سرویس اقتصادی جوان آنلاین: در یادداشت روزنامه «جوان» «سه ایراد اساسی» به طرح یاری (اعطای تسهیلات خرید اعتباری کالا به بازنشستگان و وظیفهبگیران همسران تک ورثه) وارد شده است که نخستین آنها اجرای طرح در فاصله ۷ اسفند تا ۷ فروردینماه، یعنی زمان اوجگیری بیماری کرونا و لزوم در خانه ماندن مردم است. در این خصوص یادآور میشود، برنامهریزی و عقد تفاهمنامه برای اجرای طرح یاری چند هفته پیش از اعلام ورود ویروس کرونا به ایران صورت گرفته بود. با وجود این، صندوق بازنشستگی کشوری پس از فراگیرشدن بیماری کرونا اقدامهایی را برای تمدید زمان استفاده از این تسهیلات آغاز کرده است. گفتنی است تفاهمنامه امضا شده میان صندوق بازنشستگی کشوری، بانک صادرات و شرکت فروشگاههای زنجیرهای رفاه، تفاهمنامهای یکساله و شامل ارائه سه نوبت تسهیلات خرید کالاست که نوبتهای دوم و سوم آن در مرداد و دی ۱۳۹۹ خواهد بود.
دومین ایراد چنین بیان شده است: «نکته دیگری که در این نوع خدمت ارائهشده به بازنشستگان به چشم میخورد، توافق یک بخش غیردولتی تنها با یک فروشگاه زنجیرهای است که اتفاقی بودن واژه «رفاه» در وزارت کار، رفاه و تأمین اجتماعی و فروشگاه «رفاه» را شائبهدار کرده است.» اولاً صندوق بازنشستگی کشوری، یک نهاد دولتی و زیرمجموعه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است؛ ثانیاً شرکت فروشگاههای رفاه نیز شرکت سهامی عام است که چند بانک دولتی عمده سهام آن را در اختیار دارند. با وجود این، انتخاب این مجموعه و فروشگاههای «وین مارکت» که زیرمجموعه آن هستند، به دلایل روشنی صورت گرفته است: نخست اینکه شرکت رفاه دارای ۷۵۰ فروشگاه در همه استانهای کشور است، در حالی که بسیاری از فروشگاهها، شعبات محدودی را فقط در برخی شهرهای بزرگ دارند و امکان دسترسی به آنها برای بازنشستگان در همه نقاط کشور فراهم نیست. دوم آنکه در هر نوبت از اجرای طرح یاری بیش از هزار و ۴۴۰ میلیارد تومان تسهیلات در اختیار بازنشستگان قرار میگیرد که ۵۰ درصد آن از سوی بانک صادرات ایران و ۵۰ درصد دیگر از سوی شرکت فروشگاههای رفاه تأمین میشود.
بدیهی است که اگر فروشگاههای دیگری در سطح کشور شرایط مشابه یا بهتر از فروشگاههای رفاه داشته باشند و بتوانند مبالغ کلان اولیه برای ارائه تسهیلات را فراهم کنند و از این راه بخشی از نیازهای معیشتی بازنشستگان محترم تأمین شود که صندوق بازنشستگی کشوری دست آنان را برای همکاری به گرمی میفشارد. در عین حال، یادآور میشود که این نهاد مذاکراتی را با برخی فروشگاهها و تولیدکنندگان برای ارائه تخفیف به بازنشستگان و وظیفهبگیران آغاز کرده است. در واقع، طرح یاری نخستین برنامه از مجموعه برنامههایی است که برای بالا بردن قدرت خرید و کمک به بهبود وضعیت معیشتی جامعه هدف به اجرا گذاشته شده است و در سال جدید برنامههای دیگری اعلام و اجرا خواهد شد.
سومین ایراد مطرح شده، دریافت «سود ۲ درصدی» بابت ارائه تسهیلات خرید کالاست و نویسنده محترم گلایه کردهاست که «سود ۲ درصد برای چهار ماه و برای خرید در این ایام در چنین بازاری از جیب بازنشستگان بسیار غیرمنصفانه و به نوعی عنایت ویژه به یک فروشگاه زنجیرهای است.» چنان که قبلاً نیز اعلام شده است، تسهیلات طرح یاری با ۲ درصد کارمزد ارائه میشود. در حالی که رقم معمول کارمزد وام در نظام بانکی کشور ۴ درصد است، اما در طرح یاری تنها ۲ درصد پیشبینی شده و ۲ درصد دیگر آن توسط بانک صادرات تقبل شدهاست. جالب است که بدانیم این ۲ درصد کارمزد سالانه برای مبلغ یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان در مدت یک ماهه استفاده از تسهیلات، چیزی حدود ۶ هزار تومان است! جای پرسش دارد که این رقم با چه سنجهای «بسیار غیرمنصفانه» تلقی شدهاست؟