سرویس بینالملل جوان آنلاین: درز اطلاعات مربوط به ۵۰ هزار شماره تلفن همراه از شخصیتهای سیاسی، مذهبی و حقوق بشری جهان نشان میدهد که بدافزار جاسوسی «پگاسوس» ساخت رژیم صهیونیستی که در اختیار سایر دولتها قرار گرفته به راحتی به حریم خصوصی افراد مورد هدف نفوذ کرده و آنها را شنود میکند. افشای این اطلاعات واکنشهای گستردهای را در سراسر جهان به همراه داشته، تحقیقات بینالمللی در این زمینه شروع شده و حتی رئیسجمهور فرانسه که یکی از اهداف اصلی این جاسوسی بوده برای در امان ماندن از حملات جاسوسی بلافاصله شماره همراه خود را عوض کرده است؛ بدافزاری که گفته میشود عربستان سعودی و امارات بیش از سایر کشورها از آن استفاده ابزاری داشتهاند.
پس از افشای اطلاعات مربوط به جاسوسی امریکا از متحدانش، این بار جاسوسی بدافزار پگاسوس، نگرانیها را نسبت به نفوذ به حریم خصوصی افراد افزایش داده است. نتایج تحقیقات مشترک ۱۷ سازمان رسانهای از جمله واشنگتنپست، گاردین و لوموند روی مجموعهای از اطلاعات افشاشده، حاکی از این است که بدافزار پگاسوس ساخت شرکت صهیونیستی «اناساو» برای جاسوسی از خبرنگاران، فعالان حقوق بشر، مدیران شرکتهای تجاری و سیاستمداران بهکار رفته است. به گزارش روزنامه نیویورک تایمز، مجموعه اطلاعات افشاشدهای که در اختیار این سازمانهای رسانهای قرار گرفته بود، فهرستی از بیش از ۵۰هزار شماره تلفن بود که براساس گزارشها از سال ۲۰۱۶ بهعنوان هدفهای مورد نظر مشتریان شرکت «اناساو» برای جاسوسی معرفی شده بودند. شماره تلفن روزنامهنگارانی از سازمانهای رسانهای سراسر جهان، از جمله خبرگزاری فرانسه، رویترز، والاستریتژورنال، سیانان، نیویورکتایمز، الجزیره، لوموند، الپائیس، بلومبرگ، آسوشیتدپرس، گاردین و بسیاری از رسانههای دیگر، در میان شمارههای موجود در این فهرست افشاشده قرار داشت. البته براساس نتایج تحقیقات، همه شماره تلفنهای موجود در فهرست هک نشدهاند، اما گوشیهای بیش از نیمی از آنها به این بدافزار جاسوسی آلوده شده است. بر اساس گزارشها، شخصیتهایی همچون آیتالله سیستانی، مرجع عالیقدر شیعیان عراق و امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه از جمله افرادی هستند که مورد حمله این بدافزار قرار گرفتهاند. به گزارش شبکه فرانس ۲۴، یک مقام دفتر ریاست جمهوری فرانسه اعلام کرد که امانوئل ماکرون در واکنش به ماجرای بدافزار جاسوسی «پگاسوس» گوشی همراه خود را عوض کرده است.
به گزارش خبرگزاری رویترز، کشورهایی که بیشترین استفاده را از این نرمافزار انجام دادهاند شامل جمهوری آذربایجان، بحرین، مجارستان، هند، قزاقستان، مکزیک، مراکش، رواندا، عربستان سعودی و امارات میشوند. محققان توانستند بیش از هزار نفر را از طریق تحقیق و مصاحبه در چهار قاره شناسایی کنند؛ چندین نفر از اعضای خانواده سلطنتی عرب، حداقل ۶۵ مدیر بازرگانی، ۸۵ فعال حقوق بشر، ۱۸۹ روزنامهنگار و بیش از ۶۰۰سیاستمدار و مقام دولتی، در میان افرادی بودند که گوشی آنها با نرمافزار پگاسوس هک شده بود. به گزارش رویترز، یکی از اعضای مستقل مجلس اعیان انگلیس که ظاهراً در بین سالهای ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۸ هدف برنامه جاسوسی پگاسوس قرار گرفته است، گفته است: «در صورتی که خبر جاسوسی از اعضای پارلمان انگلیس صحت داشته باشد، این مسئله به مثابه تخطی از اعتماد و نقض حاکمیت محسوب میشود.»
