امروزه موضوع پوشش یکی از مباحث مهم و چالش برانگیز درحوزه اندیشههای اسلامی است که باعث ایجاد نظرات و دیدگاههای مختلفی درباره موضوع حجاب شده است.
یکی ازموضوعات مورد بحث درحوزه اجتماعی، مسأله حجاب و نوع پوشش زنان است و این مسأله در سالهای اخیر به یکی از مباحث مهم اجتماعی کشور تبدیل شده است که از یک سو با تفکرات آزاد اندیشانه قشر جوان روبه رو هستیم که معتقدند پوشش باید آزادانه و غیراجباری باشد و از سویی دیگر قطب دیگر اجتماع معتقدند با توجه به آموزه های دینی و عرف جامعه، زنان باید با پوشش مناسب در اجتماع حضور داشته باشند.
واقعیت امراین است که جامعه جمهوری اسلامی ایران یک جامعه دینی است و فلسفه شکل گیری انقلاب اسلامی نیزپیروی از آموزه ها و دستورات دینی در جامعه است. در قرآن مجید بیش از ده آیه در مورد حجاب و پوشش وجود دارد که نشان دهنده اهمیت حجاب وپوشش دردین مبین اسلام است.
حجاب و پوشش درایران
پوشش در ایران بیش ازآنکه امری عرفی باشد، امری دینی است. حجاب از ارزندهترین نمادهای فرهنگی و اجتماعی درتمدن ایران -اسلامی است که پیشینه آن به قبل از اسلام برمیگردد و در فرهنگ اسلامی به اوج تعالی و منتهای ارزش و اعتبار خود می رسد.
هر پدیدهی اجتماعی علاوه بر صورت و شکل دارای جوهر ومحتوا هم هست مقوله حجاب دارای شکل واحد ،اما محتوای متفاوت ومختلفی است. در واقع دربستری از روابط اجتماعی مسأله حجاب و پوشش شکل می گیرد که درچارچوب مسائل زنان دارای ابعاد فرهنگی ،اجتماعی ،سیاسی و اقتصادی است.
حجاب دارای جوانب مختلفی است که جنبه ظاهری و تعاملی آن از مهم ترین ارکان حجاب هستند. جنبه ظاهری که همان پوشش بدن است و جنبه تعاملی که درحرکت زن در جامعه پدیدار می شود به گونه ای که پوشش زن خلاف عفت نباشد وخود را مانند متاعی با انواع رنگ و لعاب و مدل تزیین نکند که نظرها را به سوی خود جلب کند؛ درواقع بدحجابی وجلوهگری زنان یکی ازعوامل برانگیختن تمایلات درمردان است. حجاب و اخلاق رابطه ای متقابل دارند میل به حجاب و میل به ارزشهای اخلاقی هر دواز فطریات هستند که درهمه انسانها وجود دارند.
حجاب ریشه درعفت و حیا دارد که عامل اساسی درافزایش آرامش فردی واجتماعی و استواری بنیان خانواده است.
هر جامعهای متشکل از جوامع کوچکتری بنام خانواده است که پویایی جامعه درگرو سلامت خانواده است.
رعایت حجاب درسلامت و پاکی اجتماع نقش به سزایی دارد و دراستحکامخانواده به عنوان پایه و اساس جامعه و نیزدر پرورش فرزندان با تربیت صحیح و پاک نگه داشتن محیط اجتماع موثراست.
حجاب به معنای پوشش ظاهری وعفاف به معنای پوشش باطنی این دو عامل باعث سلامت جامعه است. زن با حفظ حجاب به عفاف دست می یابد و با مدیریت احساس خود به عقلانیت می رسد.
حضرت علی (ع)می فرماید: «عفاف و پارسایی زکات زیبایی است»
واژه هنجار به معنای راه و روش درست آمده است که منظور همان راه نیک است.
واژه ناهنجار به معنای انحراف از راه درست است.
هرنوع رفتار و اخلاق که از اعتدال خارج شود و به عرصه افراط و تفریط کشیده شود ناهنجاری اخلاقی محسوب می شود و ریشه تمام ناهنجاریهای اجتماعی درنحوه عملکرد خانواده است .
