جوان آنلاین: با تغییر سیاست از اعطای بنزین به خودرو به سمت اعطای سهمیه بنزین به نفر، به جای تمرکز بر حمایت نامتوازن از خودروداران، می‌توانیم شاهد پیشرفت در عدالت اجتماعی باشیم و منافع اقتصادی را به طور عادلانه‌تری در میان تمام اقشار جامعه توزیع کنیم. این سیستم نه تنها به کاهش شکاف‌های اقتصادی کمک میکند بلکه به ارتقای استاندارد‌های زندگی برای همه افراد جامعه و کاهش ضریب جینی منجر می‌شود.
با اعمال سیاست تخصیص یارانه بنزین به ازای هر فرد، خانواده‌های کم‌درآمد که معمولاً در دهک‌های پایین قرار دارند و خودرو ندارند، می‌توانند از حمایت مالی قابل توجهی بهره‌مند شوند. به عنوان مثال، خانواده‌ای را در نظر بگیرید که در دهک‌های یک تا ۳ دارای دو فرزند است، این خانواده می‌تواند سالانه حداقل هزار دلار یارانه دریافت کند که با نرخ دلار ۶۰هزار تومانی، معادل ۶۰ میلیون تومان خواهد بود و این یارانه انرژی هدفمند با افزایش تورم به همان میزان افزایش خواهد یافت. این مبلغ برای خانواده‌های کم‌درآمد نه تنها می‌تواند تغییردهنده باشد بلکه به آن‌ها کمک میکند در شرایط اقتصادی موجود زندگی باکیفیت‌تری داشته باشند.
در ساختار جدید اعطای یارانه بنزین به افراد، افرادی که تمایل دارند بیشتر از سهمیه تعیین‌شده خود استفاده کنند، می‌توانند مصرف اضافی خود را در بازار آزاد خریداری کنند. این تغییر مهم به این معناست که هزینه‌های مربوط به مصرف شخصی بنزین فراتر از سهمیه اختصاص‌یافته بر عهده خود مصرف‌کننده خواهد بود، نه تحمیلی بر بودجه دولت یا بر دوش سایر شهروندان، بنابراین با این رویکرد، دیگر هزینه‌های مصرف بی‌رویه و بیش از حد نیاز تک‌تک افراد از منابع عمومی یارانه‌ای پوشش داده نمی‌شود که این امر به مدیریت مؤثرتر منابع مالی و انرژی کشور و تشویق به مصرف بهینه و مسئولانه‌تر منجر می‌شود. از طرفی اعطای سهمیه بنزین به خودرو‌های فعال در صنعت حملونقل نیز تغییر خواهد کرد و بر اساس پیمایش به خودرو‌های فعال در صنعت حملونقل، سهمیه جدید CNG اعطا خواهد شد.
همچنین ترویج استفاده از حملونقل عمومی و دوچرخه به عنوان جایگزین‌هایی برای خودرو‌های شخصی، نه تنها به کاهش تقاضا برای بنزین کمک میکند، بلکه به کاهش چشمگیر آلودگی هوا و افزایش سلامت عمومی نیز منجر می‌شود. این تغییرات، همراه با سیاست‌های حمایتی مانند بهبود زیرساخت‌های حملونقل عمومی و ایجاد مسیر‌های اختصاصی دوچرخه، می‌تواند مشوقی قوی برای مردم باشد تا بیشتر به سمت این گزینه‌های پایدار روی آورند، در نتیجه کاهش استفاده از خودرو‌های شخصی به معنای کاهش قابل توجه مصرف بنزین در سطح کشور خواهد بود. این کاهش مصرف نه تنها به کاهش هزینه‌های واردات بنزین و حفاظت از منابع طبیعی کمک میکند، بلکه به بهبود کیفیت زندگی در شهر‌ها و کاهش هزینه‌های بهداشتی ناشی از آلودگی‌های محیطی نیز منجر می‌شود. این اقدامات در نهایت، سبب خواهد شد جامعه به سمت الگویی پایدارتر و مسئولانه‌تر در مصرف انرژی پیش برود، بنابراین با اجرای طرح اعطای سهمیه بنزین به نفر، تغییرات قابل‌توجهی در رفتار مصرفی مردم ایجاد می‌شود که می‌تواند به سمت صرفه‌جویی و استفاده بهینه‌تر از منابع انرژی سوق یابد. این تغییر رفتار به دلیل کاهش مستقیم هزینه‌ها و افزایش مستقیم درآمد‌ها به واسطه صرفه‌جویی بیشتر خواهد بود، البته افزایش آگاهی و تشویق‌های دولتی برای بهره‌گیری از روش‌های پایدارتر حملونقل نیز مؤثر خواهد بود.
