جوان آنلاین: طی سال‌های اخیر با رشد تورم مسکن و افزایش مبلغ رهن و اجاره، وزارت راهوشهرسازی در دولت مردمی به فکر راه‌اندازی سامانه‌ای به نام «خودنویس» افتاد. در این سامانه، مشاور املاک دخالتی در معامله ندارد و طرفین قرارداد می‌توانند با پرکردن اطلاعات مربوط در سامانه، حق کمیسیون را صرفه‌جویی کنند. به رغم نقد‌هایی که املاکی‌ها به این سامانه داشتند، وزارت راهوشهرسازی، سوم خرداد امسال سامانه جدید را به صورت آزمایشی رونمایی کرد و به این ترتیب سامانه «ایران‌املاک» که حداقل ۱۳ سال به‌روز نشده بود، از ۲۱ بهمن ماه قطع شد. شاید با فعال‌شدن سامانه «خودنویس» معاملات رهن و اجاره بدون واسطه و شفاف ثبت شود، اما همیشه راه‌هایی برای فرار از شفاف‌سازی برای مالکان وجود دارد، مانند ثبت صوری معامله رهن و اجاره ملک یا واحد تجاری که در این سال‌ها برای فرار از مالیات به مستأجران تحمیل می‌شود، حتی اگر ده‌ها سامانه جدید برای حذف واسطه‌ها راه‌اندازی شود تا زمانی که تعداد عرضه از تقاضا پیشی نگیرد، گره کور تورم بازار رهن و اجاره باز نمی‌شود.
طبق قانون جهش تولید مسکن، وزارت صمت مکلف شد سامانه معاملات املاک و مستغلات اتحادیه مشاوران املاک را به وزارت راهوشهرسازی انتقال دهد. همچنین مطابق ماده۱۸ قانون جهش تولید مسکن، امکان تنظیم قرارداد بین موجر و مستأجر بدون هیچ گونه وجهی در سامانه خودنویس نیز فراهم شد. با انتقال این سامانه به وزارت راهوشهرسازی از این وزارتخانه خبر رسید که سامانه ارتقایافته‌ای با نام «خودنویس» جایگزین سامانه «ایران‌املاک یا املاک و مستغلات» خواهد شد تا هم معاملات رهن و اجاره بدون واسطه و شفاف ثبت شود و هم اینکه نوع خدمات املاکی‌ها به‌روز و از دلالی خارج شود. ویژگی بارز این سامانه صرفه‌جویی در کمیسیون املاکی‌هاست، ضمن اینکه موجر و مستأجر با حذف املاکی‌ها می‌توانند به صورت رایگان درخواست و مبایعه‌نامه‌شان را ثبت کنند. سال گذشته با انتشار خبر‌های حول‌وحوش سامانه خودنویس، اتحادیه مشاوران املاک با بزرگنمایی نقایص این سامانه تلاش کردند از راه‌اندازی آن ممانعت کنند، اما این نقد‌ها کارساز نبود.
سعید لطفی، عضو هیئت مدیره اتحادیه مشاوران املاک تهران با اشاره به ایرادات سامانه خودنویس می‌گوید: برای این سامانه باید اقدامات ویژه‌ای برای تأیید هویت و مالکیت ملک و طرفین قرارداد انجام شود تا کار‌هایی که مشاوران املاک برای اطمینان از قرارداد‌های ملکی انجام می‌دهند، در این سامانه هم انجام شود. وی می‌افزاید: در این سامانه، چه راه‌حلی برای اختلاف‌نظر‌ها و جدل‌های احتمالی بین موجر و مستأجر وجود دارد که در شرایط معمول، مشاوران املاک با مذاکره و میانجی‌گیری آن‌ها را حل می‌کنند؟ در خیلی از قراردادها، هنگام تحویل گرفتن واحد یا تخلیه آن، بین موجر و مستأجر اختلافاتی به دلایل مختلف مانند عدم‌پرداخت چک و نداشتن پول پیش می‌آید که معمولاً مشاور املاک و مسئول قرارداد با صحبت‌کردن، میانجی‌گری یا حتی ضمانت طرف مقابل، آن را برطرف می‌کند، اما به نظر می‌رسد در قرارداد‌های خودنویس، فقط میانجی این اختلافات شورای حل اختلاف است، اما آیا مستأجری که وسایلش را جمع کرده است، می‌تواند منتظر نوبت دادگاه باشد؟
لطفی همچنین از کاهش درآمد صنف مشاور املاک با راه‌اندازی این سامانه ابراز نارضایتی می‌کند و می‌افزاید: مشاوران املاک با نشانی غلط، به عنوان عامل گرانی مسکن شناخته می‌شوند، در حالی که این گرانی ناشی از رشد نقدینگی، افزایش تورم، جهش هزینه تولید مسکن و کاهش عرضه مسکن است. به رغم همه حرف و حدیث‌ها، وزارت راهوشهرسازی سوم خرداد امسال سامانه جدید را به صورت آزمایشی رونمایی کرد و به این ترتیب سامانه ایران‌املاک که حداقل ۱۳ سال به‌روز نشده بود، از ۲۱ بهمن ماه قطع شد.
