به معنی ایجاد سیستمی "تسهیل گرایانه" است که بازیکنان سرباز در سراسر کشور را به تیمهای نظامی در سراسر کشور "وصل" میکند.
این امر، نه تنها باعث افزایش "هزینه" رفتارهای دلال گرایانه و فساد آور میشود، بلکه، موجب "امیدواری" بیشتر در جامعه بزرگ نوجوانان و جوانان کشور میشود؛ و من ا... توفیق
دکتر حامد خلیلی* دکترای اقتصاد از دانشگاه بن آلمان