سرویس سیاسی جوان آنلاین: نقش و جایگاه عمان در منطقه دستکم طی سه دهه گذشته میانجیگری و تبادل پیام میان دولتهای متخاصم و درگیر بوده و همواره از این کشور به عنوان دولتی بیطرف یاد میشده است، بنابراین سفر بنعلوی به تهران را نیز میتوان با این تعریف ارزیابی کرد؛ خصوصاً آنکه تنش دریایی میان ایران و انگلیس که با کشتی دزدی انگلیس در تنگه جبلالطارق آغاز شد، با نقض قوانین دریانوردی بینالمللی کشتی انگلیسی در خلیج فارس و توقیف آن از سوی جمهوری اسلامی وارد مرحله پیچیدهای شده است. همین تحولات باعث گردیده این گمانه تقویت شود که فرستاده پادشاه عمان به ایران، حامل پیامی از سوی انگلیسیها برای پایان دادن به تنش بین تهران و لندن باشد؛ تنشی که آغازگر آن انگلیسیها بودند و میبایست خود آنها هم با آزاد کردن کشتی توقیف شده ایرانی در جبل الطارق به آن پایان دهند و امنیت آبراه بینالمللی خلیج فارس را بیش از این دچار مخاطره نکنند. چنانکه رئیسجمهور و رئیس مجلس همین مسئله را مورد تأکید قرار دادهاند که حضور نیروهای خارجی نه تنها کمکی به امنیت منطقه نمیکند، بلکه عامل تنش هم خواهد بود. روحانی در این زمینه تصریح کرد: «جمهوری اسلامی ایران با قدرت در برابر تخلف و هرگونه تخطی از مقررات که امنیت کشتیرانی در منطقه خلیج فارس، تنگه هرمز و دریای عمان را به خطر بیندازد، خواهد ایستاد.»
خلیج فارس و تنگه هرمز باید امن باشد
روحانی روز گذشته در دیدار بن علوی، وزیر امور خارجه عمان با بیان اینکه ایران و عمان همواره برای حل و فصل مسائل و مشکلات منطقه، گامهای مثبتی در کنار هم برداشتهاند، اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران علاقهمند به توسعه مناسبات و همکاریها با عمان در سطوح مختلف و در راستای منافع متقابل دو ملت است. رئیسجمهور با بیان اینکه ایران و عمان مسئولیت اصلی تأمین امنیت در منطقه و تنگه هرمز را بر عهده دارند، گفت: جمهوری اسلامی ایران همواره تلاش میکند دریای عمان، خلیج فارس و تنگه هرمز مسیری امن و مطمئن برای کشتیرانی آزاد بینالمللی باشد. حضور نیروهای خارجی نه تنها کمکی به امنیت منطقه نمیکند، بلکه عامل اصلی تنش خواهد بود.
رئیسجمهور در پایان با بیان اینکه اقدام انگلیس در توقیف نفتکش ایرانی در جبل الطارق غیرقانونی بوده و هیچ سودی هم برای آنها نداشته و قطعاً متضرر خواهند شد، اضافه کرد: جمهوری اسلامی ایران همچنان با قدرت در برابر تخلف و هرگونه تخطی از مقررات که امنیت کشتیرانی در منطقه خلیج فارس، تنگه هرمز و دریای عمان را به خطر بیندازد، خواهد ایستاد.
اظهارات روحانی درباره امنیت خلیج فارس، دریای عمان و تنگه هرمز و نفی حضور نیروهای خارجی در منطقه در حالی است که انگلیس در پی تشکیل به اصطلاح ائتلافی از کشورهای اروپایی است که بر اساس آن، کشتیهای حامل نفت در خلیج فارس و تنگه هرمز را اسکورت نظامی کنند. ائتلافی که البته چندان با استقبال دولتهای اروپایی همراه نشده یا ترجیح دادهاند با احتیاط با آن مواجه شوند.
بخش دیگری از سخنان روحانی با وزیر خارجه عمان به تحولات محور مقاومت و ادامه تجاوزات رژیم صهیونیستی در مناطق اشغالی فلسطین و همچنین طرح شکست خورده معامله قرن اختصاص داشت. رئیسجمهور بازسازی سوریه و بازگشت آوارگان به این کشور و تلاش برای توقف کشتار مردم بیگناه یمن را از موضوعات حائز اهمیت در تعاملات منطقهای دانست و خاطرنشان کرد: باید با همکاری متقابل در راستای ارسال کمکهای انساندوستانه غذایی و دارویی به مردم بیگناه یمن تلاش کنیم.
