جوان آنلاین: وقتی نام «دانشجو معلمی» به گوش میرسد، تصور بر این است که یک نفر، توانسته دانشجو باشد و در مسیر تحصیلات عالی رشد و پیشرفت کند و در عین حال هم توانسته شغل معلمی را کسب کند. در واقع اینطور برداشت میشود که این فرد همزمان با گذراندن دوران دانشگاه، تجربه و درآمدی نیز کسب خواهد کرد، اما کاش همینطور بود و همه دانشجو معلمان در تحصیل و شغلشان رو به پیشرفت بودند. متأسفانه واقعیت چیز دیگری است، به خصوص برای آنهایی که ورودی سال ۱۳۹۹ هستند و یک سال زودتر به مدرسه رفتند، زودتر رفتند تا به بحران کمبود معلم کمک کنند، اما حالا خودشان درگیر بحران شدهاند. این یک واقعیت تلخ است و متأسفانه در چنین شرایطی، مسئولان نظام آموزشی چندان تلاشی برای بهبود وضعیت این افراد انجام ندادهاند، البته به جز درنظر گرفتن چند امتیاز ویژه که شاید در رتبهبندی آنها تأثیر بگذارد، شاید!
شرایط به گونهای رقم خورده که عمده دانشجو معلمان، خودشان را از اینجا رانده و از آنجا مانده میدانند، چراکه نه وقت کافی برای درس خواندن دارند و نه درآمد مناسبی برای شغلی که تمام و کمال برایش وقت میگذارند، دریافت میکنند. در چنین وضعیتی، آنها آینده مبهمی را پیش روی خود میبینند و دلشان میخواهد هر چه زودتر از این برزخی که در آن گیر کردهاند، نجات پیدا کنند، اما آیا مسئولان آموزش و پرورش تدبیری برای این مشکل اندیشیدهاند؟
اختصاص ۱۰ امتیاز ویژه برای رتبهبندی
پیش از این، «جوان» گزارشی را درباره مشکلات دانشجو معلمی و حقوق کمی که به حساب آنها واریز شدهاست، گزارشی را نوشت. برخی دیگر از رسانهها نیز به مسائل و مشکلات دانشجو معلمان پرداختند و گزارشاتی را منتشر کردند. به دنبال این گزارشها، رضا مراد صحرایی، وزیر آموزش و پرورش در صفحهویراستیاش خبر از اختصاص ۱۰ امتیاز ویژه در مرحله ارتقای رتبهبندی برای دانشجومعلمان ورودی ۹۹ و۹۸ دانشگاه فرهنگیان داد. او نوشت: «به منظور تقدیر از اقدام جهادی دانشجو معلمان ورودی ۹۸ و ۹۹دانشگاه فرهنگیان (که زودتر از فارغالتحصیلی به کلاس درس رفتند) در مرحله ارتقا رتبهبندی ۱۰ امتیاز ویژه به ایشان تعلق خواهد گرفت. در عنوان بخش مشارکتها شش امتیاز و در بخش سنوات تجربی چهار امتیاز به عنوان تقدیر در نظر گرفته شدهاست. ارزش کار این عزیزان در کمک به اعتلای نظام تعلیم و تربیت بیش از این است. از تلاشها و زحمات این معلمان جوان صمیمانه تشکر میکنم.» بدون شک پیام آقای وزیر به انگیزهبخشی دانشجو معلمان برای تلاشهای بیشترشان کمک خواهد کرد، اما مشکل اصلی آنها کسری حقوقشان است، بنابراین سؤال اصلی این است که این مشکل چه زمانی حل و فصل خواهد شد؟
رفع بحران کمبود معلم با کمک دانشجویان
براساس اطلاعاتی که دانشگاه فرهنگیان در اختیار پانا قرار دادهاست، تعداد ۵ هزارو۷۰۹ نفر از دانشجومعلمان ورودی ۱۳۹۹ دانشگاه فرهنگیان، در سال تحصیلی ۱۴۰۳- ۱۴۰۲ در تمامی پایههای مقطع ابتدایی و دوره اول و دوم متوسطه مشغول به تدریس در مدارس هستند. این دانشجو معلمان در تمامی مقاطع تحصیلی تدریس میکنند و در همه استانها به غیر از استانهای اردبیل، ایلام، لرستان، خراسان شمالی، سمنان و خراسان رضوی با هدف کمک به رفع بحران کمبود معلم و تربیت آیندهسازان این مرز و بوم آستین همت بالا زدهاند.
همچنین طبق اعلام این دانشگاه، استانهای آذربایجان شرقی، اصفهان، خوزستان، تهران، سیستانوبلوچستان، فارس، کرمان و مازندران بیشترین جذب این گروه از دانشجومعلمان را داشتهاند.
