جوان آنلاین: چرا به هر قیمتی می‌خواهیم از شر زباله‌ای که دستمان است، خلاص شویم؟! خودمان را به چه قیمتی راحت می‌کنیم؟! به قیمت ناراحت کردن دیگری! هر تکه زباله‌ای که ما می‌ریزیم قامت یک نفر را خم می‌کند و این یعنی آسایش خودمان و عذاب دیگری! واژه‌ای جز خودخواهی نمی‌توان برای آن پیدا کرد!
چرا کثیفی خانه زشت است، اما پرتاب زباله از خودرو زشت تلقی نمی‌شود؟! چرا مثلاً خودروی شخصی محیط‌زیست ما محسوب می‌شود، اما بیرون خودرو محیط‌زیست نیست؟! بطری آب را رها می‌کنیم و ناگهان یک موتور سوار روی آن می‌رود و نقش زمین می‌شود و هزاران داستان دیگر. بطری شیشه‌ای را رها می‌کنیم و می‌شکند و لاستیک چرخ یک خانم را در نیمه شب پنچر می‌کند و هزاران داستان دیگر. شیشه‌های شکسته را به راحتی داخل سطل‌های زباله می‌ریزیم و این دست‌های زباله‌گردهاست که در لابه‌لای آن‌ها زخمی می‌شود. از این مصادیق فراوان وجود دارد، به اندازه تولید تک‌تک زباله‌هایی که راهی سطل زباله نمی‌شوند. این ساده‌ترین بعد ماجراست، در حالی که به مثابه بسیاری دیگر از کشور‌های دنیا که در حال ارتقای فرهنگ خود هستند، باید تلاش کنیم فرهنگ خود را ارتقا دهیم، مثل اینکه تولید زباله کمتری داشته باشیم یا از همان اول اقدام به تفکیک کنیم.
در اکثر شهر‌های امریکا و کشور‌های اروپایی، زباله واحد‌های مسکونی (اعم از خانه یا آپارتمان) و ساختمان‌های اداری تنها هفته‌ای یکبار جمع‌آوری می‌شود. یک یا چند سطل نسبتاً بزرگ در اختیار هر خانه قرار دارد تا زباله‌های خود را طی یک هفته در آن‌ها جمع و نگهداری کنند. در آپارتمان‌ها و مجتمع‌های بزرگ هم کانکس‌های خاصی برای نگهداری زباله وجود دارد که ساکنان آن‌ها باید زباله‌های خود را در آن بریزند. در ساعت و روز خاصی از هفته که ماشین‌های حمل زباله می‌آیند باید سطل‌ها را جلوی خانه گذاشت. جمع‌آوری زباله همانند برق، آب و... هزینه جداگانه‌ای دارد که باید به صورت ماهانه پرداخت کرد. البته می‌توان هزینه مدت طولانی‌تری مثلاً برای یک‌سال را پیش پرداخت کرد که شامل تخفیف خواهد شد. زباله‌های خانه طبق درخواست اشخاص به صورت روزانه جمع‌آوری می‌شود؛ مشکلی هم ندارند، اما پولش را می‌گیرند. طبیعی است هزینه‌اش نسبت به حالت هفته‌ای یک بار خیلی بالاتر می‌شود و به همین خاطر تقریباً همه مردم همان هفته‌ای یک بار را انتخاب می‌کنند. در بعضی از شهر‌ها حتی مسئولیت جمع‌آوری زباله‌های واحد‌های مسکونی و اداری با شهرداری‌ها نیست! بلکه چند شرکت خصوصی تأیید شده هستند که در قبال دریافت هزینه، زباله‌های خانه‌های شهر را جمع‌آوری می‌کنند. اگر زباله منزل را به صورت تفکیک شده در سطل‌های جداگانه تحویل بدهید (مثلاً زباله‌های‌تر در سطل‌های سبز و پسماند‌های خشک در سطل‌های آبی) تخفیف‌های ویژه‌ای از برخی شرکت‌های