انسان و قابلیت تبدیل به احسن شدن او را هم نمایش می دهد و اگر نمادها و رفتارهای مطلوب با تمرین و تکرار و آموزش توام شوند ، نهادینه و پایدار می گردند و مدل این جزیره را همگانی می سازند .
به گزارش خبرنگار جوان انلاین اصفهان، مهندس محمد رضا امامی مدیر عامل سامان گستر اصفهان دریاداشتی در خصوص جلوه تمرین دموکراسی وتحملکرایی جامعه با یگدیگرنوشت؛ قبل ازشیوع کرونا ،نمایشگاه بین المللی کتاب درتهران برگزارشد فرصتی شد تا از این نمایشگاه پر جلوه دیدن کنم همانطور که قدم می زدم ، ترکیب و رفتار شرکت کنندگان اعم از خریدار و فروشنده را مطالعه می کردم .پدیده مهمی توجه ام را به خود جلب می کرد . که پدیده ای ماکت یا مدل جامعه مطلوب بود .
عرضه کنندگان کتاب ها و مجلات و نیز بازدیدکنندگان ، طیف بسیار گوناگونی از گرایش ها را تشکیل می دادند که هر کدام جریان خاص و سبقه و سیاست خاصی را نمایندگی می کنند .در سالن مطبوعات ، ده ها مجله و نشریه شرکت دارند که انواع گرایش های متضاد را نشان می دهند .نشریات با لوکوهای مختلف مانند سیاست نامه ، اطلاعات ، کیهان ، جوان ، قدس ، اطلاعات ،تجربه و...مطبوعات محلی و قومی ، وپایگاههای خبری همچنین نشریات بی خط و خنثی و نشریات بی مایه و بی وزن هم حضور داشتند .
فهرست ده ها نشریه شرکت کننده ، از این دیدگاه بسیار قابل تحسین است .ولی این نشریات با این همه تنوع و اختلاف گرایش ، یا بعضا دیوار به دیوارند یا در یک سالن همسایه اند .آنها با حفظ مواضع خویش در همزیستی کامل در یک سالن و زیر یک سقف حضور دارند و بدون اینکه هیچ ستیزه ای را با یکدیگر اعلام و عمل نمایند ، به عرضه کردن خود برای انواع بازدیدکنندگان می پردازند .بازدیدکنندگان در این مکان انتخابگران حقیقی اند زیرا نه اجباری آنها را بدینجا کشانده است ، نه ارعابی برای دیدن یا ندیدن غرفه ای و خریدن و نخریدن یا انتخاب کردن گرایشی وجود دارد و نه تبلیغات و شانتاژ حاکم است .مردم امکان مقایسه و پرسیدن و گفتگو با هر غرفه فکری و سیاسی را دارند ؛ نه تحمیل می کنند و نه به آنها تحمیل می شوند .در سالن کتابها هم همینطور است .ناشرانی چون حوزه هنری ، سازمان تبلیغات ، چشمه ، نی ، ققنوس و....همه حضور دارند .
ناشرین کتابهای بنجل و بی مایه هم حضور دارند و در آنجا همه چیز تابع انتخابات آزاد است .به تبع این ساختار آزاد ، رفتارها هم تغییر می یابند .خشن ترین افراد از نظر سیاسی در خارج از این محیط ، در محیط نمایشگاه بیشتر گفت و گو می کنند.
غرفه داران بیشتر به ارائه نشریه خود می پردازند و انتخاب را به مردم واگذار می کنند .هیچ کس نسبت به تمایل بیشتر یا کمتر مردم نسبت به غرفه خاصی حساسیت و عکس العمل نشان نمی دهد و برعکس به درون خود باز می گردد تا قابلیت های خویش را برای جذب دیگران افزایش دهد .از نکات قابل توجه دیگر در این مکان این است که اخلاق هم به تبع این فضا و ساختار خود به خود کنترل می شود .علی رغم حضور مختلط و همزمان هزاران تن از اناث و ذکور ، نگاه آلوده ای در این جمعیت عظیم دیده نمی شود و یا چندان ناچیز است که نمی تواند نمودار یک ناهنجاری اجتماعی باشد. حتی گرسنه چشمانی که در محیط های دیگر به گونه ای دیگر رفتار می کنند ، در اینجا مجالی برای خود نمی یابند .در اینجا به جای سخن چینی و لغو گویی و مشتری حرف های عبث شدن و اندیشیدن به مقولات پست و پیش پا افتاده ، مساله اصلی و موضوع حضور و جست و چو این است که افراد غالبا در پی یافتن بهترین سخنان و شنیدن و اندیشیدن به آنچه ارزشمند است هستند .
