صندوقهای قرضالحسـنه که به همت سـازمان بسـیج سـازندگی کشـور و بـا هـدف ایجـاد اشـتغال و توانمندسازی مناطـق محـروم راهاندازی شده است، میتواند باعث حـذف بوروکراسی بانکها و کمک به اشتغالزایی در کشور شود. این صندوقها در گام اول ایجاد اشـتغال روسـتایی در قالب تشکلهای مردمی و تعاونیهای تولیدی را در برنامه دارند و قرار نیست به بانک یا مؤسسه مالی تبدیل شوند.
صندوقهای قرضالحسنه میتوانند در تقویت پیوند اجتماعی، امیدآفرینی و گرهگشایی از مشکلات هموطنان نقش بسزایی ایفا کنند، اما اشتغالزایی هدف اصلی اسـت. ۱۱۰هزار فرصت شـغلی و ۱۵هزار شـغل پایـدار یکـی از بـرکات ایـن طـرح تاکنون بـوده است و ۶۲۰ تشـکل مردمـی و تعاونـی در ذیـل صندوقها مجـوز گرفتـه و رتبهبنـدی فعالیت دریافت کردهاند.
در همین رابطه احسان فرهی، مدیـر طـرح صندوقهای قرضالحسـنه سـازمان بسیج سازندگی کشور با بیان اینکه ایجـاد اشـتغال بـا هـدف تحقـق جهـش تولیـد و کمـک بـه بهبـود معیشـت مـردم از اهـداف مهـم طـرح اعتلای صندوقهای قرضالحسنه است، میگوید: در ایـن راسـتا هزارو ۲۰۰ نفـر تسـهیلگر جهـت راهاندازی صندوقها و کمـک بـه اعضای صندوقها آمـوزش دیدهاند. تمامـی ایـن تسـهیلگران در هشت دوره آموزشـی به صورت پودمانی شـرکت و گواهی پایان دوره دریافت کردهاند. هر چند همراهـی و تعامـل بیشـتر بانکهای عامـل بـا صندوقهای قرضالحسنه در راستای اشتغال و ارتقای سطح اقتصادی مردم ضروری است. تسـهیلات صندوقها بـه میـزان آورده اعضـا پرداخـت میشـود و در بعضـی از نقـاط حـق عضویـت ماهانـه ۱۰۰هزار تومـان و در مناطق محـروم بـا ظرفیـت اقتصـادی کمتر ۲۰هزار تومان اسـت.
وی ادامه میدهد: در حال حاضر ۲۴هزار صندوق قرضالحسنه مردمی در روستاها و محلات کمبرخوردار شهری تشکیل شده است که با کمترین بوروکراسی اداری تسـهیلات قرضالحسـنه بـه اعضای صنـدوق پرداخـت میکنند. تسـهیلگران آمـوزشدیـده بـه عضویابـی و ترغیـب مـردم برای حضور آنها اقدام میکنند و تمامی فرآیند راهاندازی صندوق، ایجاد اشتغال، حسابداری، طرحهای توجیهی و کار گروهی را به مردم آموزش میدهند.
به گفته مدیـر طـرح صندوقهای قرضالحسـنه سـازمان بسیج سازندگی کشور، اعضای صندوقها از یک روستا و معمولاً به صورت خانوادگی و فامیلی هسـتند و در این صندوقها بدون نامه کسـر از حقوق و مراحل اداری تسـهیلات قرضالحسـنه خرد با ضمانت داخلی اعضای گروه پرداخت میشود. فرهی در مورد نحوه مدیریت یا رسیدگی به این صندوقها تصریح میکند: سامانهای به نام «یارا» وجود دارد که کل فرآیندهای مالی و پرداخت اقساط صندوقها و گردش مالی صندوقهای قرضالحسنه در آن ثبت میشود. یکی از اقدامات مثبت این طرح جذب منابع خیرین در راستای ایجاد اشتغال است که در مجموع حدود ۳۰ میلیارد تومان منابع جـذب شـده اسـت.
وی تأکید میکند: در سـال ۱۴۰۰ تمرکـز صندوقهای قرضالحسـنه روی پایدارسـازی مشـاغل ایجـاد شـده و کیفیسازی صندوقهای تشکیل شده بود. در برخی صندوقها ماهانه سه تا چهار فقره تسهیلات قرضالحسنه به اعضا پرداخت میشود و تفاوت صندوقهای قرضالحسنه روستایی با صندوقهای خانگی در این است که در صندوقهای خانگـی اعضـا بیـن خودشـان قرعهکشـی میکردنـد و پـول تقسـیم میشـد، امـا ایـن پـول صـرف اشـتغال نمیشـد، در حالـی کـه در صندوقهای قرضالحسنه روستایی، بسیج سازندگی با حضور افـراد تسـهیلگر آنهـا را بـه سـمت اشـتغال خـرد روسـتایی هدایت میکنند و تسـهیلات صندوق صرف اشـتغال یا تثبیت اشـتغال میشود.
منابع مالی صندوقها به صورت گردشـی در دسـت مردم اسـت و در واقع پول رسوب نخواهد کرد و مدیریت منابع مالی به صورت مردمـی باقـی خواهـد مانـد و منجـر بـه تشـکیل بانـک یـا مؤسسـه مالی نخواهد شد.
مدیـرطـرح صندوقهای قرضالحسـنه سـازمان بسیج سازندگی در مورد برنامههایشان برای توسعه این صندوقها نیز میگوید: تبدیـل شـدن صندوقهای قرضالحسـنه بـه تعاونیهای قدرتمنـد بـا تـوان اجرایـی ضـروری اسـت. حمایـت از صندوقها و تعاونیهای مردمـی بـرای اخـذ پروژههای اقتصـاد مقاومتـی، کشـاورزی، منابـع طبیعـی و بیابانزدایی یکـی از برنامههای ویژه بسیج سازندگی کشور است. صندوقهای قرضالحسنه مردمی در قالـب تعاونیهای منابـع طبیعـی از محـل تبصـره بنـد ب مـاده۲۹ از سـازمان جنگلهـا، مراتـع و آبخیـزداری کشـور مجـوز و رتبـه دریافـت میکننـد و در حـوزه اشتغالزایی در منابع طبیعی مانند بذرپاشی، نهالکاری و حفاظت از جنگل فعالیت میکنند.
سـازمان بسـیج پیونـد بیـن بخـش خصوصـی و ظرفیـت مـردم را بـه وسـیله تسـهیلگران و گروههای جهـادی و صندوقهای قرضالحسـنه انجـام میدهـد و معتقدیـم تولیـد کشـور بـا ظرفیت مردمی رونق پیدا میکند و با برجام و واردات نمیتوانیم اقتصاد کشور را نجات دهیم.