مشاوران املاک را نمی‌توان حذف کرد
معاون وزیر راهوشهرسازی گفت: با راه‌اندازی سامانه خودنویس، مشاوران املاک بیکار نمی‌شوند و امکان فعالیت برای‌شان فراهم است، اما باید به نقطه‌ای برسیم که خدمات مشاوران املاک تخصصی شود و ارتقا یابد. در تمام دنیا مشاوران املاک خدمات حقوقی بالایی به مردم ارائه می‌کنند. در ایران نیز صنف مشاوران املاک قابل حذف‌کردن نیست بلکه این سامانه یک محرکی خواهد بود تا مشاوران املاک خدمات صنف خود را مطابق فناوری‌های نوین ارتقا دهند.
به گزارش ایسنا، هادی عباسی‌اصل، معاون وزیر راهوشهرسازی در یک نشست خبر‌ی سامانه خودنویس را برای خبرنگاران تشریح می‌کند و با بیان اینکه سامانه ایران‌املاک در ۱۳سال گذشته به‌روز نشده بود، می‌گوید: جمع‌بندی این بود که سامانه قدیم قابلیت اجرا را ندارد و هزینه برای آن به هدررفت منابع ملی کشور می‌انجامید. یک تیم دانش‌بنیان در دانشگاه تهران کار ایجاد نرم‌افزار جدید را آغاز کردند.
عباسی می‌افزاید: سوم خرداد امسال سامانه جدید به صورت آزمایشی رونمایی شد و از آن زمان تاکنون که به سامانه «خودنویس» تغییر نام داده است، مردم قرارداد‌های اجاره خود را به صورت رایگان ثبت می‌کنند. خدمات این سامانه به صورت رایگان و ۲۴ساعته است. در حال حاضر نیز تمام مشاوران املاک به این سامانه متصل شده‌اند و فقط مشاوران املاک مجاز و دارای مجوز می‌توانند به انعقاد قرارداد در این سامانه ورود کنند. اگر ملکی در سامانه املاک و اسکان ثبت نشده باشد، امکان استفاده از سامانه خودنویس را برای عقد قرارداد ندارد.
معاون وزیر راهوشهرسازی با بیان اینکه ارائه خدمات سامانه خودنویس هم‌اکنون به ۱۱ استان گسترش یافته و تا پایان سال به تمام استان‌های کشور تسری پیدا می‌کند، می‌گوید: هم‌اکنون خدمات فقط در بخش اجاره ارائه می‌شود، اما گام دوم ما در سال آینده بحث مبایعه‌نامه است. متقاضیان از طریق پلت‌فرم آپارات و پیام‌رسان‌های ایتا و بله می‌توانند فیلم‌های آموزشی چگونگی استفاده از سامانه خودنویس را ببینند.
املاکی‌ها ارتقا یابند
معاون وزیر راهوشهرسازی تأکید می‌کند: با راه‌اندازی سامانه خودنویس، مشاوران املاک بیکار نمی‌شوند و بستر امکان فعالیت برای‌شان فراهم است، اما باید خدمات خود را ارتقا دهند. افراد می‌توانند از طریق درگاه مجوزها، مجوز املاک بگیرند و فعالیت کنند، اما باید به نقطه‌ای برسیم که خدمات مشاوران املاک تخصصی شود. در تمام دنیا مشاوران املاک خدمات حقوقی بالایی به مردم ارائه می‌کنند. صنف مشاوران املاک قابل حذف‌کردن نیست بلکه این سامانه محرکی خواهد بود تا مشاوران املاک خدمات صنف خود را ارتقا دهند.
وی درباره سیاست‌های دولت در تأمین مسکن می‌گوید: در خصوص مسکن دو نگاه و سیاست وجود دارد؛ اینکه یک کالای سرمایه‌ای است یا مصرفی. در شرایط فعلی سیاست دولت این است که مسکن یک کالای مصرفی بادوام است، اما سرمایه‌گذاری در بخش تولید ایراد ندارد. کسانی که زمین را به شکل طولانی‌مدت معطل نگه داشته‌اند، مشمول مالیات می‌شود یا کاربری زمین آن‌ها از مسکونی به خدماتی تغییر خواهد کرد.