به گزارش روزنامه گاردین، بدافزار پگاسوس تلفنهایی با هر دو نوع سیستمعامل اندروید و آیاواس را آلوده کرده است. یکی از ویژگیهای مهم این برنامه، استفاده از روش حمله فناوری zero-click یا همان هک گوشی بدون کلیک کردن کاربر بر لینک مشکوک است. این یکی از پیشرفتهترین و قویترین روشها برای هک کردن گوشی و جاسوسی از صاحب آن محسوب میشود. پگاسوس یک نرمافزار هک یا جاسوسی است که در یک شرکت اسرائیلی به نام گروه «اناساو» ایجاد شده و از طریق آن به دولتهای مختلفی در اقصینقاط جهان ارائه شده است. این بدافزار از این قابلیت برخوردار است تا میلیاردها گوشی تلفن همراه را که با سیستم عاملهای آیاواس یا اندروید کار میکنند، آلوده کند و اطلاعات آنها را هدف عملیات جاسوسی قرار دهد. به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، «به محض اینکه بدافزار پگاسوس در یک گوشی تلفن همراه نصب شود، قادر است تمامی اطلاعات و فایلهای موجود در تلفن مذکور را به سرقت ببرد. پیامهای کوتاه، تاریخچه تماسها، تقویم، ایمیلها و همچنین تاریخچه جستوجوها، توسط بدافزار پگاسوس به طور کامل میتوانند استخراج شده و هدف جاسوسی قرار گیرند.» به گزارش گاردین، شرکت «اناساو» اعلام کرده که هدف اصلی این برنامه مبارزه با آنچه تروریسم نامیده میشود، است، اما قربانیان هدف قرار گرفته - به گفته جیک مور کارشناس امنیتی انگلیس- فعالان حقوق بشر، روزنامه نگاران، سیاستمداران و برخی افراد ثروتمند بودند، بنابراین هر کسی که پشت این برنامه قرار گیرد، افراد مشخص و خاصی را هدف قرار میدهد.
به گزارش یورونیوز، آلن وودوارد، استاد امنیت سایبری در دانشگاهی در بریتانیا میگوید: «پگاسوس احتمالاً یکی از توانمندترین ابزارهای دسترسی از راه دور است.» او گفت: «به این فکر کنید که گویی تلفن خود را در دست شخص دیگری قرار دادهاید. به این ترتیب از این بدافزار میتوان برای خواندن پیامها و ایمیلهای هدف و جستوجوی عکسهایی که گرفتهاند و استراق سمع تماسهای آنها و ردیابی موقعیت مکانی آنها و حتی فیلمبرداری از طریق دوربین آنها استفاده کرد.»
رد پای ریاض و ابوظبی
درحالی که بدافزار پگاسوس متعلق به صهیونیستها بوده، اما رد پای عربستان سعودی و امارات بیش از دیگران در این ماجرا دیده میشود. روزنامه گاردین، روز پنج شنبه بر پایه یک سری تجزیه و تحلیلها گزارش داد که امارات در هک گوشیهای انگلیسی در پروژه جنجالی جاسوس پگاسوس نقش داشته. اما وزارت امور خارجه امارات با «ادعا» خواندن این گزارشها، مدعی شد که این اخبار «هیچ شواهدی ندارند و کاملاً دروغ هستند». از سوی دیگر، عربستان هم یکی دیگر از کشورهایی که در این پرونده از آن به عنوان شنودکننده مکالمات نامبرده شده است نیز روز پنج شنبه به این گزارشها واکنش نشان داد. یک مقام مسئول سعودی در گفتگو با تلویزیون این کشور با بیاساس خواندن این گزارشها، ادعا کرد: «شیوه و سیاست عربستان سعودی ثابت است و چنین اقداماتی را نمیپذیرد.» این درحالی است که روزنامه گاردین که مدتها به افشاگری درباره شرکت توسعهدهنده جاسوسافزار پگاسوس پرداخته، فاش کرده بود که تلآویو برای فروش این نرمافزار به حکومت سعودی مجوز صادر کرده است. عربستان و امارات در سالهای اخیر روابط خود را با اسرائیل عادی کرده و بیش از پیش به سمت همکاریهای امنیتی در منطقه پیش رفتهاند.
واکنشهای جهانی
در پی انتشار گزارشهای رسانهای در خصوص اجرای عملیات جاسوسی علیه الجزایر با استفاده از برنامه اسرائیلی پگاسوس، دادستان کل الجزایر دستور تحقیقات اولیه در این باره را صادر کرد. آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان هم خواستار محدودیت فروش جاسوسافزار صهیونیستی «پگاسوس» شد. بنا بر گزارش خبرگزاری رویترز، مرکل در پاسخ به سؤال خبرنگاران در خصوص برنامه پگاسوس گفت که حائز اهمیت است که نرمافزار هک پگاسوس به دست افراد نااهل نیفتد. وی ادامه داد که کشورهایی که در خصوص نحوه استفاده از نرمافزار جاسوسی هیچگونه نظارت قضایی ندارند، نباید حق استفاده از جاسوسافزار را داشته باشند. سخنگوی دولت فرانسه هم گفت که ماکرون با کمیته دفاعی نشست اضطراری برگزار میکند که به بحث پگاسوس و مسئله امنیت سایبری اختصاص دارد. همچنین حزب مخالف دولت هند موسوم به «کمیته کنگره تامیل نادو» پنج شنبه تظاهرات اعتراضی برگزار کردند. سازمان خبرنگاران بدون مرز هم از رژیم صهیونیستی درخواست کرد صادرات جاسوسافزار به جهان را متوقف کند.