گلایه دانشجومعلمان
آقای سماواتی، یکی از دانشجو معلمان که ورودی ۹۹ دانشگاه فرهنگیان است در رابطه با مشکلات دانشجو معلمی به «جوان» میگوید: «کسورات دانشگاه است همیشه و همیشه محل بحث بودهاست، اما تا امروز راهحلی برای آن پیدا نکردهاند، چرا باید درصد زیادی از حقوق من دانشجو که همراه با سایر معلمان مشغول تدریس در هستم کسر شود؟ مگر نه اینکه برای جبران کمبود معلم از ما کمک گرفتهاند، پس چرا از حقوق ما کم میکنند؟» او به نداشتن رفاهیات نیز اشاره میکند و اظهار میدارد: «در تمام این مدت که دانشجو و همچنین معلم بودم، اصلاً چیزی به عنوان رفاهیات شامل حال من و امثال من نشد، متأسفانه عمده بخشنامه و تصمیمات در جهت تضعیف دانشجو معلمان است و نه انگیزهبخشی به آنها.»
او درباره پیام اخیر وزیر آموزش و پرورش مبنی بر درج ۱۰ امتیاز برای دانشجو معلمان میگوید: «این کار بدون شک ایجاد انگیزه میکند و میتواند مفید باشد، اما وقتی وعدههای قبلی روی زمین مانده و به آنها عمل نشدهاست، چطور میتوانیم به عمل مسئولان به وعدههای جدیدشان امیدوار باشیم؟»
این دانشجو معلم به پرداختیهای نامنظم حقوقها نیز اشاره میکند و میگوید: «در برخی از استانها شنیدهام که، چون کمبود نیرو نداشتند، دانشجو معلمان را به کار نگرفتند، اما در برخی دیگر از استانها گلایههایی مبنی بر نامنظم بودن پرداختیها و بدعهدیها شنیده میشود.»
خانم نعمتی هم یکی دیگر از دانشجو معلمانی است که در رابطه با مشکلات کسری از حقوقشان به «جوان» میگوید: «دانشجو معلم بیش از هر قشر دیگری در جامعه فرهنگیان مظلوم واقع شدهاست، وقتی پای درددل این قشر بنشینید، بدون شک اولین مسئله همهشان همین کسری حقوق چند دهدرصدی است! و بعد از آن درباره مشکلات دیگرشان میگویند. متأسفانه در حال حاضر دانشجو معلمان ترددی، ۲۵درصد و دانشجویان خوابگاهی نیز ۴۵ درصد از حقوقشان کسر میشود. صرفاً به آنها وعده غذایی داده میشود و چه کسی ناهار بخورد یا نخورد باید این پول از حسابش برداشته شود؛ حال اینکه کیفیت ناهار چگونه است، بماند.» در کجای دنیا یک نفر همانند همکار خود کار میکند، اما تقریباً نیمی از حقوقش را به دلیل اینکه دانشجو است، برمیدارند؟! متأسفانه در ماه گذشته (فروردین) مبلغ ناچیزی به حساب برخی از دانشجو معلمان واریز شده و معلوم نیست در اردیبهشت ماه چه اعداد و ارقامی را برایشان تعیین کردهاند!
خانم نعمتی به شرایط بسیار بد برخی از دانشجو معلمان نیز اشاره میکند و میگوید: «شاید باور نکنید، اما دانشجو معلمی را میشناسم که در ماه گذشته حقوق زیر ۱۰۰ هزار تومن دریافت کردهاست و حتی عکس فیش حقوقی او را دارم. این کسریها بدون هیچ اطلاع قبلی و برنامه از پیش تعیینشده انجام شدهاست.»
در این میان، بسیاری از دانشجومعلمان متأهل هستند و باید با حقوق دریافتیشان خرج یک زندگی را بچرخانند. دانشجو معلمانی که به تعبیر خودشان در روز معلم آنها را دانشجو خطاب میکنند و در روز دانشجو میگویند شما معلم هستید، تا شاید با این ترفند راه فراری برای ندادن هدیهای مناسبتی (هر چند اندک) به آنها داشتهباشند. بدون شک این نوع برخورد با این قشر بدون شک تأثیرات سوئی در روند آموزش و پرورش کشورمان میگذارد.
سؤالاتی که بیجواب ماندهاست
رنج دانشجو معلمی ادامه دارد، به خصوص آنهایی که ورودی ۱۳۹۹ هستند. لازم است مسئولان نظام آموزشی کشور به سؤالات این افراد، شفاف و دقیق پاسخ بدهند. اینکه چرا دانشگاه فرهنگیان سالیان سال است زیر سایه بیتفاوتی دستگاههای نظارتی دست در جیب دانشجو معلمان کرده و ماهانه ۴۵درصد از حقوق دانشجویان خوابگاهی و ۲۵درصد از دانشجویان غیرخوابگاهی یا به اصطلاح ترددی برداشت میکند؟ آیا قرار نیست برای این کمبود حقوق تدبیری اندیشیدهشود؟ همچنین نیاز است جزئیات ۱۰ امتیازی که قرار است به دانشجومعلمان تعلق بگیرد مشخص شود، اینکه این امتیاز چه میزان در رتبهبندیهایشان اثرگذار خواهد بود؟ اینها سؤالاتی است که امید است وزارت آموزش و پرورش به آنها پاسخ دهد.