معاون وزیر راهوشهرسازی تأکید می‌کند: رویکرد وزارت راهوشهرسازی این است که زمین را بدون دریافت هزینه در اختیار مردم قرار دهد. در بعضی جا‌ها زمین داریم و در بعضی مناطق نداریم. ساخت نیز به دو طریق شامل کارفرمایی مردم و کارفرمایی دولت انجام می‌شود. نظر ما این است که ساخت از سوی مردم بهتر است، ولی مبتنی بر نظارت مهندسان ذی‌صلاح باشد.
عباسی با بیان اینکه در خصوص منابع، مردم آورده خود را آورده‌اند، می‌گوید: متقاضیان تاکنون ۲۰۰هزارمیلیارد تومان به طرح نهضت ملی مسکن آورده‌اند. قیمت تمام‌شده واحد مبتنی بر هزینه پروژه است. قیمت مصالح و دستمزد از اختیار وزارت راهوشهرسازی خارج است. قیمت بر اساس شروع، اتمام و هزینه مصالح در زمان اجرای پروژه محاسبه می‌شود، با این حال وزارت راهوشهرسازی پیگیری می‌کند تا قیمت تمام‌شده کاهش یابد. در خصوص اقساط وام پیگیری کردیم تا کاهش یابد و اقساط ماهانه در سال‌های اول و دوم ۵میلیون‌و۹۰۰هزار تومان باشد. میزان افزایش اقساط نیز به طول دوران مشارکت بستگی دارد.
مسکن مهر ۱۰سال یتیم بود!
معاون وزیر راهوشهرسازی درباره آخرین آمار طرح نهضت ملی مسکن می‌گوید: تاکنون ۲میلیون‌و۲۴۴هزار واحد به مرحله ساخت رسیده است. این طرح به طور متوسط ۳۰درصد پیشرفت دارد و بیش از ۴۰۰هزار واحد تکمیل شده است و مردم در آن ساکن هستند.
وی می‌افزاید: برای ساخت ۶۷هزارواحد برای طرح جوانی جمعیت زمین عرضه شده که می‌توانند از تسهیلات ساخت خودمالکی استفاده کنند. در خصوص واگذاری زمین به صورت یک‌نفره تا سه‌نفره ۲۸۸هزار واحد زمین عرضه شده است. ۲۸۷هزار زمین برای اجاره ۹۹ساله و ۷۳هزار واحد در روستا‌ها تأمین شده است. ۶۴۴هزار واحد از سوی انبوه‌سازان اجرا می‌شود. ۲۲۹هزار واحد از سوی نیرو‌های مسلح ساخته می‌شود. ۱۸۳هزار فقره تسهیلات خودمالکی پرداخت شده است. مسکن مهر تکمیل‌شده نیز به ۱۱۷هزار واحد رسیده و حدود ۱۳۰هزار واحد ناتمام مسکن مهر باقی مانده است. مسکن مهر حدود ۱۰سال یتیم بود که در این دولت صاحب پدر شد.
عباسی بیان کرد: وظیفه ما پیگیری تسهیلات بانک‌هاست. کار ما تمام نمی‌شود ولی مدیریت ساخت دیگر با ما نیست.
چینی‌ها باید سرمایه بیاورند پیمانکار به اندازه کافی در کشور داریم
وی درباره موضوع همکاری با چین برای ساخت مسکن در ایران می‌گوید: توافقاتی که شهرداری تهران با چینی‌ها پیگیری می‌کند، به وزارت راهوشهرسازی ارتباطی ندارد. آنچه مربوط به ماست، سرمایه‌گذاری است. به اندازه کافی پیمانکار داریم و مطلوب ما این است که چینی‌ها در ایران سرمایه‌گذاری کنند. دنبال این نیستیم که چینی‌ها به شکل پیمانکار وارد طرح نهضت ملی مسکن شوند.
معاون وزیر راهوشهرسازی درباره مسکن ۲۵متری می‌افزاید: ما باید به دنبال این باشیم که زمین قابل احداث برای ساخت مسکن شایسته و قابل سکونت فراهم کنیم و مسکن ۲۵متری را شایسته ملت ایران نمی‌دانیم. مردم باید توانمند شوند و به مسکن مناسب دسترسی پیدا کنند. در تهران به دنبال مکان‌هایی برای ساخت شهرک هستیم. ساخت حداقل پنج شهرک جدید را پیگیری می‌کنیم که در حال جانمایی و سیر مراحل مطالعاتی است.