جمع‌آوری پسماند خواهید گرفت. در سطح شهر نیز سطل‌های زباله‌ای وجود ندارد که بخواهید زباله‌های خود را داخل آن‌ها بریزید و بیخیال پرداخت هزینه جمع‌آوری زباله شوید! در صورت هرگونه تخلف نیز قوانین و جریمه‌هایی وجود دارد. جمع‌آوری زباله معابر نیز وجود ندارد! چون زباله‌ای وجود ندارد که بخواهند جمع کنند! به عبارت دیگرمردم آشغال‌های خود را روی زمین یا سطح معابر نمی‌ریزند که شهرداری بخواهد به صورت روزانه یا هفتگی شهر را جاروکشی کند! جریمه‌های سنگینی برای ریختن زباله در سطح شهر وجود دارد. مثلاً اگر در اتوبان از شیشه ماشین زباله‌ای به بیرون ریخته شود هزار و ۲۰۰ دلار جریمه دارد. علاوه بر جریمه، یک عامل مهم بازدارنده دیگر وجود دارد. مردم و شهرداری‌ها با یک منطق خاصی با این موضوع مواجه شده‌اند. شهرداری به مردم می‌گوید ما هرچه برای خدمات شهری هزینه کنیم مستقیماً از خودتان می‌گیریم؛ اگر دوست دارید زباله روی زمین بریزید ما جمع کنیم مشکلی نیست! هزینه جمع‌آوری زباله معابر را مستقیماً از طریق بالا بردن مالیات و عوارض شهری از خودتان می‌گیریم. مردم هم می‌گویند آشغال روی زمین و معابر و جوی‌ها نمی‌ریزیم که هیچ اگر کسی هم خواست این کار را بکند طوری جریمه‌اش کنید که دفعه آخرش باشد! جالب این است که حتی هر چند ماه یک بار فقط شاخ و برگ درختان که روی زمین ریخته شده است را جمع می‌کنند.
موقع خرید از سوپرمارکت یا فروشگاه‌های زنجیره‌ای در فرانسه، پاکت‌های پلاستیکی هزینه جداگانه دارند. در واقع یک پاکت رایگان است و اگر خرید بیشتری داشته باشید، باید پول کیسه دوم به بعد را بدهید. این باعث شده که مردم خودشان ساک‌هایی را برای خرید می‌آورند؛ در نتیجه زباله کمتری هم تولید می‌شود و محیط‌زیست هم کمتر آلوده می‌شود.
با این همه و به‌رغم خدمات موجود در کشور خودمان، اما هر کس از ایران خارج می‌شود و به برخی شهر‌های اروپایی سفر می‌کند از تمیزی بیش از اندازه و پاکی شهر‌ها تعریف می‌کند، این در حالی است که «از ماست که بر ماست!»
تمرین کنیم، آنقدر آشغال را در دست خود نگه داریم تا سطل زباله ببینیم! تمرین تفکیک زباله از در منزل را داشته باشیم! دوستی تعریف می‌کرد زباله‌های خشک خود را جمع‌آوری می‌کند و بعد از تجمیع هفتگی داخل ماشین می‌گذارد و در جست و جوی بسیار کوتاه تحویل یک زباله‌گرد می‌دهد. شاید این چنین مهر تأیید به عملکرد زباله‌گرد‌ها زده شود، اما به هر حال تا به این لحظه هنوز حذف زباله‌گرد‌ها از چرخه اجتماع ما رقم نخورده است در نتیجه شاید بهترین روش همین باشد. هر چند که باید همین جا توضیح داد که اخیراً یک سری نرم‌افزار‌های ایرانی رواج پیدا کردند که به صورت زمانبندی دقیق به دلخواه شما زباله‌های خشک را در منزل تحویل می‌گیرند و در قبال آن هزینه کمی هم پرداخت می‌کنند.