روحانی تجاوز رژیم صهیونیستی، کشتار و آواره کردن مردم فلسطین و تخریب خانههای فلسطینیان را از دیگر موضوعات حائز اهمیت در منطقه برشمرد و افزود: برنامهریزیهای ناپخته و خطرناک برای آینده فلسطین تحت عنوان معامله قرن، نگرانکننده است.
یوسف بن علوی، وزیر امور خارجه عمان نیز در این دیدار گفت: مناسبات تهران – مسقط در زمینههای مختلف بهویژه تجاری و سرمایهگذاری همواره رو به پیشرفت بوده است. وزیر امور خارجه عمان با اشاره به توافقات و برنامهریزیهای مسئولان دو کشور برای توسعه روابط تجاری و سرمایهگذاری فیمابین، اظهار داشت: دو ملت از توسعه روزافزون روابط و همکاریهای ایران و عمان استقبال میکنند. بنعلوی خاطرنشان کرد: امروز منطقه در حال گذر از بحرانهای ساختگی و نیابتی بوده و مطمئناً ایجاد امنیت پایدار و حقیقی در منطقه بدون حضور ایران، امکانپذیر نخواهد بود.
راهبرد ایران، ارتقای امنیت در منطقه
رئیس مجلس شورای اسلامی نیز در دیدار وزیر خارجه عمان ضمن تأکید بر این نکته که «راهبرد جمهوری اسلامی ایران، ارتقای امنیت در منطقه است»، اظهار داشت: نقش عمان در اوضاع منطقه را مثبت میدانیم، کما اینکه عمان در مسئله هستهای ایران نیز نقش مهمی ایفا کرد.
لاریجانی با اشاره به مسائل منطقهای و نگرانیهای موجود در این خصوص، گفت: امریکاییها، ایران را تحریم کردند، اما جای سؤال است که چرا انگلیس به این موضوع ورود پیدا کرد، یا چرا کشتی ایرانی متوقف شد؟ انگلیسیها کشتی ایران را دزدیدهاند و ما نمیدانیم این چه فایدهای برای آنها دارد. وی یادآور شد: برخی کشورهای منطقه برای دستیابی به امنیت پایدار باید رفتارشان را تغییر دهند، زیرا رفتار کنونی منطقه را مختل میکند. ظرفیت منطقه حدی دارد و نمیتوان شاهد جنگ طولانی در یمن بود. رئیس مجلس شورای اسلامی با تأکید بر اینکه راهبرد جمهوری اسلامی ایران، ارتقای امنیت در منطقه است، گفت: امنیت به واسطه کشورهای منطقه حاصل میشود و دخالت کشورهای دیگر موجب بروز خطرات قابل پیشبینی خواهد بود.
بحران در شورای همکاری خلیج فارس
یوسف بن علوی، وزیر خارجه عمان نیز در این دیدار ضمن یادآوری همکاریهای ایران و عمان، گفت: مسیر ما واحد و هدفمان یعنی ثبات امنیت پایدار در منطقه مشخص است. ما از اینکه ایرانیان افراد عاقل و حکیم هستند، خیالمان آسوده است و معتقدیم ایران نقش مهمی در امنیت منطقه داشته است. وزیر خارجه عمان یادآور شد: متأسفانه مشکل جهان فقدان حاکمیت عقل و منطق است، به طوری که ما در دنیا شاهد رشد پوپولیسم و روی کار آمدن رهبران غیرمنطقی و غیررشید هستیم، از این رو باید بین خودمان تعامل و تعاون داشته باشیم. بن علوی تأکید کرد: هدف ما اقناع جامعه جهانی در راستای دیپلماسی و ایجاد این باور است که حوادثی که باعث آسیب به امنیت منطقه ما شود به همه کشورها آسیب میزند.
وزیر خارجه عمان در پایان خاطرنشان کرد: تلاش زیادی در شورای همکاری خلیج فارس صورت گرفت، اما زمانی که بحران در شورای همکاری واقع شد، اولین قربانی همین شورا بود و اکنون به نظر میرسد که بحران در شورای همکاری خلیج فارس موجب تغییر نگاهها و تفکرات برخی از کشورهای عضو شده است.