جوان آنلاین: الکترونیکی‌شدن انتخابات سال‌ها به دغدغه مشترک دولت، مجلس و شورای نگهبان تبدیل شده بود، اما با پیگیری‌های مجلس یازدهم و دولت سیزدهم این دغدغه مرتفع و زمینه برای اجرایی‌شدن آن فراهم شد.
به گزارش فارس، پرونده دوازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی که از ۱۱ اسفند سال گذشته باز شده بود، در حالی ۲۱ اردیبهشت با برگزاری دور دوم این انتخابات در هشت حوزه انتخابیه بسته شد که حاوی نکات و وجوه تمایزی نسبت به دیگر انتخابات‌ها بود که نمی‌توان به سادگی از کنار آن عبور کرد، بنابراین در این گزارش به بررسی وجوه تمایز این انتخابات با دیگر انتخابات در کشور طی چهل‌واندی سال اخیر خواهیم پرداخت.
یکی از وجوه تمایز و نکات قابل تأمل در دوازدهمین دوره انتخابات مجلس، القای رسانه‌های ضدانقلاب مبنی بر تحریم و عدم‌مشارکت در انتخابات بود، به طوری که همزمان با داغ‌ترشدن تنور انتخابات و در شرایطی که قشر‌های مختلف مردم ایران از دورافتاده‌ترین روستا‌ها تا بزرگ‌ترین کلانشهر‌ها با شور و نشاط سرگرم دنبال‌کردن برنامه‌ها، پیام‌ها، سخنرانی‌ها و تبلیغات نامزدهای مورد نظر خود به روش‌های مختلف از برنامه‌های حضوری و تلویزیونی گرفته تا فضای مجازی بودند، رسانه‌های معاند فارسی‌زبان و انگلیسی‌زبان طبق روال همیشه، با انتشار اخبار ناامیدکننده، توطئه می‌کردند تا مردم را از شرکت گسترده در انتخابات مأیوس کنند، این رسانه‌ها از شبکه «ایران‌اینترنشنال» گرفته تا «بی‌بی‌سی‌فارسی»، «صدای امریکا»، خبرگزاری‌های «آسوشیتدپرس»، «فرانسه» و دیگر سایت‌ها و شبکه‌های خبری همسو با سیاست‌های امریکایی- صهیونیستی، مانند دوره‌های قبلی انتخابات در ایران، طی ۴۵سال گذشته، بخش قابل‌توجهی از مطالب، برنامه‌ها، زمان، هزینه و انرژی خود را صرف سیاه‌نمایی فضای انتخاباتی پرشور ایران کردند.
مطرح‌کردن سوژه‌های تکراری نظیر تورم، گرانی و دیگر مشکلات جاری در کشور که بخش قابل‌توجهی از آن، ریشه در تحریم‌ها و اقدامات ظالمانه علیه جمهوری اسلامی دارد، از جمله ترفند‌های دیگری بود که رسانه‌های معاند با هدف سردکردن فضای انتخاباتی در کشور از آن سوء‌استفاده کرده و مستمسک رسانه‌ای قرار داده بودند، اما با وجود این، شاهد مشارکت ۴۱ درصدی مردم در این دوره از انتخابات بودیم، این را آمار سیدمحمدتقی شاهچراغی، معاون وزیر کشور و رئیس ستاد انتخابات از میزان واجدان شرایط حکایت می‌کند.
شاهچراغی، ۶۱میلیون‌و۱۷۳هزارو۲۹۸ نفر را واجد شرایط برای حضور پای صندوق و رأی‌دادن در انتخابات مجلس دوازدهم می‌داند و می‌گوید از این تعداد ۳۰میلیون‌و۹۴۵هزارو ۱۳۳ نفر مرد و ۳۰میلیون‌و۲۲۷هزارو۱۶۵ نفر زن هستند.
از طرف دیگر احمد وحیدی، وزیر کشور نیز در نشستی خبری در روز ۱۴ اسفند سال ۱۴۰۲ می‌گوید: انتخابات مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری در امنیت کامل برگزار شد و شاهد مشارکت ۲۵میلیون نفری پای صندوق رأی بودیم.