براین اساس یکی از فلسفه های اصلی حجاب، پیشگیری از بروز ناهنجاریهای اخلاقی است که باعث حفظ جامعه از خطرات و آسیب ها ی اجتماعی می شود.
آثار حجاب در کاهش ناهنجاری اخلاقی
• کاهش قانون گریزی
• کاهش چشم چرانی
• کاهش خشم و خشونت علیه زنان
• کاهش حرص
• کاهش بی غیرتی
• کاهش جسارت برای ارتکاب گناه
• کاهش بی عفتی
• کاهش غفلت از خداوند متعال
اکثر ناهنجاری های اخلاقی با رعایت پوشش وحجاب از بین خواهد رفت ،بی حجابی به تنهایی می توانند ریشه و پایه بسیاری از انحرافات و ناهنجاری های اخلاقی باشد و بدحجابی به عنوان انحراف ازهنجارهای اجتماعی است .
شهید مطهری می فرماید:« اولین خاصیت حجاب آرامش روانی است».
درهرجامعهای، عواملی همچون شرایط جغرافیایی و اقلیمی، وضعیت اجتماعی واقتصادی، موقعیت خانوادگی، تربیتی و شغلی، طرزفکرونگرش خاصی حاکم است که هریک از اینها برحسن رفتار و یا بد رفتاری افراد جامعه تاثیرگذاراست .
یکی ازمشکلاتی که جوامع امروزی با آن گریبانگیر است گسترش روزافزون ناهنجاریهای اخلاقی است که با مراجعه به آموزه های دینی راه کارهای مختلف جهت کاهش این ناهنجاری ها می توان به دست آورد.
رمزبقاء و سقوط یک ملت ازدیدگاه عقل و تجربه، توجه به ارزشها و هنجارهای اخلاقی است. سلامت فرد و اجتماع نیز درپرتو رعایت قوانین الهی و هنجارهای اخلاقی میسراست.
هر جامعه ای متشکل از گروههایی به نام خانواده است و سلامت و سعادت جامعه به سلامت وپویایی نظام خانواده بستگی دارد. جامعه درشکل گیری شخصیت و منش انسان نقش بسیار تعیین کننده و موثری دارد و رفتار انسان که نشانه ای از شخصیت و منش اوست تا حد زیادی ناشی ازتربیت اکتسابی ازمحیط است .لازمه داشتن جامعه ای سالم از هر نظر توجه به سلامت تربیتی از بدو تولد تا بزرگسالی است.
یکی دیگراز ناهنجاریهای رفتاری ریاکاری است. که شیوع آن به مثابه تیشهای بر ریشه اخلاق در هر جامعه ای است. در واقع فرد با تظاهر به آنچه که در قالب و نهان شخصیتی او نیست در جهت کسب منافع خود، حس بی اعتمادی را درجامعه ایجاد می کند که یکی از مشخصههای بارز ناهنجاری اجتماعی است.
نتیجه گیری
امروزه مقوله بی حجابی به یک معضل کاملا مشهود درجامعه تبدیل شده که فقط برای افراد بی حجاب مشکل ایجاد نمی کند و در واقع آسیبهایی که از بد حجابی ناشی می شود گریبانگیر تمام اعضای جامعه می شود.
با نهادینه سازی باورهای درست و فرهنگسازی دقیق باید پایه های فرهنگ حجاب و پوشش مناسب را درجامعه تقویت کنیم.
بنابراین با رعایت حجاب و عفاف از طرف مردان و زنان ( بویژه بانوان) در زمینه حجاب، جامعه از بسیاری ازخطرات حفظ خواهد ماند ومهمتر ازهمه با حفظ حجاب، کیان خانواده که اصلیترین نهاد اجتماعی است درمعرض خطر قرار نمی گیرد. برای این منظور باید فرهنگ حجاب در جامعه گسترش پیدا کند و دراین امر دولت ، مردم و رسانهها می توانند نقش موثری برترویج حجاب داشته باشند تا بتوانیم آسیبهای اجتماعی را به حداقل برسانیم.