منافع راهبردی اعطای سهمیه بنزین به افراد در بهینه‌کردن مصرف بنزین
حسین حیدریان، کارشناس انرژی در گفتگو با «جوان» در رابطه با اهمیت اعطای سهمیه بنزین به نفر گفت: این طرح با هدف کاهش مصرف بنزین، کنترل قاچاق و بهینه‌سازی منابع ملی طراحی شده است. اعطای سهمیه بنزین به افراد، به تمام شهروندان این فرصت را می‌دهد صرف‌نظر از داشتن خودرو از منافع یارانه‌ای بنزین بهره‌مند شوند. تغییر سیاست به سمت اعطای یارانه به نفر همچنین می‌تواند باعث شود افراد بیشتری به استفاده از گاز طبیعی فشرده (CNG) روی آورند که این امر به کاهش آلودگی هوا و افزایش استفاده از منابع داخلی کمک میکند.
وی افزود: این تغییر می‌تواند انگیزه‌ای برای فروش سهمیه‌های بنزین به بازار‌های صادراتی فراهم آورد که نه تنها سود اقتصادی افزایش می‌یابد، بلکه به کاهش مصرف بنزین و افزایش استفاده از وسایل حملونقل عمومی و دوچرخه نیز کمک میکند. حیدریان با اشاره به اینکه وضعیت مصرف در صنعت حملونقل کشور چگونه خواهد شد، گفت: در شرایط کنونی، یکی از موانع اصلی ترویج استفاده از سی‌ان‌جی (CNG) در صنعت حملونقل، اختلاف قیمت نسبتاً کم بین CNG و بنزین است. بسیاری از رانندگان خودرو‌های حملونقل فعال، حتی در صورت دسترسی به زیرساخت‌های CNG، به دلیل تصوراتی مبنی بر آسیب کمتر بنزین به موتور خودرو، ترجیح می‌دهند از بنزین استفاده کنند. این باور، همراه با نرخ‌های نزدیک قیمتی بین دو سوخت، باعث شده است تمایل به استفاده از CNG در بین رانندگان کاهش یابد و از زیرساخت‌های موجود کمترین استفاده به عمل آید.
این کارشناس انرژی ادامه داد: با اجرای طرح اختصاص سهمیه بنزین به نفر، تغییراتی در سهمیه اعطایی به خودرو‌های فعال در صنعت حملونقل ایجاد خواهد شد. در این طرح، هر شخص به جای خودرو، سهمیه بنزین دریافت میکند و در صورت عدم استفاده، می‌تواند این سهمیه را به بازار صادرات بفروشد. علاوه بر این، اجرای این طرح می‌تواند به تغییر نگرش‌ها نسبت به استفاده از CNG کمک کند. با ترویج دانش و آگاهی در مورد مزایای زیست‌محیطی و اقتصادی CNG، به ویژه در مقایسه با بنزین، می‌توان تصورات غلط مربوط به آسیب‌های احتمالی CNG به خودروها را نیز اصلاح کرد. همچنین تقویت زیرساخت‌های مربوط به CNG و ارائه حمایت‌های مالی برای تجهیز خودروها به این فناوری، می‌تواند روند گذار به سوخت‌های پاک‌تر و اقتصادی‌تر را تسریع بخشد.
حیدریان در پایان گفت: با اجرای طرح اعطای یارانه بنزین به افراد به جای خودروها، تحول عمده‌ای در الگوی مصرف سوخت در کشور رقم خواهد خورد. این طرح به شهروندان امکان می‌دهد با استفاده بهینه از سهمیه‌های اختصاص‌یافته نه تنها هزینه‌های شخصی خود را مدیریت کنند بلکه به سمت افزایش استفاده از وسایل حملونقل عمومی و روش‌های اشتراکی حرکت کنند. به عنوان مثال، ترغیب به سفر‌های دسته‌جمعی و هماهنگ‌سازی برنامه‌های سفر با دیگران، مصرف بنزین را به شکل چشمگیری کاهش می‌دهد و تجربه‌های اجتماعی مشترک و خاطره‌انگیزی را فراهم می‌آورد. علاوه بر این، با تغییر به سمت استفاده از سوخت‌های جایگزین مانند سی‌ان‌جی و ال‌پی‌جی که هزینه تولید آن‌ها بسیار کمتر از بنزین است، اقتصاد کشور نیز سود می‌برد. توانایی تأمین سوخت جایگزین برای خودروها با توجه به منابع گازی فراوان موجود، مشکلی برای خودرو‌های فعال در صنعت حملونقل و خودرو‌های شخصی در حاشیه شهر‌ها ایجاد نمی‌کند. دولت باید در ساخت زیرساخت‌های لازم برای توسعه استفاده از سی‌ان‌جی سرمایه‌گذاری کند تا بتواند به جای واردات بنزین گران‌قیمت، از این ظرفیت‌های داخلی بهره‌برداری کند.
کاملا موافقم