وحیدی همچنین بیان می‌کند: طبیعی است دشمنان از همه ابزار‌های خود برای یأس‌آفرینی استفاده کردند، اما موفق نشدند و مردم حضوری حماسی رقم زدند، در این انتخابات چهار راهبرد مورد تأکید رهبر معظم انقلاب اسلامی را داشتیم که به حرکت ما سمت و سوی خوبی داد. وزیر کشور همچنین میزان مشارکت در دوازدهمین دوره انتخابات مجلس را ۴۱درصد اعلام می‌کند.
با این اوصاف، طرح تحریم انتخابات که از مدت‌ها پیش از سوی دشمنان خارجی و دنباله‌های داخلی آن‌ها طراحی شده بود، در نهایت با مشارکت حدود ۲۵میلیونی مردم ناکام ماند، رسانه‌های ضدانقلاب که تلاش داشتند مشارکت زیر ۲۰درصد را رقم بزنند و در این مسیر طیف گسترده‌ای از دولت‌های خارجی و گروهک‌های تروریستی را همراه کرده بودند، نتوانستند در میزان مشارکت مردم در این دور از انتخابات تأثیرگذار باشند.
تأییدصلاحیت ۷۳درصدی برای هر کرسی ۵۱ نامزد
یکی دیگر از نکات قابل تأمل دیگر در دوازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی، میزان تأییدصلاحیت داوطلبان این دوره از انتخابات مجلس نسبت به ادوار گذشته است، آن طور که «هادی طحان‌نظیف» عضو حقوقدان و سخنگوی شورای نگهبان گفته است، بیش از ۷۳درصد داوطلبان تأییدصلاحیت شدند و به ازای هر کرسی مجلس بیش از ۵۱نفر نامزد هستند و می‌توانند باهم رقابت کنند، این در حالی است که این تعداد برای مجلس قبل حدود ۲۵ نفر بوده است.
به گفته سخنگوی شورای نگهبان، ۱۴هزارو۹۱۲نفر به عنوان نامزدهای نهایی انتخابات مجلس از سوی هیئت‌های نظارت و شورای نگهبان تأییدصلاحیت شده‌اند.
تنوع و گستردگی داوطلبان تأییدصلاحیت‌شده
در این دوره از انتخابات مجلس، بیش از ۴۰۰نفر دهه هفتادی، بیش از ۵هزار نفر دهه شصتی، بیش از ۵هزارو۱۰۰نفر دهه پنجاهی و حدود ۳هزارو۴۰۰نفر دهه چهلی بودند، همچنین شش برابر تعداد کرسی‌های مجلس، یعنی بیش از هزارو۷۰۰تن از نامزدهای انتخابات مجلس دوازدهم خانم‌ها بودند.
همچنین داوطلبان تأییدصلاحیت‌شده برای نامزدی در انتخابات مجلس دوازدهم، از اقشار و اصناف مختلف نیز بوند، به عنوان مثال، بیش از هزارو۱۰۰تن از استادان دانشگاه، حدود ۲۵۰پزشک و کادر درمان، بیش از ۲۰۰تن از روحانیون و حوزویان، بیش از هزارو۷۰۰تن از فرهنگیان و بیش از ۴۰۰تن نیز از جامعه حقوقی اعم از قضات و وکلا بوده‌اند.
اجرایی‌شدن انتخابات الکترونیک با پیگیری دولت و مجلس
سال‌ها موضوع الکترونیکی‌شدن فرایند رأی‌گیری در انتخابات، محل بحث میان وزارت کشور و شورای نگهبان بود، اما هر بار به دلایلی از جمله نبود زیرساخت‌های لازم و تأمین امنیت و صحت انتخابات و نیز خلأ قانونی به تعویق می‌افتاد تا اینکه بالاخره با همت دولت سیزدهم و همکاری و همراهی نمایندگان مجلس یازدهم، شرایط برای برگزاری انتخابات الکترونیک فراهم شد، به نحوی که با ارائه لایحه اصلاح قانون انتخابات مجلس از سوی دولت به مجلس، اولین قدم برای الکترونیکی‌شدن انتخابات برداشته شد و نمایندگان مجلس یازدهم، در جلسه علنی اول خرداد سال گذشته، به منظور تسهیل رأی، تسریع شمارش آرا و افزایش مشارکت رأی‌دهندگان، وزارت کشور را موظف به برگزاری انتخابات به صورت کاملاً الکترونیکی در حداقل یک‌هشتم حوزه‌های دارای تعدد کرسی مجلس کردند.
