جوان آنلاین: «پا به ماه» عنوان مجموعه مستندی است که به همت سازمان اوج به تولید رسیده و پخش تلویزیونی سری جدید آن، به تازگی کلید خورده، مجموعه‌ای که بر اساس تمرکز بر محتوا‌های مرتبط با «فرهنگ فرزندآوری» طراحی شده است و در هر قسمت تلاش دارد سوژه‌ای متناسب با این موضوع محوری را روایت کند.
از میان قسمت‌های مختلف این مجموعه که برای پخش از قاب تلویزیون به تولید رسیده‌اند، مستند «کر کوهستان» مستند نیمه‌بلندی است که به دلیل کیفیت سینمایی، پیش از این فرصت رونمایی در جشواره «سینماحقیقت» را به‌عنوان یک اثر مستقل به دست آورد. کارگردانی این مستند را امیرحسین اسیوند برعهده داشته و برگ‌برنده اصلی آن را می‌توان انتخاب سوژه غیرمنتظره و بکرش دانست.
وقتی صحبت از فرهنگ فرزندآوری می‌شود، ناخودآگاه ذهن شنونده به سمت طبقه متوسط شهری و دغدغه‌مندی‌های این گروه متمایل می‌شود و از نظر فضای بصری هم فضا‌های تمیز و استریل بیمارستان، پیش چشم نقش می‌بندد. این ویژگی هم مربوط به مقوله فرزند نیست و از نظر فرهنگ دیداری سال‌هاست که مخاطبان سینما و محصولات نمایشی، در مواجهه با مفهومی مانند «خانواده» و چالش‌های مرتبط با آن، معمولا سرفصل‌های مرتبط با طبقه متوسط شهری به ذهن‌شان متبادر می‌شود، چرا که سازندگان آثار در این عرصه‌ها، تا به امروز بیشترین سهم را برای همین طبقه در نظر گرفته‌اند و در اغلب آثار، شاهد بازنمایی دغدغه‌ها و مصائب همین گروه بوده‌ایم.
آنچه تجربه‌هایی مانند «کر کوهستان» را تبدیل به تجربه‌ای خاص و قابل تأمل می‌کند، در درجه اول، شکستن قاعده و ارائه تصویری متفاوت از مفهوم «خانواده» است. در این مستند، کارگردان دوربین خود را به منطقه‌ای به‌شدت صعب‌العبور برده تا برش‌هایی کوتاه از زندگی یک خانواده جوان را در فضایی نامتعارف برای ذهن‌های کلیشه‌زده مخاطبان، به تصویر بکشد. آنچه در این مستند شاهد هستیم، فارغ از نکات مرتبط با ساختار فنی یک مستند، روایتی بکر از روز‌های پایانی بارداری یک زن عشایر است که شاید بیراه نباشد اگر مدعی شویم پیش‌تر نمونه‌ای از آن را در تولیدات تصویری مشاهده نکرده بودیم.
ایده محوری این مستند ثبت همزمان مصائب خانواده‌ای ساکن در منطقه‌ای صعب‌العبور است که در آستانه ولادت فرزند خود، هیچ نگرانی‌ای نسبت به شرایط پرچالش زندگی خود ندارند. این مستند بیش از تمرکز بر مصائب زندگی در چنین شرایطی، زیبایی‌های ورود یک فرزند به خانواده‌ای عشایری را به تصویر درآورده و کارگردان از این منظر سوژه‌ای بکر را برای روایت انتخاب کرده است. لوکیشنی که مستند در‌آن روایت می‌شود در منطقه‌ای صعب‌العبور قرار دارد که رفت و آمد در شرایط عادی هم در مسیر آن، با چالش‌هایی مواجه می‌شود و حالا تصور کنید، مردی بخواهد در آخرین لحظات، همسر باردار خود را از این مسیر به زایشگاه برساند.
دوربین، به خوبی توانسته وارد حریم خصوصی این خانواده شود و تنها بریده‌ای کوتاه از زندگی رزمره آن‌ها را روایت کند. در مواجهه اول با سوژه مستند، فقدان امکانات اولیه‌ای همچون برق در منطقه سکونت این خانواده، ابعاد خاص‌تر و ویژه‌تری به تجربه زیسته آن‌ها در زمینه فرزندآوری بخشیده است. به‌ویژه خانواده‌های متعلق به همان طبقه متوسط شهری که پیش‌تر به آن اشاره داشتیم و بخش عمده‌ای از تصورشان از زندگی روزمره با سبک زندگی مدرن شکل گرفته است، به سختی می‌توانند امکان بارداری و وضع حمل در محیطی چنین بکر و به‌دور از امکانات اولیه را در ذهن خود متصور شوند. حتی شاید قبول این شرایط برای زندگی، از سوی خیلی از جوانان شهری، غیرمنطقی و حتی غیرممکن به‌نظر برسد، اما آنچه مستند «کر کوهستان» به‌دنبال آن است، تقابل با همین تصاویر ذهنی و کلیشه‌ای است. بازنمایی آرامش و اطمینان خاطر برخاسته از تجربه زیسته این خانواده عشایر در منطقه‌ای بکر را می‌توان اصلی‌ترین مأموریت مستند «کر کوهستان» دانست که امیرحسین اسیوند در مقام کارگردان به‌خوبی از پس آن برآمده است.