نکته چشمگیر دیگر احترام متقابل و رفتار مودبانه همگانی است .در این فضا ، درست برعکس آنچه در جامعه متداول است ، تحمیل کردن و مداخله جویی و....نابهنجارا ست ، به گونه ای که کمتر کسی به مخیله اش خطور می کند که مرتکب آن شود .
البته تجربه این جزیره فرهنگی ، ظرفیت بی نهایت انعطاف پذیری انسان و قابلیت تبدیل به احسن شدن او را هم نمایش می دهد و اگر نمادها و رفتارهای مطلوب با تمرین و تکرار و آموزش توام شوند ، نهادینه و پایدار می گردند و مدل این جزیره را همگانی می سازند .
مراد از جامعه باز یا مطلوب یا جامعه سالم ، جامعه ای اباحی مذهب نیست ، مراد جامعه ای نیست که هیچ کس در آن به چیزی پایبند یا متعصب نباشد ، مراد از تسامح این نیست که همه ، عقاید همدیگر را بپذیرم یا مانند یکدیگر بیندیشیم ، بلکه همان طور که در آن مدل کوچک دیدیم ، مقصود این است که همدیگر را تحمل کنیم ، خود را عرضه کنیم و جامعه را انتخابگر بدانیم حتی اگر احتمال خطا در این انتخاب می دهیم که البته خود ما نیز جزئی از همان جامعه هستیم .
اگر انتخاب نشدیم به خویشتن بازگردیم و قابلیت های خویش را برای پذیرفته شدن افزایش دهیم.
مقصود از جامعه مطلوب یا باز این است که افراد بتوانند با آزادی کامل مقایسه کنند ، با همه صاحبان نحله ها و غرفه های اندیشه و سیاست ، در صورت لزوم یا تشخیص خد گفت و گو کنند و برگزینند.
جامعه مطلوب ، نه جامعه یکنواخت است ، نه جامعه ای پرستیژ ؛ جامعه ای است که همه گرایش ها فعالند و همزیستی دارند ، برای هم دسیسه نمی کنند و امنیت یکدیگر را مورد مخاطره قرار نمی دهند .
جامعه باز ، جامعه ای ست که هر گرایش و گروهی آشکارا و شفاف به مواضع خویش پایبند و متعصب ست و در تعامل دائمی با جامعه و سایر گروه های فکری و سیاسی به اصلاح خویش و اصلاح جامعه می پردازد ، اما جامعه غیر آزاد به ناگزیر دست به یکسان سازی می زند و همگان را به یک چیز می خواند ، به خود می خواند و اجبار می کند و...این همان اباحی گری است .
جامعه ای که همه باید عقاید همدیگر را یا عقاید گروه مسلط را بپذیرند و چون چنین امری ناممکن است ، این مساله در صورت نفاق و چند چهرگی جلوه می کند در این جامعه تعصبی وجود ندارد ، مگر تعصبی ریاکارانه و ظاهری یا تعصب مسلطی که دیگران را مانند خود می خواهد .
نمایشگاه بین المللی کتاب ، یک مدل عینی و کوچک و گویا از جامعه مطلوب که به مدد آن می توان عوارض دو نوع جامعه را مقایسه کرد و به مقایسه میزان ناهنجاری های آشکار و پنهان آن بپردازیم.
این مکان عالی ترین محیط و جلوه تمرین دموکراسی است و جز با تکرار و تکثیر نمونه ها و گسترش آن نمی توان بدان سو رفت .نمایشگاه کتاب، نمایشگاهی از یک مدل پلورالیسم منطقی ست که می توان آن را در تمام جهات فرهنگی ، سیاسی ، اجتماعی و....تعمیم داد و جلوی خیل نخبگانی که از ایران به فرار می اندیشن را گرفت و ایران این سرزمین که دارای تمدن منحصر به فردی ست را با تمام گرایش هایش با تمام اقوامش ، فارس ،کرد ، لر ، عرب و بلوچ و....اداره کرد بدون اینکه ناهنجاری آبروی یک ملتی را در عرصه بین الملل معرّف آن ملت شود .