با تأیید شورای نگهبان، مصوبه اصلاح قانون انتخابات به قانون تبدیل و بر اساس آن وزارت کشور موظف شد انتخابات مجلس را در حداقل یک‌هشتم حوزه‌های دارای تعدد کرسی، به صورت کاملاً الکترونیکی برگزار کند که این امر با آمادگی وزارت کشور همراه شد، به طوری که احمد وحیدی، وزیر کشور در خصوص تکلیف مجلس به این وزارتخانه برای برگزاری انتخابات الکترونیک می‌گوید: انتخابات ۲۵ فرایند دارد که بعضی فرایند‌ها مثل احراز هویت الکترونیکی انجام می‌شود. بخش‌هایی از زمینه‌های اخذ و شمارش آرا هم فراهم است، تلاش ما هم اجرای قانون است.
سپهر خلجی، رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت نیز در حاشیه بازدید از ستاد انتخابات کشور در جمع خبرنگاران با اشاره به تجربه برگزاری انتخابات الکترونیک گفته است: دولت این کار را به صورت سنگین و با دقت و حساسیت انجام داد که زمینه‌ای برای انتخابات آتی است. برگزاری انتخابات به صورت الکترونیک، سرعت، سهولت و دقت ایجاد می‌کند. دولت سیزدهم پایه‌گذار برگزاری انتخابات الکترونیک شد و این از جمله اقدامات مهم این دولت است.
در نهایت با کشیده‌شدن انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی به دور دوم در هشت حوزه انتخابیه، این دور طبق قانون به صورت تمام‌الکترونیکی برگزار شد.
انتخابات الکترونیک چه مزایایی دارد؟
در انتخابات الکترونیک، رأی‌گیری به صورت الکترونیکی انجام می‌شود که دارای مزایای متعددی است که از جمله این مزایا، آنی‌بودن و تسریع در اعلام نتایج انتخابات است. در روش سنتی انتخابات کاغذی، آرای افراد شرکت‌کننده باید در مرحله اول از تمامی حوزه‌ها جمع‌آوری شده و پس از جمع‌آوری، شمارش شوند و در پایان نتیجه به مراکز ارسال می‌شود، این روند زمانبر بوده و گاهی ممکن است چند روز زمان صرف کند، اما در رأی‌گیری الکترونیکی نتایج تقریباً به طور آنی به دست می‌آیند، در این نوع رأی‌گیری به جای اینکه چند روز صرف شمارش آرا شود، طی چند ساعت نتایج نهایی شمارش آرا مشخص خواهد شد.
همچنین صرفه‌جویی اقتصادی و کاهش قابل ملاحظه هزینه‌ها از مزایای دیگر رأی‌گیری الکترونیکی است. انتخابات کاغذی نیاز به کاغذ، جوهر، افراد مسئول حوزه و حمل ونقل آرا دارد که هزینه زیادی را به کشور تحمیل می‌کند، البته توسعه و نگهداری سیستم الکترونیکی رأی‌گیری نیز دارای هزینه است، اما این هزینه تنها یک بار بوده و به محض فراهم‌آمدن زیرساخت مناسب، نیازی به هزینه‌های اضافی دیگر نیست.
طبق پیشنهاد وزارت کشور و تأیید شورای نگهبان، مرحله دوم انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی در هشت حوزه «تبریز»، «تهران»، «آبادان»، «شیراز»، «کرمانشاه»، «خرم‌آباد و چگنی»، «قائمشهر» و «ملایر» به صورت تمام‌الکترونیک برگزار شد.
