آیا پناهیان نسبت ناروا به پیامبر و حضرت علی (ع) داد؟

جوان آنلاین: در بیست و ششمین سحر از برنامه تلویزیونی «ماه من» حجت الاسلام پناهیان در ادامه سلسله مباحث خود درباره حسادت، به ذکر نمونه‌هایی از تاریخ حکومت رسول خدا و امیراالمؤمنین علیه‌السلام اشاره می‌کند. این سخنان پناهیان به گونه‌ای تحریف و تقطیع می‌شود که گویی وی نسبت‌های ناروایی به ساحت پیامبر اسلام و اهل بیت وحی داده است. همین اشتباه رسانه‌ای سبب می‌شود رسانه‌های نیابتی همچون اینترنشنال از این آب گل آلود ماهی خود را صید کنند. 

به گزارش تسنیم، فارغ از اینکه این انتقادات چه مقدار مبتنی بر نقد‌های منصفانه است یا خیر؛ سخنان وی را از منظر یک مخاطب مورد مطالعه و ارزیابی قرار می‌دهیم. پناهیان در ابتدای سخنانش هفت مرحله را برای تشدید حسادت بیان می‌کند و بعد یکی از انواع حسادت را حسادت معنوی یا حسادت نسبت به امر ولایت معرفی می‌کند.

وی دربارۀ حسادت معنوی، به ذکر نمونه‌هایی از سیره حکومت‌داری رسول خدا صلی الله علیه و آله و امیر مؤمنان علیه‌السلام اشاره کرده، می‌گوید: وقتی آدم‌های خوب حکمرانی کنند، دشمن بیشتری دارند. به خاطر حسادتی که به ویژه در نخبگان و خواص جامعه است. امیرالمؤمنین می‌فرماید این مردم به ولایت هر کسی جز من راضی‌تر بودند.

سپس پناهیان ادامه می‌دهد: (آن حسودان می‌گویند) اگر خوبان، حاکم نباشند، خیلی از دعوا‌ها می‌خوابد. یک نفر مقاله ضد، ولی فقیه می‌نوشت و وظیفه خودش می‌دانست. می‌گفت من در این کشور عالمی روشنفکرتر و زاهدتر و شجاع‌تر از رهبری نمی‌شناسم، اما نمی‌توانم تحمل کنم. اسم حسادت را نمی‌آورد. حسادت خودش را تئوریزه می‌کرد.

این کارشناس مذهبی می‌گوید: وقتی حسادت به مرحله آخر برسد، (از منظر حسودان) باید ولیّ خدا را کشت. او وقتی ولایت دارد، اگر بتوان با او رفیق شد و چیزی به آدم بماسد (خوب است)، اما اگر کمی گوشت‌تلخ باشد، نزد او بروی، شمع را خاموش می‌کند، شمشیر کشیدن دارد. (اشاره به ماجرای طلحه و زبیر) می‌گویند باید علی را بکشیم.

پناهیان می‌گوید: امیرالمؤمنین علیه‌السلام نیز در مقام خلافت، گوشت‌تلخی می‌کرد. یک دفعه بیت المال را مساوی تقسیم کرد. هیچ کس نمی‌شود با او رفیق شود. (یکی بگوید) یک باند درست کن (کنایه از باندبازی‌ها در دستگاه حاکمیت) تا حکومت تو را نگه دارند. دم آن‌ها را ببین. تو (علی (ع)) یک رفیق برای خودت نمی‌گذاری. ریشه‌اش بحث حسادت است که اینگونه بیان می‌شود و پوسته ظاهری‌اش است.

این کارشناس مذهبی افزود: (در نهان می‌گفتند) شما (علی) به حکومت رسیدی، اگر بنا شد رئیس ما باشی، یک کمی با ما کنار بیا. اما با کسی کنار نمی‌آمد.

اما آنچه که در ادامه سخنان حجت‌الاسلام پناهیان می‌خوانیم، همان نقطه‌ای است که به صورت تحریف‌شده دست روی آن گذاشتند که با هم می‌خوانیم:

پناهیان می‌افزاید: از این بدتر (از منظر بدان) وضعیتی بود که رسول خدا به وجود آورد. (یعنی در عدالت گوی سبقت را ربوده بود) رسول خدا هم نه یک رفیق برای خودش و نه برای علی (ع) نگه داشت. فکر نکنیم رسول خدا مهربان بود و امیرالمؤمنین گوشت تلخ. همه می‌دانستند ایشان وقتی خشن بود و به رسول خدا شکایت می‌کردند، پیامبر می‌فرمود از علی بن ابی طالب شکایت نکنید. إنّه خَشن فِی ذات الله؛ او در راه خدا خشونت دارد. رسول خدا چرا یک باندی برای خودش درست نکرد. خیلی‌ها را راند. سیزده سال که طول کشید، به خاطر همین گوشت تلخی (در امر عدالت) بود. اینگونه است که حسادت معنوی (نسبت به آنان) زیاد می‌شود. 

 بر اساس این سخنان، به وضوح مشخص است که گوینده به دنبال تضعیف جایگاه معصوم نیست بلکه در بیان تقویت خصلت عدالت نبوی و علوی است. یعنی آن دو بزرگوار، نسبت به کسانی که دنبال تبعیض بودند، خشن رفتار می‌کردند و گوشت‌تلخی می‌کردند. نقدی که برخی نسبت به سخنان پناهیان داشتند، اینگونه بود که خصلت «گوشت تلخی» را (نغوذ بالله) به تمام شخصیت پیامبر (ص) تعمیم داده بودند در حالی که منظور مهمان برنامه آشکار بود؛ بنابراین اینگونه اظهار نظر‌ها نه تنها نقد نبود بلکه تحریف آشکاری است که به مرور زمان سبب نهادینه شدن سنت‌های غلط در فضای رسانه‌ای می‌شود، طوری که هرکسی به اسم نقد، به خود اجازه می‌دهد دست به تهمت و افترا بزند؛ بنابراین موضوع ما دربارۀ امثال پناهیان و هر سخنران و واعظ دیگری نیست بلکه مقابله با نقد‌های غیر منصفانه و خارج از قاعدۀ است. 

البته ذکر این نکته مهم است که در فضای رسانه‌ای خوب است از الفاظی استفاده شود که سبب بهره‌برداری دشمنان و یا حتی ایجاد سوء تعبیر در میان مخاطبان نیز نشود. اینگونه نسبت دادن‌ها به معصومین علیهم السلام هرچند در قالب مثال باشد، شاید در شأن آن انوار مقدس نیست.